درمان تشنج با عمل جراحی مغز | جراحی صرع و تشنج مقاوم به درمان

آخرین بروزرسانی: 20 اکتبر 2025 درمان تشنج با جراحی مغز روشی موثر برای بیمارانی است که داروهای ضدتشنج جوابگو نبوده‌اند. در این روش، پزشک با شناسایی دقیق نقطه کانونی تشنج در مغز، ناحیه آسیب‌زا را با جراحی یا تحریک عصبی درمان می‌کند. عمل شامل بیهوشی، برداشتن بخشی از جمجمه و نقشه‌برداری مغز برای حفظ عملکردهای حیاتی است. پس از جراحی، بیمار تحت مراقبت ویژه قرار گرفته و داروهای ضدتشنج ادامه می‌یابد تا بازگشت تشنج‌ها کنترل شود. این فرایند می‌تواند به کاهش شدید یا توقف کامل تشنج‌ها منجر شود و کیفیت زندگی بیمار را بهبود دهد. مرحله توضیح کوتاه برای بیمار نکته مهم تصمیم‌گیری برای جراحی پزشک با بررسی نتایج آزمایش‌ها تعیین می‌کند آیا جراحی لازم است تصمیم‌گیری کاملا تخصصی و فردی است روند جراحی بیهوشی، برداشتن بخشی از جمجمه، نقشه‌برداری مغز، درمان بافت آسیب‌زا، بستن جمجمه در برخی موارد بخشی از عمل با بیمار بیدار انجام می‌شود تا عملکردهای حیاتی حفظ شود مراقبت بعد از عمل بستری در ICU، کنترل درد، بررسی علائم حیاتی و عملکرد مغز ادامه مصرف داروهای ضدتشنج ضروری است توان‌بخشی و بازگشت به زندگی عادی افزایش تدریجی فعالیت‌ها، فیزیوتراپی و مشاوره در صورت نیاز فعالیت‌های سنگین باید با نظر پزشک انجام شود داروهای پس از جراحی اغلب داروهای ضدتشنج ادامه می‌یابند و کاهش تدریجی دوز طبق نظر پزشک قطع ناگهانی دارو خطر بازگشت تشنج دارد جراحی در کودکان با دقت بیشتری انجام می‌شود تا رشد و عملکرد مغز تحت تأثیر قرار نگیرد مراقبت‌های ویژه بعد از عمل برای کودکان ضروری است

مراحل درمان تشنج با کمک عمل مغز، تشخیص تا درمان

مراحل درمان تشنج با کمک عمل مغز با یک معاینه دقیق و بررسی سابقه پزشکی آغاز می‌شود. در این مرحله، پزشک متخصص مغز و اعصاب وضعیت کلی بیمار را بررسی کرده و سابقه پزشکی خود بیمار و خانواده او را مورد ارزیابی قرار می‌دهد تا عوامل موثر بر تشنج‌ها مشخص شود. علاوه بر این، حضور فردی که شاهد حمله بوده است، می‌تواند اطلاعات مهمی درباره جزئیات تشنج‌ها به پزشک ارائه دهد و در تشخیص دقیق‌تر بسیار مفید باشد.

هدف اصلی این بررسی‌ها و آزمایش‌های بعدی، شناسایی نقطه شروع تشنج در مغز است؛ یعنی ناحیه‌ای که فعالیت الکتریکی غیرطبیعی باعث بروز حملات می‌شود و شناسایی آن برای انتخاب بهترین روش درمان، از جمله جراحی مغز یا عمل تومور مغزی در صورت وجود ضایعه، اهمیت بالایی دارد.

آزمایش‌های تشخیصی مهم:

1. نوار مغز (EEG): ثبت فعالیت‌های الکتریکی مغز و شناسایی الگوهای غیرطبیعی
2. MRI و CT اسکن: بررسی ساختار مغز و تشخیص ناهنجاری، تومور یا آسیب مغزی
3. پت اسکن و آزمایش خون: کمک به تشخیص علت اصلی تشنج‌ها
4. آزمایش‌های ژنتیکی (در صورت نیاز): بررسی عوامل ارثی مرتبط با تشنج‌ها

پس از بررسی و تحلیل دقیق نتایج تمامی آزمایش‌ها و تست‌های تشخیصی، پزشک متخصص تصمیم می‌گیرد که آیا انجام جراحی برای کنترل تشنج‌ها ضروری و مناسب است یا خیر.

