۱۸ مرداد ۱۴۰۴ توسط دکتر لیلا یزدان پناه 0 دیدگاه
عفونت های قارچی و دیابت
=======================
دیابت، یکی از شایعترین بیماریهای مزمن قرن حاضر، تنها یک اختلال در تنظیم قند خون نیست؛ بلکه مجموعهای از تغییرات فیزیولوژیکی را در بدن ایجاد میکند که بر جنبههای گوناگون سلامت فرد تأثیر میگذارد. یکی از پیامدهای کمتر مورد توجه ولی بسیار مهم دیابت، افزایش خطر ابتلا به **عفونتهای قارچی** است؛ عفونتهایی که گاه با علائم سادهای مانند خارش یا قرمزی ظاهر میشوند اما در صورت بیتوجهی، میتوانند به مشکلات مزمن و حتی خطرناک تبدیل شوند.
**محتوا** پنهان
1 چرا دیابتیها بیشتر دچار عفونتهای قارچی میشوند؟ 1.1 ۱. تأثیر قند خون بالا بر عملکرد سیستم ایمنی:
1.2 ۲. نقش محیط قندی بدن در رشد و تکثیر قارچها:
1.3 ۳. اختلال در تعادل باکتریها و قارچهای بدن (فلور میکروبی):
2 انواع رایج عفونتهای قارچی در افراد دیابتی 2.1 برفک دهانی (کاندیدیاز دهان):
2.2 عفونت قارچی دستگاه تناسلی:
2.3 عفونتهای قارچی پوستی:
2.4 عفونت قارچی پا و ناخن:
3 نشانههای هشداردهنده که نباید نادیده گرفته شوند 3.1 خارش، قرمزی و التهاب:
3.2 ترشحات غیرعادی:
3.3 بوی ناخوشایند:
3.4 تغییر رنگ ناخن یا پوست:
4 راههای پیشگیری از عفونتهای قارچی در دیابتیها 4.1 کنترل مؤثر قند خون:
4.2 رعایت بهداشت فردی:
4.3 تقویت سیستم ایمنی:
4.4 استفاده از محصولات ضدقارچ:
5 روشهای درمان عفونتهای قارچی در بیماران دیابتی 5.1 داروهای موضعی:
5.2 داروهای خوراکی:
5.3 اقدامات کمکی و مراقبت در منزل:
5.4 ضرورت مراجعه به پزشک در عفونتهای مقاوم:
5.5 قارچها در کمین قند؛ زنگ خطر خاموش برای دیابتیها
افراد دیابتی به دلایل مختلف، از جمله تضعیف سیستم ایمنی، افزایش قند در مایعات بدن و برهم خوردن تعادل میکروبی پوست و غشاها، بیش از سایرین مستعد رشد قارچها هستند. این عفونتها ممکن است دهان، پوست، نواحی تناسلی، پا و ناخنها را درگیر کنند و در صورت عدم درمان بهموقع، باعث بروز زخمهای مزمن یا عفونتهای گسترده شوند.
چرا دیابتیها بیشتر دچار عفونتهای قارچی میشوند؟
افراد مبتلا به دیابت به دلایل متعددی در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به عفونتهای قارچی قرار دارند. این خطر نهتنها به سطح قند خون بالا مربوط میشود، بلکه به مجموعهای از تغییرات در سیستم ایمنی، محیط بدن و تعادل طبیعی میکروبی در پوست و بافتهای بدن نیز برمیگردد.
###
۱. تأثیر قند خون بالا بر عملکرد سیستم ایمنی:
قند خون بالا، یا همان هایپرگلایسمی، یکی از مهمترین دلایل تضعیف سیستم ایمنی در بیماران دیابتی است. در شرایطی که گلوکز در خون افزایش مییابد، گلبولهای سفید که وظیفهی دفاع از بدن در برابر عوامل بیماریزا را دارند، دچار اختلال عملکرد میشوند. در نتیجه، توانایی آنها برای شناسایی و نابود کردن قارچها کاهش مییابد.
از سوی دیگر، پاسخهای التهابی نیز در افراد دیابتی دچار تغییر میشود. گاهی بدن واکنشهای بیشازحد یا نامناسبی به وجود قارچها نشان میدهد که نهتنها به درمان کمکی نمیکند، بلکه موجب آسیب به بافتهای سالم نیز میشود. این موضوع باعث میشود فرآیند بهبودی کندتر صورت گیرد و عفونتهای قارچی بیشتر طول بکشد یا مزمن شود.
