چگونه سکته مغزی اتفاق می افتد؟ سکته مغزی زمانی رخ می دهد که جریان خون به قسمتی از مغز به طور ناگهانی قطع یا قطع شود که می تواند منجر به آسیب به سلول های مغز شود. این وقفه در جریان خون معمولا به دو دلیل اصلی رخ می دهد: سکته مغزی ایسکمیک و سکته هموراژیک. در برخی موارد، لخته ها از قسمت های دیگر بدن مانند قلب، رگ های خونی یا سکته مغزی منتقل می شوند. پارگی رگ های خونی باعث می شود خونریزی در مغز.. و آسیب خواهند دید.. در هر دو نوع سکته، آسیب به بافت مغز می تواند منجر به ناتوانی های حرکتی، گفتاری و شناختی شود.. انواع سکته مغزی، بررسی علائم و علل هر کدام... سکته مغزی به چند نوع اصلی تقسیم می شود: سکته مغزی ایسکمیک، سکته مغزی هموراژیک، سکته مغزی در خواب یک حمله سکته مغزی و گذرا است. فرد هنگام خواب دچار سکته مغزی می شود.. این نوع سکته مغزی ممکن است بدون علائم هشدار دهنده رخ دهد و فرد صبح با علائمی مانند بی حسی یا ضعف در یک طرف بدن از خواب بیدار شود. تشخیص این نوع سکته ممکن است دشوار باشد. علائمی مانند سردرد شدید، بی حسی و ضعف ناگهانی در یک طرف بدن از علائم بارز سکته مغزی در خواب هستند. عوامل خطر برای این نوع سکته مغزی شامل فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا است.. ### سکته مغزی ایسکمیک
سکته مغزی ایسکمیک زمانی اتفاق می افتد که جریان خون در بخشی از مغز به دلیل انسداد یا لخته خون متوقف شود. این نوع سکته شایع ترین نوع سکته است و معمولاً به دلیل تصلب شرایین یا لخته شدن خون ایجاد می شود. علائم سکته مغزی ایسکمیک شامل بی حسی یا ضعف در یک طرف بدن، اختلال در بینایی یا خطر این نوع مشکلات سکته مغزی است. آترواسکلروز، فیبریلاسیون دهلیزی و دیابت.. ### سکته هموراژیک
سکته هموراژیک در اثر پارگی رگ های خونی مغز و خونریزی در بافت مغز ایجاد می شود.. این نوع سکته معمولاً به دلیل فشار خون بالا، آنوریسم مغزی یا صدمات جدی سر رخ می دهد.. علائم سکته هموراژیک شامل سردرد شدید و ناگهانی، از دست دادن هوشیاری و ضعف یا فلج در یک طرف بدن است.. فشار خون بالا یکی از مهم ترین عوامل خطر برای این نوع سکته است. زیرا می تواند منجر به آسیب و ضعیف شدن دیواره رگ های خونی شود... ### حملات ایسکمیک گذرا
حمله ایسکمیک گذرا (TIA) نوعی اورژانس است که علائمی شبیه به سکته ایسکمیک دارد. اما موقتی و گذرا است... این حملات معمولاً چند دقیقه تا 24 ساعت طول می کشد و سپس بهبود می یابند... هر چند خود این حملات آسیب دائمی به مغز وارد نمی کند; اما آنها نشان دهنده خطر بالای سکته مغزی کامل در آینده هستند. علائم TIA می تواند شامل بی حسی یا ضعف در یک طرف بدن، اختلال در گفتار و مشکلات بینایی باشد. عوامل خطر حملات ایسکمیک گذرا شبیه به سکته ایسکمیک است و شامل فشار خون بالا، دیابت و بیماری قلبی است. مغز و فرد مبتلا منطقه؛ شدت و نوع آنها متفاوت است.. 1... 