انواع روش‌های جراحی برای درمان تشنج با عمل جراحی مغز

برای درمان تشنج با عمل جراحی مغز، روش‌های متنوعی وجود دارد. این روش‌ها مخصوص کنترل تشنج طراحی شده‌اند، اما در صورتی که تشنج ناشی از ضایعه‌ای مانند تومور مغزی باشد، همزمان می‌توان روی درمان تومور مغزی نیز تمرکز کرد. در ادامه سه روش اصلی و دو رویکرد تخصصی‌تر برای کنترل تشنج را بررسی می‌کنیم.

جراحی رزکتیو (برداشتن کانون صرع)

در این روش، ناحیه‌ای از مغز که باعث شروع تشنج می‌شود، به دقت برداشته می‌شود. برای بیمارانی با کانون مشخص، این جراحی شانس بالایی برای کاهش یا توقف تشنج دارد.

درمان حرارتی بینابینی لیزری (LITT) در صرع

با کمک امواج لیزر، بافت مغزی عامل تشنج به طور دقیق و کم‌تهاجمی حرارت داده و تخریب می‌شود. این روش دوره بهبودی کوتاه‌تری نسبت به جراحی باز دارد.

تحریک عمقی مغز (DBS) برای کنترل تشنج

الکترودهایی در نواحی مشخص مغز کاشته می‌شوند تا فعالیت عصبی کنترل شود و تعداد تشنج کاهش یابد. این روش برای بیمارانی که جراحی رزکتیو مناسب نیست، استفاده می‌شود.

رویکردهای تخصصی‌تر مثل کالوزوتومی و همیسفرکتومی

در موارد شدید یا پیچیده که تشنج‌ها گسترده هستند، اتصال بین نیمکره‌ها کاهش یا بخش‌هایی از مغز جدا می‌شود تا انتشار تشنج محدود شود.

روند درمان تشنج با عمل جراحی مغز چگونه است؟

روند درمان تشنج با جراحی مغز با آماده‌سازی ناحیه جراحی و بیهوشی بیمار آغاز می‌شود. پزشک متخصص، بخشی از سر بیمار را تراشیده و سپس بیمار را تحت بیهوشی کامل قرار می‌دهد تا در طول عمل هیچ دردی احساس نکند و کاملاً راحت باشد. در طول جراحی، تیم مراقبت‌های ویژه وضعیت بیمار را از نظر ضربان قلب، فشار خون و سطح اکسیژن خون به دقت کنترل می‌کند تا ایمنی بیمار حفظ شود.

مراحل کلیدی جراحی مغز برای درمان تشنج:

1. برداشتن یک بخش کوچک از جمجمه و کنار گذاشتن آن برای دسترسی به مغز.
2. استفاده از نوار مغز (EEG) برای شناسایی دقیق محل شروع تشنج‌ها.
3. در برخی موارد، بیمار برای لحظاتی بیدار می‌شود تا به سوالات پزشک پاسخ دهد و نقشه‌برداری مغز انجام شود؛ این کار به حفظ عملکردهای حیاتی مانند گفتار و حرکت کمک می‌کند.
4. پس از نقشه‌برداری، بیمار دوباره بیهوش شده و جراح بافت مغزی که عامل تشنج است را درمان می‌کند.
5. بازگرداندن استخوان جمجمه و بستن پوست سر با باندپیچی مناسب.

مزایای قابل توجه جراحی در کنترل تشنج‌ها

جراحی یکی از روش‌های مؤثر برای درمان تشنج با عمل جراحی مغز است، به ویژه در بیمارانی که داروهای ضد تشنج پاسخگو نبوده‌اند. مزایای اصلی شامل موارد زیر است:

1. کاهش یا توقف تشنج‌ها: بسیاری از بیماران پس از جراحی رزکتیو یا درمان حرارتی بینابینی لیزری کاهش قابل توجه یا توقف کامل تشنج‌ها را تجربه می‌کنند.
2. بهبود کیفیت زندگی: کاهش تشنج باعث افزایش استقلال بیمار در فعالیت‌های روزمره، تحصیل و کار می‌شود.
3. کاهش نیاز به داروهای ضد تشنج: با کنترل بهتر تشنج‌ها، دوز داروها می‌تواند کاهش یابد و عوارض جانبی دارویی کمتر شود.
4. مزایای روانی و اجتماعی: کنترل بهتر تشنج به کاهش اضطراب و افسردگی کمک می‌کند و تعاملات اجتماعی بیمار را بهبود می‌بخشد.