###
۲. نقش محیط قندی بدن در رشد و تکثیر قارچها:
قارچها، بهویژه گونههایی مانند کاندیدا آلبیکانس، در محیطهای گرم، مرطوب و قندی رشد بسیار سریعی دارند. بدن افراد دیابتی، بهخصوص زمانی که قند خون کنترل نشده باقی بماند، چنین محیطی را برای رشد قارچها فراهم میکند.
برای مثال، وقتی سطح قند خون بالا باشد، بخشی از این قند از طریق **ادرار** دفع میشود. این موضوع موجب میشود ناحیه تناسلی (بهویژه در زنان) محیطی مرطوب، گرم و سرشار از گلوکز داشته باشد که مکان بسیار مناسبی برای رشد قارچهاست. این یکی از دلایل شایع عفونتهای قارچی دستگاه تناسلی در زنان دیابتی است.
همچنین، پوست افراد دیابتی نسبت به تعریق، زخم و خراش حساستر است و در صورت رطوبت مداوم (مثلاً در نواحی بین انگشتان، کشاله ران یا زیر بغل)، قارچها بهراحتی رشد کرده و گسترش مییابند.
###
۳. اختلال در تعادل باکتریها و قارچهای بدن (فلور میکروبی):
بدن ما بهطور طبیعی دارای یک جامعهی پیچیده از میکروارگانیسمهاست که به آنها فلور نرمال یا میکروبیوم طبیعی گفته میشود. این میکروبها که شامل باکتریها، قارچها و ویروسهای بیضرر هستند، در یک تعادل ظریف قرار دارند و با یکدیگر زندگی همزیستی دارند. این تعادل نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت پوست، دهان، روده و سایر بافتها ایفا میکند.
در بیماران دیابتی، بهخصوص در شرایطی که قند خون بهدرستی کنترل نمیشود، این تعادل برهم میخورد. باکتریهای مفید که معمولاً رشد قارچها را مهار میکنند، کاهش مییابند و به قارچها فرصت میدهند که بدون رقابت رشد کنند. این پدیده میتواند منجر به **رشد بیشازحد قارچها** در دهان (برفک دهانی)، واژن یا پوست شود.
استفادهی مکرر از آنتیبیوتیکها در بیماران دیابتی که به عفونتهای دیگر مبتلا میشوند، نیز یکی دیگر از دلایل برهم خوردن این تعادل طبیعی است. این داروها علاوه بر از بین بردن باکتریهای مضر، باکتریهای مفید بدن را نیز از بین میبرند و میدان را برای رشد قارچها باز میکنند.
انواع رایج عفونتهای قارچی در افراد دیابتی
در بیماران دیابتی، به دلیل شرایط خاصی که بیماری در بدن ایجاد میکند، احتمال بروز عفونتهای قارچی بسیار بیشتر از افراد عادی است. سطح بالای قند خون، تضعیف سیستم ایمنی و رطوبت مداوم در برخی نواحی بدن، همگی عواملی هستند که محیط مناسبی برای رشد قارچها بهویژه گونههایی مثل *کاندیدا آلبیکانس* فراهم میکنند. در ادامه، با چهار نوع رایج از این عفونتها در دیابتیها آشنا میشویم.
###
برفک دهانی (کاندیدیاز دهان):
برفک دهانی یکی از رایجترین عفونتهای قارچی در افراد دیابتی است که معمولاً در زبان، لثهها، سقف دهان و داخل گونهها ظاهر میشود. این عفونت ناشی از رشد بیشازحد قارچ کاندیدا در دهان است، قارچی که بهصورت طبیعی در بدن وجود دارد اما در شرایطی مانند قند خون بالا یا خشکی دهان، کنترل رشد خود را از دست میدهد. علائم شایع این بیماری شامل لکههای سفید یا کرمرنگ در دهان، سوزش یا خشکی، احساس طعم فلزی و ترک گوشههای لب است. استفاده از دندان مصنوعی، داروهای دیابتی که بزاق را کاهش میدهند و ضعف سیستم ایمنی از دلایل مهم این نوع عفونت محسوب میشوند. درمان این عفونت با دهانشویههای ضدقارچ مانند نیستاتین یا داروهای خوراکی ضدقارچ انجام میشود، اما کنترل قند خون و رعایت بهداشت دهان و دندان برای پیشگیری از بازگشت بیماری ضروری است.