1... فلج یا از دست دادن حرکت عضلات; یکی از عوارض شایع سکته مغزی شدید فلج است. این عارضه ممکن است در یک طرف بدن رخ دهد یا فقط بر عضلات خاصی مانند ماهیچه های صورت یا بازو تاثیر بگذارد. افرادی که از این مشکل رنج می برند. ممکن است نتوانند به طور کامل از عضلات خود استفاده کنند... 2... مشکلات گفتاری و بلع; سکته مغزی می تواند ماهیچه های دهان و گلو را تحت تاثیر قرار دهد، که صحبت کردن، قورت دادن و حتی غذا خوردن را برای فرد مشکل می کند. این افراد ممکن است در گفتن کلمات مشکل داشته باشند یا نتوانند درک کنند که دیگران چه می گویند. بسیاری از افرادی که سکته مغزی شدید را تجربه می کنند. ممکن است از دست دادن حافظه را تجربه کنند... دیگران در تفکر، قضاوت و درک مفاهیم با چالش هایی مواجه خواهند شد که می تواند بر زندگی روزمره آنها تأثیر بگذارد. 4... تغییرات عاطفی; پس از سکته مغزی، افراد ممکن است در کنترل احساسات خود دچار مشکل شوند و از افسردگی یا اضطراب رنج ببرند. این تغییرات عاطفی می تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی آنها تأثیر بگذارد. 5.. درد و احساسات غیرعادی. درد، بی حسی یا احساسات غیرعادی ممکن است در نواحی از بدن که تحت تاثیر سکته مغزی قرار گرفته اند دیده شود. برای مثال، اگر فردی در بازوی چپ خود احساس ضعف کند، ممکن است در آن ناحیه احساس سوزن سوزن شدن کند. 6... تغییر در رفتار و نیاز به حمایت; بسیاری از افرادی که سکته مغزی را تجربه کردهاند ممکن است از نظر اجتماعی گوشهگیرتر شوند و در انجام کارهای روزمره به کمک نیاز داشته باشند. این میتواند منجر به کاهش اعتماد به نفس و مشکل در مراقبت از خود شود. سکته مغزی خاموش سکتهای است که هیچ علامت قابل مشاهدهای ندارد و افراد معمولاً از سکته مغزی خود اطلاعی ندارند... علیرغم عدم ایجاد علائم قابل شناسایی، سکته مغزی بیصدا در معرض خطر حمله مغزی و ادامه سکته مغزی است. (TIA) و سکته های آینده... علاوه بر این، کسانی که سکته مغزی را تجربه کرده اند نیز ممکن است در آینده در معرض خطر سکته مغزی خاموش باشند.
سکتههای خاموش معمولاً باعث ایجاد ضایعاتی میشوند که با استفاده از تصویربرداری عصبی مانند MRI شناسایی میشوند... تخمین زده میشود که سکتههای بیصدا پنج برابر بیشتر از سکتههای علامتدار اتفاق میافتند... خطر سکته مغزی خاموش با افزایش سن افزایش مییابد، اما ممکن است بر بزرگسالان و کودکان جوانتر، بهویژه آنهایی که کمخونی شدید دارند نیز تأثیر بگذارد.
### علائم سکته مغزی در زنان
علائم سکته مغزی در زنان مشابه مردان است، با این تفاوت که سایر عوامل خطر سکته مغزی در زنان وجود دارد.. به عنوان مثال، زنانی که سابقه مصرف قرص های ضد بارداری خوراکی دارند بیشتر در معرض سکته مغزی هستند و زنانی که در دوران بارداری دچار پره اکلامپسی می شوند نیز در آینده مستعد سکته خواهند بود.
تعدادی از توصیههای خاص نیز برای زنان ارائه شده است، از جمله مصرف آسپرین بعد از هفته یازدهم بارداری در صورت وجود سابقه فشار خون مزمن و مصرف داروهای فشار خون در دوران بارداری، به خصوص اگر فشار خون سیستولیک بیش از 150 میلیمتر جیوه باشد. همچنین افرادی که قبلاً پره اکلامپسی داشتهاند باید با دقت بیشتری پیگیری شوند.