به گفته Dr. Orrin Devinsky، متخصص صرع در دانشگاه نیویورک:“برای بیمارانی که داروها جواب نمی‌دهند، جراحی می‌تواند زندگی آنها را کاملا تغییر دهد و استقلال و کیفیت زندگی را بازگرداند.”

عوارض و خطرات احتمالی جراحی تشنج مغز

هر جراحی مغز با ریسک‌هایی همراه است، و بیماران باید از آنها آگاه باشند. مهم‌ترین خطرات شامل موارد زیر هستند:

1. خونریزی و عفونت: هر نوع برش جراحی مغز می‌تواند باعث خونریزی یا عفونت شود، اگرچه با مراقبت‌های پیشرفته این ریسک بسیار کاهش یافته است.
2. اختلال موقت یا دائمی در عملکرد مغز: بسته به محل جراحی، ممکن است حافظه، گفتار یا عملکرد حرکتی موقتا تحت تاثیر قرار گیرد.
3. تشنج پس از جراحی: در برخی بیماران، ممکن است تشنج‌ها ادامه داشته باشند یا حتی در کوتاه‌مدت افزایش یابند.
4. عوارض ناشی از بیهوشی: شامل تهوع، استفراغ یا واکنش‌های نادر قلبی عروقی.

طبق گزارش Epilepsy Foundation:“انتخاب دقیق بیمار و انجام جراحی توسط تیم متخصص و با تجربه، مهم‌ترین عامل کاهش عوارض و افزایش موفقیت درمان است.”

مراقبت‌های بعد از عمل چیست؟

مراقبت‌های پس از عمل جراحی مغز برای کنترل تشنج و بهبود بیمار بسیار حیاتی هستند. بعد از جراحی، بیمار معمولاً چند روز در بخش مراقبت‌های ویژه بستری می‌شود تا وضعیت او به دقت تحت نظر قرار گیرد. تیم پزشکی ضربان قلب، فشار خون، تنفس، سطح هوشیاری و توانایی‌های حرکتی بیمار را بررسی می‌کند و با داروهای مناسب درد او را کنترل می‌نماید. رعایت استراحت کافی و مصرف دقیق داروهای تجویز شده، به کاهش علائم پس از عمل مانند سردرد، سرگیجه و خستگی کمک می‌کند.

• ادامه مصرف داروهای ضد تشنج: حتی اگر تشنج‌ها کاهش یابند یا متوقف شوند، قطع ناگهانی دارو بسیار خطرناک است و می‌تواند باعث بازگشت حملات شود.
• پیگیری وضعیت شناختی و رفتاری: برخی بیماران ممکن است با مشکلات حافظه، تمرکز یا تغییرات خلقی مواجه شوند که معمولاً موقتی هستند، اما در صورت نیاز مشاوره روان‌شناختی لازم است.
• افزایش تدریجی فعالیت‌های روزمره: در ابتدا باید از کارهای سنگین و ورزش‌های شدید خودداری شود و با گذر زمان و نظر پزشک فعالیت‌ها به تدریج افزایش یابند.
• توان‌بخشی و بازگرداندن قدرت و انعطاف‌پذیری: برنامه‌های فیزیوتراپی و توان‌بخشی به بیمار کمک می‌کنند تا سریع‌تر به زندگی عادی بازگردد.