###
عفونت قارچی دستگاه تناسلی:
عفونت قارچی ناحیه تناسلی در افراد دیابتی، بهویژه زنان، بسیار شایع است و اغلب با خارش شدید، ترشحات غیرطبیعی و سوزش همراه است. در زنان، این نوع عفونت بهصورت واژینیت قارچی بروز میکند که با ترشحات سفید، غلیظ و بدون بو همراه است، در حالیکه در مردان، التهاب سر آلت (بالانیت) همراه با قرمزی، خارش و گاهی پوستهپوسته شدن مشاهده میشود. دلیل اصلی شیوع این عفونت در دیابتیها، وجود قند بالا در ترشحات بدن است که محیط مناسبی برای رشد قارچ فراهم میکند. راهکارهای مقابله با این مشکل شامل استفاده از کرمها و شیافهای ضدقارچ مانند کلوتریمازول، رعایت بهداشت فردی، خشک نگهداشتن ناحیه و استفاده از لباسهای نخی و گشاد است. در صورت مزمن بودن یا تکرار مداوم، نیاز به مصرف داروهای خوراکی با تجویز پزشک وجود دارد.
###
عفونتهای قارچی پوستی:
پوست دیابتیها یکی از آسیبپذیرترین نقاط در برابر عفونتهای قارچی است، زیرا بسیاری از نواحی بدن مانند زیر بغل، کشاله ران، زیر سینهها و بین انگشتان در معرض رطوبت مداوم و گرمای بالا قرار دارند. در این نواحی، رشد قارچها بهسرعت صورت میگیرد و معمولاً با علائمی مانند خارش، التهاب، قرمزی، پوستهپوسته شدن و حتی بوی ناخوشایند همراه است. تعریق زیاد، استفاده از لباسهای پلاستیکی و تنگ، و عدم خشک کردن بدن پس از حمام از عواملی هستند که به رشد این نوع عفونت دامن میزنند. برای پیشگیری از عفونتهای پوستی قارچی در بیماران دیابتی، لازم است روزانه بدن بهویژه نواحی حساس با صابونهای غیرمعطر شسته و سپس کاملاً خشک شود، همچنین استفاده از پودرها یا کرمهای ضدقارچ مانند کتوکونازول یا ترهبینافین نیز در درمان این عفونتها مؤثر است. پوشیدن لباس نخی، تهویه پوست و حفظ بهداشت نقش مهمی در جلوگیری از بروز این نوع عفونت دارد.
###
عفونت قارچی پا و ناخن:
پاها یکی از مهمترین نواحی بدن در مراقبت از بیماران دیابتی هستند، زیرا بروز عفونت قارچی در این ناحیه میتواند به مشکلات جدیتری مانند زخم دیابتی یا حتی عفونتهای باکتریایی ثانویه منجر شود. رایجترین نوع عفونت قارچی پا در دیابتیها، «تینئا پدیس» یا قارچ بین انگشتان پا است که با خارش، ترک پوست، بوی نامطبوع و پوستهپوسته شدن همراه است. علاوه بر آن، قارچ ناخن یا اونیکومایکوزیس نیز در دیابتیها بسیار دیده میشود و باعث ضخیم شدن، تغییر رنگ، شکنندگی و بدشکل شدن ناخنها میشود. افرادی که به نوروپاتی دیابتی مبتلا هستند، ممکن است متوجه بروز این علائم نشوند و در نتیجه درمان را به تأخیر بیندازند که این موضوع خطر گسترش عفونت را افزایش میدهد. برای درمان، استفاده از کرمهای موضعی، لاکهای ضدقارچ دارویی یا داروهای خوراکی ضدقارچ مانند فلوکونازول توصیه میشود. همچنین مراقبت روزانه از پا، خشک نگهداشتن بین انگشتان، استفاده از جورابهای نخی، تهویه مناسب کفش و مراجعه دورهای به پزشک از اقدامات ضروری برای پیشگیری و مدیریت این نوع عفونت در بیماران دیابتی است.