علت سکته مغزی چیست؟. سکته مغزی به دلایل خاصی ایجاد می شود که در زیر به آنها اشاره می کنیم:
### علت سکته مغزی ایسکمیک
- تصلب شرایین: تجمع چربی و کلسترول در دیواره رگ ها که منجر به تنگ شدن و انسداد عروق می شود ... - اختلالات لخته شدن خون: شرایطی که باعث تشکیل لخته های خون غیرطبیعی در رگ ها می شود ... - فیبریلاسیون دهلیزی: نوعی از نامنظم شدن خطر ضربان قلب در آن افزایش می یابد و سپس افزایش می یابد. نقایص قلبی: مشکلات ساختاری در قلب، مانند نقص سپتوم دهلیزی، که می تواند جریان خون را مختل کند و منجر به تشکیل لخته شود ... - بیماری ایسکمیک میکروواسکولار: انسداد عروق خونی کوچک در مغز که جریان خون را به بافت های مغز کاهش می دهد ... ### علت سکته مغزی هموراژیک
- فشار خون بالا: با گذشت زمان، فشار خون بالا می تواند دیواره رگ های خونی را ضعیف کرده و باعث پارگی آنها شود ... - آنوریسم مغزی: انبساط غیر طبیعی در رگ های خونی که در صورت پارگی منجر به خونریزی می شود ... - تومورهای مغزی: رشد غیر طبیعی تومور می تواند به عروق خونی فشار وارد کند و منجر به خونریزی شود. سر می تواند؛ منجر به پارگی رگ های خونی و خونریزی در مغز می شود.. - داروهای رقیق کننده خون: استفاده زیاد از داروهای ضد انعقاد باعث افزایش خونریزی در مغز می شود... ### عوامل خطر در بروز سکته مغزی
سکته های ایسکمیک و هموراژیک ممکن است به دلایل زیادی رخ دهد... سکته های مغزی ایسکمیک که به دلیل لخته شدن خون رخ می دهد، بیشتر به دلایل زیر رخ می دهد:
- آترواسکلروز
- اختلالات انعقادی خون
- فیبریلاسیون دهلیزی (به ویژه زمانی که به دلیل آپنه خواب رخ می دهد)
- نقایص قلبی (نقص سپتوم دهلیزی یا نقص دیواره بین بطنی)
بیماری ایسکمیک میکروواسکولار (که می تواند عروق خونی کوچکتر در مغز را مسدود کند)
دلایل اصلی سکته مغزی هموراژیک عبارتند از:
- فشار خون بالا، به ویژه در موارد مزمن
- آنوریسم عروق مغزی گاهی اوقات می تواند منجر به سکته های هموراژیک شود.
- تومورهای مغزی
- بیماری هایی که باعث ضعیف شدن یا ایجاد تغییرات غیرعادی در رگ های خونی مغز می شوند، مانند بیماری مویامویا.
آیا سکته مغزی قابل درمان است؟ افرادی که از سکته مغزی جان سالم به در می برند اغلب با مشکلات طولانی مدت ناشی از آسیب مغزی مواجه می شوند.
برخی افراد قبل از اینکه بتوانند استقلال عملکردی سابق خود را بازیابند، نیاز به دوره طولانی توانبخشی دارند، در حالی که بسیاری از آنها هرگز به طور کامل بهبود نمی یابند و پس از سکته به حمایت مداوم نیاز دارند.
یکی از مهم ترین راه های درمان سکته مغزی کمک به بهبودی یا سازگاری فرد با تغییرات مغزی رخ داده است... توانبخشی سکته مغزی بخش عمده ای از روند بهبودی اکثر افرادی است که دچار سکته شده اند.. اقدامات زیر می تواند به بازیابی قدرت فرد در روند توانبخشی کمک کند:
- گفتار درمانی
- فیزیوتراپی
- کاردرمانی
- شناخت درمانی
عوارض سکته مغزی
برخی از ناتوانیهای جسمی که میتواند در اثر سکته مغزی ایجاد شود عبارتند از: ضعف عضلانی، بیحسی، زخمهای فشاری، ذاتالریه، بیاختیاری ادرار، آپراکسی (ناتوانی در انجام حرکات آموختهشده)، مشکلات در فعالیتهای روزانه، از دست دادن اشتها، از دست دادن تکلم، از دست دادن بینایی و درد.