موضوع توضیح کوتاه نکته مهم مدت بستری چند روز در بخش مراقبت ویژه بستگی به پیچیدگی جراحی دارد کنترل درد داروهای مسکن برای راحتی بیمار درد کنترل شده به بهبود سریع کمک می‌کند علائم غیرعادی سردرد، سرگیجه، خستگی ممکن است رخ دهد معمولا موقتی است، در صورت شدید اطلاع دهید علائم شناختی مشکلات حافظه یا تمرکز ممکن است بروز کند بیشتر موقتی هستند، در صورت نیاز مشاوره لازم است فعالیت روزمره فعالیت سبک را شروع کنید، تدریجی افزایش دهید انجام زودهنگام کار سنگین خطرناک است توان‌بخشی فیزیوتراپی و برنامه توان‌بخشی رعایت برنامه باعث بهبود سریع‌تر می‌شود داروهای ضد تشنج مصرف منظم دارو طبق دستور پزشک قطع ناگهانی خطر بازگشت تشنج دارد

سوالات متداول درباره درمان تشنج با عمل جراحی مغز

جراحی مغز برای درمان تشنج در کودکان: آیا متفاوت است؟

بله، جراحی مغز برای کودکان به طور قابل توجهی متفاوت است، زیرا مغز کودکان هنوز در حال رشد و توسعه است. پزشکان باید با دقت بیشتری در انتخاب روش‌ها و نواحی جراحی عمل کنند تا اطمینان حاصل کنند که کمترین تأثیر ممکن بر عملکردهای شناختی و عصبی کودک داشته باشد.

همچنین، پس از جراحی، کودکان ممکن است به مراقبت‌های ویژه‌تری نیاز داشته باشند تا اطمینان حاصل شود که هیچ عارضه‌ای بر رشد طبیعی آن‌ها تأثیر نمی‌گذارد.

آیا بعد از عمل مغز به منظور بهبود تشنج نیاز به مصرف دارو خواهم داشت؟

بله، در بسیاری از موارد، بیماران پس از عمل جراحی مغز همچنان نیاز به مصرف داروهای ضدتشنج دارند. این داروها به کنترل تشنج‌ها کمک می‌کنند و خطر عود آن‌ها را کاهش می‌دهند. اگرچه جراحی ممکن است تشنج‌ها را تا حد زیادی کاهش دهد یا حتی متوقف کند، اما پزشکان معمولاً مصرف داروها را به شکل تدریجی کاهش می‌دهند تا از وقوع تشنج‌های جدید جلوگیری شود.

آیا جراحی بر روی فعالیت‌های روزمره تاثیر می‌گذارد؟

جراحی مغز می‌تواند در ابتدا بر فعالیت‌های روزمره تأثیر بگذارد. بسته به نوع جراحی و ناحیه مغزی که تحت درمان قرار گرفته، بیماران ممکن است با محدودیت‌هایی در حرکت، حافظه، یا تمرکز مواجه شوند.

در روزها یا هفته‌های اولیه پس از جراحی، استراحت و اجتناب از فعالیت‌های سنگین ضروری است. اما با گذر زمان و با دنبال کردن برنامه‌های توان‌بخشی و فیزیوتراپی، بیشتر بیماران به فعالیت‌های عادی خود برمی‌گردند.

بررسی جامع فرآیند عمل، هزینه‌ها و عوارض

درمان تشنج با عمل جراحی مغز یک گزینه مهم و موثر برای بیمارانی است که با وجود استفاده از داروهای ضدتشنج، همچنان از حملات شدید رنج می‌برند. این روش با تمرکز بر شناسایی و درمان منبع اصلی این عارضه در مغز، می‌تواند به کاهش قابل توجه یا حتی توقف کامل تشنج‌ها کمک کند.

با این حال، جراحی مغز یک تصمیم بزرگ و پیچیده است که نیاز به بررسی‌های دقیق، آزمایش‌های تخصصی و مشاوره‌های زیادی دارد. پس از انجام این عمل، دوره‌ای از مراقبت‌های ویژه و توان‌بخشی لازم است تا فرد بهبودی کامل پیدا کند و به زندگی عادی بازگردد؛ همچنین، بر اساس منابع معتبر برخی بیماران ممکن است نیاز به مصرف داروهای ضدتشنج داشته باشند تا از عود این بیماری جلوگیری شود.

اگر شما تجربه‌ای در رابطه با درمان تشنج دارید، خوشحال می‌شویم که دیدگاه خود را در قسمت نظرات بیان کنید تا دیگران نیز از گفته‌های شما استفاده کنند و بتوانند تصمیمات بهتری بگیرند.