نشانههای هشداردهنده که نباید نادیده گرفته شوند
در بیماران دیابتی، عفونتهای قارچی میتوانند بهسرعت پیشرفت کنند و در صورت بیتوجهی، باعث ایجاد زخم، آسیبهای بافتی یا حتی عفونتهای گستردهتر شوند. شناسایی زودهنگام علائم هشداردهنده، کلید پیشگیری از عوارض جدی است. بسیاری از نشانههای اولیه به ظاهر ساده یا معمولی به نظر میرسند، اما در افراد دیابتی این علائم باید جدی گرفته شوند. در این بخش به بررسی مهمترین نشانههایی که نباید نادیده گرفته شوند میپردازیم:
###
خارش، قرمزی و التهاب:
یکی از شایعترین نشانههای اولیه عفونت قارچی، **خارش شدید و مداوم در ناحیه درگیر** است. این خارش معمولاً در نواحی مرطوب و گرم بدن مثل کشاله ران، زیر بغل، زیر سینهها یا بین انگشتان بروز میکند. همراه با خارش، **قرمزی پوست** و **التهاب** نیز دیده میشود که نشاندهنده پاسخ بدن به حضور قارچهاست. التهاب ممکن است بهصورت ورم، داغی موضعی یا حساسیت به لمس نیز خود را نشان دهد. در افراد دیابتی که ممکن است حس لامسه آنها به دلیل نوروپاتی کاهش یافته باشد، حتی خارش خفیف یا قرمزی باید بهعنوان یک هشدار جدی تلقی شود، چرا که ممکن است شروع یک عفونت عمیقتر باشد.
###
ترشحات غیرعادی:
یکی دیگر از علائم هشداردهنده، **ترشحات غیرطبیعی از نواحی مختلف بدن** بهویژه ناحیه تناسلی است. در زنان دیابتی، ترشحاتی با بافت غلیظ، سفید و بدون بو که شبیه پنیر دلمهشده هستند، میتواند نشاندهنده عفونت قارچی واژینال باشد. در مردان نیز ممکن است ترشحات مشابهی همراه با التهاب و خارش در ناحیه تناسلی ظاهر شود. این ترشحات معمولاً بهدلیل رشد بیشازحد قارچ *کاندیدا* در محیط قندی بدن ایجاد میشوند. اگر این ترشحات همراه با سوزش هنگام ادرار یا مقاربت باشند، نشانهای از گسترش عفونت محسوب میشوند. توجه به تغییر رنگ، بو، حجم و بافت ترشحات میتواند به تشخیص زودهنگام کمک کند و مانع از پیشرفت عفونت به مراحل مزمن شود.
بیشتر بخوانید هیپوگلیسمی چیست ؟
###
بوی ناخوشایند:
وجود **بوی غیرمعمول و ناخوشایند** در بخشهایی از بدن، بهویژه نواحی مرطوب و بسته مانند بین انگشتان پا، کشاله ران یا زیر بغل، میتواند نشانهای مهم از شروع عفونت قارچی باشد. این بو معمولاً بهدلیل ترکیب تعریق زیاد، پوست مرده، رشد قارچ و گاهی نیز عفونتهای باکتریایی ثانویه ایجاد میشود. در افراد دیابتی، چون تعریق ممکن است بیشتر و کنترل قند خون ضعیف باشد، محیط مناسبی برای رشد قارچها و تولید بوی نامطبوع فراهم میشود. اگر بوی بدن ناگهانی تغییر کند، شدت پیدا کند یا با خارش و قرمزی همراه باشد، باید آن را بهعنوان یک زنگ خطر در نظر گرفت. رعایت بهداشت روزانه، خشک نگهداشتن نواحی مرطوب و استفاده از اسپریها یا پودرهای ضدقارچ، میتواند از تشدید این علامت پیشگیری کند.