اگر سکته مغزی به اندازه کافی شدید باشد یا در یک مکان خاص مانند قسمتهایی از ساقه مغز رخ دهد، میتواند باعث شود که بیمار به کما بیفتد یا بمیرد... تا 10 درصد افراد به دنبال سکته مغزی دچار تشنج میشوند که معمولاً تا یک هفته پس از سکته رخ میدهد. شدت سکته احتمال ابتلا را افزایش میدهد.>
تخمین زده شده است که 15٪ از افراد بیش از یک سال پس از سکته، بی اختیاری ادرار را تجربه می کنند.
50% افراد پس از سکته مغزی کاهش عملکرد جنسی (اختلال عملکرد جنسی) را تجربه میکنند.
مشکلات عاطفی نیز می توانند به عنوان عوارض سکته مغزی رخ دهند. این مشکلات می تواند شامل اضطراب، حملات پانیک، عاطفه کم رنگ (ناتوانی در بیان احساسات)، شیدایی، بی تفاوتی، و روان پریشی باشد.. مشکلات دیگر ممکن است شامل کاهش توانایی در برقراری ارتباط با احساسات از طریق حالات چهره، زبان بدن و صدا باشد.
### عوارض سکته مغزی راست
اثرات سکته مغزی نیمکره راست ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ضعف یا فلج سمت چپ و اختلال حسی
- انکار فلج یا اختلال و کاهش بینش فرد نسبت به مشکلات ناشی از سکته مغزی (به این وضعیت "غفلت چپ" می گویند)
- مشکلات بینایی، از جمله ناتوانی در دید در میدان بینایی سمت چپ هر دو چشم
- مشکلات فضایی در درک عمق یا جهتها، مانند بالا یا پایین و جلو یا عقب
- ناتوانی در شناسایی یا تشخیص اعضای بدن
- ناتوانی در درک نقشه ها و یافتن اشیا، مانند لباس یا لوازم بهداشتی
- مشکلات حافظه
- تغییرات رفتاری، مانند عدم نگرانی در مورد موقعیت ها، تکانشگری، نامناسب بودن، و افسردگی
### عوارض سکته مغزی چپ
اثرات سکته مغزی نیمکره چپ ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ضعف یا فلج سمت راست و اختلال حسی
- مشکلات درک گفتار و زبان (آفازی)
- مشکلات بینایی، از جمله ناتوانی در دیدن میدان دید مناسب در هر دو چشم
- اختلال در توانایی انجام ریاضی یا سازماندهی، استدلال و تجزیه و تحلیل چیزها
- تغییرات رفتاری، مانند افسردگی، احتیاط و شک
- اختلال در خواندن، نوشتن و یادگیری اطلاعات جدید
- مشکلات حافظه
درمان سکته مغزی
درمان سکته مغزی بستگی به سکته مغزی ایسکمیک یا هموراژیک دارد... در ادامه روش های درمان هر نوع سکته را توضیح می دهیم:
### درمان سکته مغزی ایسکمیک
در این نوع سکته، خون رسانی به قسمتی از مغز کاهش یافته یا قطع می شود.. روش های درمانی عبارتند از:
- اورژانس؛ دارویی به نام ترومبولیتیک (مانند tPA) که برای حل سریع لخته خون استفاده می شود و باید در چند ساعت اول پس از سکته تزریق شود... - اقدامات داخل عروقی اورژانسی. روشهای کم تهاجمی شامل استفاده از کاتتر برای دسترسی به رگهای خونی و درمان لختهها است. - داروهایی که مستقیماً به مغز میرسند. به منظور بهبود جریان خون و کاهش آسیب مغزی، این داروها از طریق یک لوله نازک به نام کاتتر از کشاله ران به ناحیه آسیب دیده تزریق می شوند. استنت گذاری: این روش شامل باز کردن عروق باریک با استفاده از بالون و سپس قرار دادن استنت برای باز نگه داشتن رگ می شود... ### درمان سکته هموراژیک
در این نوع سکته مغزی خونریزی در داخل مغز یا نشت خون در خارج از عروق رخ می دهد. روش های درمان عبارتند از:
- جراحی: در موارد شدید امکان پذیر است. نیاز به جراحی برای برداشتن خون انباشته شده یا ترمیم رگ های خونی آسیب دیده وجود دارد... - کویلینگ (آمبولیزاسیون اندوواسکولار). روشی که در آن از کاتتر برای وارد کردن کویل های کوچک در رگ های خونی آسیب دیده استفاده می شود. برای جلوگیری از خونریزی ... - برداشتن عروق خونی با دیواره نازک (AVM). در مواردی که رگ های خونی نازک و ضعیف وجود دارد، می توان آنها را با جراحی برداشت... - رادیوسرجری استریوتاکتیک: روشی غیر تهاجمی که از پرتوهای هدفمند برای درمان ناهنجاری های عروقی و کاهش خونریزی استفاده می کند... ### مدت زمان درمان سکته مغزی
درمان فوری سکته مغزی شامل استفاده از داروهای ترومبولیتیک یا انجام ترومبکتومی تا 24 ساعت پس از سکته است... اگر فردی از سکته مغزی جان سالم به در ببرد، با توجه به میزان آسیب وارده به بافت مغز، دچار یک سری عوارض حسی و حرکتی می شود که باید با درمان هایی مانند فیزیوتراپی و فیزیوتراپی و درمان های درمانی به حداقل برسد.
اگر درمان های تکمیلی زودتر شروع شود و شدت آسیب مغزی کم باشد، بیمار می تواند پس از 2 تا 4 ماه بهبود یابد.. برخی از بیماران نیز زودتر از این زمان بهبودی را تجربه میکنند.
اما باید توجه داشت که در موارد شدیدتر، درمانهای توانبخشی تنها میتواند کیفیت زندگی بیمار را افزایش دهد و برخی از علائم تا پایان عمر در فرد باقی میماند.
### بهترین دارو برای بیماران سکته مغزی
داروهای ترومبولیتیک (نام آنها ترکیبی از کلمات یونانی "thrombus" به معنی "لخته" و "lysis" به معنی "شل شدن/حل شدن") یک گزینه در سه ساعت اول پس از شروع علائم سکته مغزی است. این داروها لخته های موجود را حل کرده و جان بیماران را نجات می دهند. قابل استفاده در سکته های ایسکمیک.