Facebook Twitter LinkedIn Pinterest

دکتر یزدان پناهی

دانش‌اموخته‌ دانشگاه شهید بهشتی تهران. رتبه برتر بورد تخصصی جراحی مغز و اعصاب. سابقه ۷ سال انجام اعمال پیچیده قاعده جمجمه و تومور های‌مغزی و نخاع , سابقه ۷ سال اعمال پیچیده ستون فقرات

پست های مرتبط

ستون فقرات و نخاع

درمان دیسک کمر در منزل | 14 روش درمان دیسک کمر در خانه

بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند پیش از انجام جراحی، روش‌های کم‌ریسک‌تری مانند درمان دیسک کمر در منزل را امتحان کنند. این روش‌ها شامل مصرف دارو، تمرینات فیزیوتراپی، استراحت محدود، فعالیت بدنی سبک، ماساژ و تکنیک‌هایی مانند کایروپراکتیک هستند. هدف آن‌ها کاهش التهاب، تسکین درد و بهبود حرکت است و در صورتی که به‌درستی انجام شوند، می‌توانند روند بهبودی را تسریع کنند. برای بررسی بیشتر این موارد با ما همراه باشید.

ادامه مطلب » نوامبر 19, 2025 4 دیدگاه ستون فقرات و نخاع

درد پشت گردن | بررسی علل، علائم، تشخیص و روش‌های درمان

درد پشت گردن اغلب به دلیل مشکلات عضلانی، وضعیت نامناسب بدن یا فرسایش مهره‌ها ایجاد میشود و گاهی تا شانه و سر گسترش می‌یابد. علت درد پشت گردن و شانه میتواند از کشیدگی ساده تا بیرون‌زدگی دیسک باشد و همین نکته به ما میگوید درد پشت گردن نشانه چیست. خوشبختانه بیشتر این دردها با داروهای ضدالتهاب، اصلاح عادات روزمره و تمرینات کششی قابل کنترل هستند. تنها موارد محدود، به دلیل درگیری عصبی یا ساختاری، نیازمند روشهای پیشرفته‌تر درمانی خواهند بود.

ادامه مطلب » نوامبر 18, 2025 بدون دیدگاه مغز

مزایا آندوسکوپی مغزی + بررسی عوارض و خطرات

آندوسکوپی مغزی یک روش کم‌تهاجمی است که به دو متد اندونازال و نورواندوسکوپی انجام میشود و هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. از مهم‌ترین مزایای آندوسکوپی مغزی میتوان به کاهش دستکاری بافتهای طبیعی، درد کمتر، بهبودی سریع‌تر، دید بهتر جراح و کاهش خطر ضربه‌مغزی اشاره کرد. با این حال، عوارض آندوسکوپی مانند خونریزی، نشت CSF، تجمع خون و عفونت از موارد قابل توجه این روش هستند. هرچند معایب آندوسکوپی وجود دارد، در اغلب بیماران مزایای آن بر خطرات احتمالی برتری دارد. در ادامه، جزئیات هر دو جنبه بررسی میشود.

ادامه مطلب » نوامبر 17, 2025 بدون دیدگاه ستون فقرات و نخاع

دیسک گردن از چه سنی شروع میشود؟ + بررسی علائم و درمان

دیسک گردن معمولا در دهه سوم و چهارم زندگی بروز می‌کند، اما شروع دیسک گردن در جوانی نیز با افزایش فشارهای روزمره دور از انتظار نیست. علت دیسک گردن در جوانی اغلب ترکیبی از وضعیت بد نشستن، کار طولانی‌مدت با موبایل و رایانه و ضعف عضلات گردن است. چاقی، بی‌تحرکی و ژنتیک نیز روند فرسایش دیسک را سریع‌تر می‌کنند و سن ابتلا را کاهش می‌دهند. فرسودگی زودرس دیسک‌ها باعث کاهش انعطاف‌پذیری و افزایش احتمال درد و پارگی در سنین کم می‌شود. رعایت ارگونومی، تقویت عضلات و فعالیت منظم بهترین راه‌ها برای پیشگیری و به‌تعویق انداختن این عارضه هستند.

ادامه مطلب » نوامبر 16, 2025 بدون دیدگاه

دیدگاه‌ خود را بنویسید لغو پاسخ