###
تغییر رنگ ناخن یا پوست:
یکی دیگر از نشانههای بارز و قابل مشاهده در عفونتهای قارچی، **تغییر رنگ در پوست یا ناخنها** است. قارچهای ناخنی باعث میشوند ناخنها به رنگ زرد، قهوهای یا حتی سبز متمایل شوند، ضخیم شوند و بهمرور زمان شکننده یا بدشکل گردند. در برخی موارد، ناخن بهطور کامل از بستر خود جدا میشود که نشانهای از عفونت پیشرفته و شدید است. در پوست نیز ممکن است لکههایی به رنگهای قرمز یا قهوهای ظاهر شود که معمولاً با خارش و پوستهپوسته شدن همراهاند. این لکهها بهویژه در نواحی کشاله ران، شکم و زیر سینهها در زنان دیابتی بیشتر دیده میشوند. این تغییر رنگها اگر همراه با بوی ناخوشایند یا ترکهای پوستی باشند، میتوانند نشاندهنده عفونت قارچی فعال باشند و نیاز به درمان فوری داشته باشند.
راههای پیشگیری از عفونتهای قارچی در دیابتیها
پیشگیری از عفونتهای قارچی در بیماران دیابتی، یکی از اصول مهم در مدیریت سلامت آنهاست. با توجه به اینکه دیابت زمینهی مناسبی برای رشد و گسترش قارچها فراهم میکند، رعایت نکات پیشگیرانه میتواند تا حد زیادی از بروز مشکلات پوستی، دهانی، واژینال یا ناخنی جلوگیری کند. در ادامه، مهمترین راهکارهای مؤثر و علمی برای پیشگیری از این نوع عفونتها را بررسی میکنیم:
###
کنترل مؤثر قند خون:
اولین و اساسیترین راه برای پیشگیری از عفونتهای قارچی در افراد دیابتی، کنترل دقیق و مداوم قند خون است. سطح بالای گلوکز در خون، نهتنها عملکرد سیستم ایمنی را مختل میکند بلکه محیطی قندی و مطلوب برای رشد قارچهایی مانند *کاندیدا آلبیکانس* فراهم میسازد. وقتی گلوکز خون بالا باشد، پوست و غشاهای مخاطی ضعیفتر شده و توان دفاعی آنها کاهش مییابد؛ بههمین دلیل، بدن نمیتواند بهخوبی در برابر قارچها مقاومت کند. مطالعات نشان دادهاند که بیماران دیابتی با قند خون کنترلنشده، چندین برابر بیشتر از بیماران با قند تنظیمشده در معرض عفونت قارچی هستند. بنابراین، استفاده منظم از دستگاه گلوکومتر، پیروی از رژیم غذایی مناسب دیابتی، انجام فعالیت بدنی منظم و مصرف بهموقع داروهای دیابت، نقش کلیدی در حفظ سلامت پوست و کاهش احتمال عفونت دارد.
###
رعایت بهداشت فردی:
بهداشت فردی، ستون دوم در پیشگیری از عفونتهای قارچی در بیماران دیابتی است. بسیاری از قارچها در نواحی گرم، مرطوب و تاریک بدن مانند کشاله ران، زیر بغل، زیر سینهها، بین انگشتان پا و زیر شکم رشد میکنند. بنابراین، خشک نگهداشتن این نواحی پس از حمام، ورزش یا تعریق شدید اهمیت بسیار زیادی دارد. استفاده از حولهی تمیز و اختصاصی، خشککردن کامل بدن پیش از پوشیدن لباس و اجتناب از استفاده طولانیمدت از لباسهای خیس یا تنگ، از نکات مهم است. همچنین، پوشیدن لباسهای نخی، گشاد و قابل تنفس به کاهش تعریق و تبخیر بهتر رطوبت کمک میکند. لباسهای تنگ و مواد پلاستیکی گرما را در بدن حبس کرده و شرایط رشد قارچ را تسهیل میکنند. تعویض روزانه لباس زیر، شستوشوی منظم آنها با آب داغ و رعایت بهداشت در نواحی تناسلی و پا، بهویژه بین انگشتان، بسیار توصیه میشود.