تشخیص و مدیریت ترومبوز ورید مغزی (CVT) و ارتباط آن با سکته مغزی
ترومبوز ورید مغزی (CVT) نوع نادری از سکته مغزی است که در آن لخته خون در وریدهای مغز تشکیل می شود. این نوع سکته اغلب در افراد جوان، زنان باردار یا کسانی که از قرص های ضدبارداری استفاده می کنند و افرادی که تمایل به تشکیل لخته خون دارند رخ می دهد. درمان استاندارد برای CVT شامل استفاده از داروهای ضد انعقاد و درمانهای جدیدتر مانند درمانهای اندوواسکولار و جراحیهای خاص در موارد شدید است. در سال 2024، سکته مغزی همچنان یکی از علل اصلی مرگ و میر در ایالات متحده و در سراسر جهان است. هر سال، تقریباً 795000 نفر در ایالات متحده یک سکته مغزی جدید یا تقریباً راجعه را تجربه میکنند. 185000 سکته دوم را تجربه خواهند کرد... روشن به طور متوسط هر 3 دقیقه و 14 ثانیه یک نفر در آمریکا بر اثر سکته مغزی جان خود را از دست می دهد. متاسفانه با بررسی درگاه های اطلاعاتی و تحقیقاتی کشورمان ایران، آمار به روزی از تعداد مرگ و میر ناشی از سکته مغزی و یا میزان آن به دست نیامد.. پیشگیری از سکته مغزی
برای کاهش خطر سکته مغزی، رعایت چند نکته کلیدی ضروری است. در زیر به برخی از مهم ترین روش های پیشگیری از سکته اشاره شده است:
- کنترل فشار خون؛ فشار خون بالا یکی از عوامل خطر اصلی برای سکته مغزی خفیف یا شدید است. کنترل منظم و بهینه فشار خون می تواند به کاهش خطر سکته کمک کند. - کاهش کلسترول و چربی اشباع شده در رژیم غذایی. مصرف کمتر غذاهای غنی از چربی های اشباع شده و کلسترول می تواند به بهبود سلامت بدن و کاهش خطر سکته کمک کند... - سیگار نکشید. سیگار به عروق خونی آسیب می رساند و خطر سکته را افزایش می دهد. ترک سیگار می تواند به بهبود سلامت کلی شما کمک کند. مصرف بیش از حد الکل می تواند منجر به فشار خون بالا و مشکلات قلبی شود. کاهش یا توقف مصرف الکل می تواند به کاهش خطر سکته کمک کند. - مدیریت دیابت؛ دیابت کنترل نشده می تواند عوارض جدی برای سیستم قلبی عروقی ایجاد کند. کنترل قند خون می تواند به کاهش خطر سکته کمک کند. - حفظ وزن طبیعی. اضافه وزن و چاقی می تواند؛ منجر به افزایش خطر سکته مغزی می شود... حفظ وزن سالم از طریق رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم مهم است... - ورزش منظم. ورزش می تواند با کاهش فشار، افزایش کلسترول خوب، کاهش وزن، کنترل دیابت و کاهش استرس از سکته ... - استفاده از رژیم غذایی غنی از پروتئین و میوه; یک رژیم غذایی متعادل و غنی از میوه ها و پروتئین می تواند به سلامت بدن کمک کند و خطر سکته مغزی را کاهش دهد... - درمان آپنه انسدادی خواب; این اختلال خواب می تواند منجر به افزایش فشار خون و مشکلات قلبی شود... درمان آن می تواند به بهبود کیفیت خواب و کاهش خطر سکته ... - عدم مصرف داروهای غیرقانونی; مصرف مواد مخدر غیرقانونی مانند کوکائین می تواند اثرات جدی بر سلامت قلب و عروق داشته باشد و خطر سکته مغزی را افزایش دهد.. **بررسی درمان سکته مغزی و علل و عوارض آن**
سکته مغزی یکی از شرایط پزشکی بحرانی است که به دو نوع اصلی ایسکمیک و هموراژیک تقسیم میشود. از جمله علل شایع سکته مغزی میتوان به فشار خون بالا، دیابت، بیماریهای قلبی، چربی خون بالا و مشکلات عروقی اشاره کرد. طبق منابع، عوارض سکته مغزی ممکن است شامل ناتوانیهای حرکتی، مشکلات گفتاری، اختلالات شناختی، و تغییرات کیفی عاطفی مختلف باشد که میتواند تاثیر عمیقی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. روش ها.. ایسکمیک، از داروهای اورژانسی مانند ترومبولیتیک برای حل کردن لخته های خون استفاده می شود. همچنین از روش های کم تهاجمی مانند آنژیوپلاستی و استنت گذاری و جراحی هایی مانند اندارترکتومی کاروتید نیز استفاده می شود... برای تشخیص دقیق و درمان بهینه سکته توصیه می شود برای تشخیص دقیق و درمان بهینه سکته به دکتر یزدان پناهی مراجعه کنید. کاهش خطرات سکته مغزی...