###
تقویت سیستم ایمنی:
سیستم ایمنی بدن دیابتیها ممکن است ضعیفتر از حالت طبیعی عمل کند و به همین دلیل، تقویت آن برای پیشگیری از عفونتهای قارچی بسیار ضروری است. تغذیه سالم، متعادل و سرشار از ویتامینها و مواد معدنی مانند ویتامین C، ویتامین D، روی (زینک) و سلنیوم، به بهبود عملکرد سلولهای ایمنی کمک میکند. مصرف میوهها و سبزیجات تازه، غلات کامل، مغزها و پروتئینهای سالم مانند ماهی و تخممرغ، از پایههای اصلی تغذیه مفید برای بیماران دیابتی است. همچنین، مکملهای تقویتی مانند پروبیوتیکها و ویتامین D، در برخی افراد که دچار ضعف ایمنی یا کمبود ویتامین هستند، میتواند مفید باشد. اما مصرف هر نوع مکمل باید حتماً با تجویز و نظارت پزشک صورت گیرد، زیرا مصرف خودسرانه ممکن است باعث تداخل دارویی یا افزایش قند خون شود.
###
استفاده از محصولات ضدقارچ:
برای افرادی که در معرض تعریق زیاد یا نواحی مرطوب پوستی هستند، استفاده منظم از محصولات موضعی ضدقارچ مانند پودرها، کرمها یا اسپریها میتواند روشی مؤثر برای پیشگیری از رشد قارچها باشد. این محصولات بهویژه در نواحی حساس مانند بین انگشتان پا، کشاله ران یا زیر سینهها قابل استفاده هستند.کرمهای موضعی نیز در صورت مشاهده علائم اولیه مانند خارش یا قرمزی میتوانند جلوی پیشرفت عفونت را بگیرند. افرادی که از کفشهای بسته و جوراب برای مدت طولانی استفاده میکنند، باید پس از درآوردن کفش، پاها را شسته و خشک کرده و در صورت نیاز از اسپریهای ضدقارچ استفاده کنند. این اقدامات ساده، اما هدفمند، میتوانند در کنار کنترل قند خون، سد دفاعی موثری در برابر عفونتهای قارچی ایجاد کنند.
روشهای درمان عفونتهای قارچی در بیماران دیابتی
درمان عفونتهای قارچی در بیماران دیابتی نیازمند رویکردی ترکیبی، دقیق و علمی است. برخلاف افراد غیردیابتی، سیستم ایمنی در بیماران مبتلا به دیابت بهدرستی قادر به مقابله با عفونت نیست و محیط بدن آنها – به دلیل قند بالا – برای رشد قارچها بسیار مساعدتر است. بنابراین، درمان در این بیماران نباید سطحی یا صرفاً علامتی باشد.
###
داروهای موضعی:
نخستین خط درمان عفونتهای قارچی، بهویژه در مراحل ابتدایی، استفاده از داروهای موضعی مانند کرمها، پمادها یا ژلهای ضدقارچ است. این داروها معمولاً حاوی ترکیباتی مانند کلوتریمازول، میکونازول، تربینافین، کتوکونازول یا نایستاتین هستند. در بیماران دیابتی، استفاده دقیق و منظم از این پمادها میتواند به توقف رشد قارچ و ترمیم پوست آسیبدیده کمک کند. این داروها بهویژه در مواردی مانند قارچ بین انگشتان پا، عفونت پوستی در کشاله ران یا برفک دهانی کاربرد دارند. مهم است که بیمار درمان را تا پایان دورهی تعیینشده ادامه دهد، حتی اگر علائم در روزهای ابتدایی کاهش پیدا کند. قطع زودهنگام دارو ممکن است باعث عود عفونت شود، که در افراد دیابتی خطرات بیشتری در پی دارد.
###
داروهای خوراکی:
در مواردی که عفونت گسترده، عودکننده یا مقاوم به داروهای موضعی است، پزشک ممکن است استفاده از داروهای ضدقارچ خوراکی را تجویز کند. این داروها شامل فلوکونازول، ایتراکونازول، تربینافین خوراکی یا کتوکونازول خوراکی هستند و باید با نسخه و تحت نظارت پزشک مصرف شوند. در بیماران دیابتی، مصرف این داروها باید با دقت بیشتری انجام شود، زیرا ممکن است با سایر داروهای دیابت یا داروهای قلبی تداخل داشته باشند. همچنین برخی از داروهای خوراکی ضدقارچ میتوانند بر عملکرد کبد تأثیر بگذارند، بنابراین بررسی عملکرد کبدی قبل و حین درمان ممکن است ضروری باشد. پیگیری درمان، مراجعه منظم به پزشک و آزمایشهای دورهای، در این مرحله اهمیت حیاتی دارد تا از بروز عوارض دارویی یا مقاومت قارچی جلوگیری شود.
###
اقدامات کمکی و مراقبت در منزل:
در کنار درمان دارویی، مراقبتهای خانگی نیز نقش بسیار مهمی در تسریع بهبودی و جلوگیری از گسترش عفونت دارند. اولین قدم، خشککردن دقیق نواحی مبتلا پس از حمام یا تعریق است. استفاده از حولهی جداگانه، تمیز و کاملاً خشک، بهخصوص در نواحی بین انگشتان پا، زیر بغل یا کشاله ران ضروری است. تهویه مناسب پوست از طریق پوشیدن لباسهای نخی و گشاد، و تغییر مداوم لباسها (مخصوصاً لباس زیر و جوراب) از دیگر اقدامات حمایتی مؤثر است. همچنین توصیه میشود از کرمهای مرطوبکننده غیرمعطر و غیرچرب استفاده شود، چرا که چربی زیاد یا عطرهای صنعتی ممکن است رشد قارچها را تسهیل کند.
###
ضرورت مراجعه به پزشک در عفونتهای مقاوم:
یکی از بزرگترین اشتباهاتی که برخی بیماران دیابتی مرتکب میشوند، خوددرمانی یا نادیده گرفتن علائم عفونت قارچی است. به دلیل اختلال در گردش خون، ضعف سیستم ایمنی و احتمال نوروپاتی دیابتی (از بین رفتن حس در اندامها)، یک عفونت ساده ممکن است در مدت کوتاهی پیشرفت کرده و به زخمهای باز، نکروز، عفونتهای بافتی عمیق یا حتی گانگرن منجر شود. مواردی که با درمان موضعی بهبود نمییابد، عفونتهایی که بارها تکرار میشوند، یا زخمهایی که ترشح، بوی بد، درد یا تغییر رنگ دارند، باید فوراً به پزشک گزارش داده شوند. همچنین، در صورت مشاهده تب، ضعف شدید، افزایش گلوکز خون بدون دلیل، یا علائم عمومی بیماری، نیاز به بررسی فوری توسط پزشک وجود دارد. خوددرمانی یا استفاده از نسخه دیگران، میتواند منجر به تشدید شرایط، بروز مقاومت دارویی یا پنهانشدن علائم عفونت شود.
###
قارچها در کمین قند؛ زنگ خطر خاموش برای دیابتیها
عفونتهای قارچی، اگرچه در نگاه اول ساده بهنظر میرسند، اما در افراد مبتلا به دیابت میتوانند بهسرعت به بحرانی جدی تبدیل شوند. سطح بالای قند خون، سیستم ایمنی تضعیفشده و اختلال در تعادل طبیعی میکروارگانیسمهای بدن، ترکیبی خطرناک میسازند که بستر رشد قارچها را فراهم میکند. از برفک دهان گرفته تا عفونتهای پوستی و ناخنی، همه میتوانند نشانهای از یک تهدید عمیقتر باشند.
اما خبر خوب این است که با کنترل مؤثر قند خون، رعایت دقیق بهداشت فردی، مراقبتهای پیشگیرانه و درمان بهموقع پزشکی، میتوان از بروز و عود بسیاری از این عفونتها جلوگیری کرد. دیابت یک بیماری مزمن است، اما با آگاهی، آموزش و اقدام هوشمندانه، میتوان کیفیت زندگی را بهطور چشمگیری ارتقاء داد.
در نهایت، هر علامت کوچک در بدن دیابتی میتواند حامل پیامی بزرگ باشد؛ پیامِ توجه، پیشگیری و پیروی از راهکارهای علمی برای داشتن بدنی سالمتر و زندگیای ایمنتر.
**برای دریافت ویزیت ( آنلاین یا حضوری ) با دکتر یزدان پناه فرم زیر را پر کنید**
#####
درباره دکتر لیلا یزدان پناه
دکتر لیلا یزدان پناه هم دوره پزشکی عمومی و هم دوره دکترای تخصصی خود در زمینه دیابت با گرایش پای دیابتی را در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گذرانده است و عضو هیئت علمی دانشگاه در مرکز تحقیقات دیابت می باشد.