پروستاتکتومی: انواع جراحی، کاربردها و مراقبت های پس از عمل

کرمی اورولوژی
پروستات، ۱۴۰۴/۰۵/۲۴

راهنمای مطالب

آنچه باید در مورد پروستاتکتومی بدانید

پروستاتکتومی برای درمان بیماری‌هایی که پروستات تحت تأثیر قرار می‌گیرند، از جمله سرطان پروستات و برخی شرایط غیرسرطانی، انجام می‌شود. اینجراحی پروستات می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎

پروستات غده‌ای کوچک و گردویی شکل است که در مردان دور مجرای در گردن مثانه قرار دارد و با تولید مایعاتی که اسپرم را می‌سازند، نقش مهمی در سیستم تولید ایفا می‌کند. سرطان پروستات، دومین سرطان شایع در مردان در سراسر جهان است و خطر افزایش سن افزایش می‌یابد.

آگاهی و آموزش، اولین قدم در تصمیم گیری برای درمان است. مشاوره با پزشک به شما کمک می‌کند تا تمام پرسش‌ها و نگرانی‌هایتان را انتخاب کنید و بهترین گزینه را انتخاب کنید. برای اطلاعات بیشتر در مورد انواع پروستات، جراحی، خطرات و دوره بهبودی، ادامه مطلب را دنبال کنید.

دلایل پروستاتکتومی

پروستاتکتومی معمولاً توصیه می‌شود که مشکلات پروستات با درمان‌های دارویی یا کم‌تهاجمی قابل حل نباشد یا وضعیت بیمار به مداخله جراحی نیاز داشته باشد. از جمله اصلی اصلی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

سرطان پروستات: برداشتن پروستات کامل برای جلوگیری از گسترش سلول‌های سرطانی و درمان بیماری.
بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH) شدید: وقتی پروستات باعث انسداد مجرای عفونت و مشکلات شدید عفونت‌های بزرگ می‌شود.
احتمال آسیب شدید یا مکرر: زمانی که بیمار قادر به درمان کامل مثانه نباشد و خطر آسیب به کلیه‌ها افزایش یابد.
عفونت‌های مکرّر مجاری عفونت: ناشی از انسداد مزمن یا باقی مانده از بیماری در مثانه‌ای که درمان دارویی وجود ندارد.
ریزی شدید از پروژه ها: ناشی از تشکیل دهنده یا تومور است که به درمان های غیرجراحی پاسخ نمی دهد.

این نشان می‌دهد که پروستاتکتومی می‌تواند جریان طبیعی بیماری، سلامت کلیه و کیفیت زندگی بیمار را بازگرداند.

در تمامی انواع پروستاتکتومی، هدف اصلی جراحی عبارتند از:

برداشتن بافت غیرطبیعی یا سرطانی پروستات:از افزایش سرطان یا عوارض ناشی از بزرگی پروستات.
بهبود جریان عفونت:کاهش انسداد مجرای و رفع مشکلات ناشی از بیماری مانند تکرر، درد یا عارضه بیماری.
حفظ عملکرد سیستم عاملی و جنسی تا حد ممکن: با استفاده از روش‌های دقیق و کم‌تهاجمی، تلاش برای محافظت از اعصاب و بافت سالم.
پیشگیری از عوارض طولانی‌مدت:جلوگیری از آسیب به کلیه‌ها، آسیب‌های مکر یا عوامل شدید ناشی از مشکلات پروستات.

این کار به و بیمار کمک می‌شود تا بهترین روش جراحی با شرایط پزشک و نیازهای بیمار انجام شود.

همه انواع جراحی پروستات را می توان با بیهوشی عمومی که شما را به خواب می برد یا بی حسی نخاعی که نیمه پایینی بدن شما را بی حس می کند انجام داد. پزشک بر اساس وضعیت فردی نوع بیهوشی شما را می کند.

انواع پروستاتکتومی

پروستاتکتومی بسته به هدف درمان و وضعیت بیمار به چند نوع اصلی تقسیم می‌شود:

1. پروستاتکتومی رادیکل (Radical Prostatectomy)

پروستاتکتومی رادیکال معمولاً برای درمان کاربرد شدید دارد، به ویژه زمانی که انسداد مجرای باعث بروز بیماری‌های جدی می‌شود.

در این روش، پروستات داخلی که باعث انسداد می‌شود، برداشته می‌شود، در حالی که پروستات خارجی می‌ماند. پروستاتکتومی ساده می‌تواند جراحی را از طریق شکم یا پرینه انجام دهد و یا با استفاده از لاپاراسکوپی برای کاهش رشد و کوتاه‌تر شدن زمان بستری بیمار انجام شود. پروستاتکتومی ساده به دو روش زیر انجام می شود:

پروستاتکتومی جراحی ساده باز

پروستاتکتومی ساده به روش جراحی باز یکی از روش‌های سنتی برای درمان بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH) شدید است. در این روش، جراح با ایجاد یک برش در شکم یا ناحیه پرینه به پروستات دسترسی پیدا کرده و بخش داخلی غده را ایجاد می‌کند که باعث انسداد مجرای می‌شود را برمی‌دارد. کپسول خارجی پروستات در این روش حفظ می‌شود تا عملکرد طبیعی بافت باقی بماند.

مزیت جراحی باز، امکان مشاهده مستقیم و کنترل دقیق در موارد پیچیده انسداد است. با این، دوره نقاهت معمولاً طولانی‌تر است و حال میزان و درد پس از عمل به روش‌های کم‌تهاجمی بیشتر است، بنابراین این روش روش‌های درمانی برای بزرگی شدید یا شرایط پیچیده توصیه می‌شود.

پروستاتکتومی ساده لاپاراسکوپی

در پروستاتکتومی ساده به روش لاپاراسکوپی، استخراج پروستات داخلی از طریق چند برش کوچک و با استفاده از دوربین و ابزارهای دقیق لاپاراسکوپی انجام می‌شود. این روش امکان انجام عمل با دقت بالا را فراهم می‌کند و در حال حاضر میزان و درد ناشی از جراحی را کاهش می‌دهد.

مزیت اصلی لاپاراسکوپی، کاهش مدت زمان بستری در بیمارستان و کوتاه‌تر شدن دوره نقاهت است. این روش برای بیمارانی که نیاز به کاهش و بهبود سریع‌تر دارند، مناسب است و در عین حال عملکردی پس از عمل جراحی به شکلی بهبود می‌یابد.

پروستاتکتومی کم‌تهاجمی رباتیک

3. پروستاتکتومی کم‌تهاجمی (Prostatectomy Minimally Invasive)

پروستاتکتومی کم‌تهاجمی شامل روش‌هایی است که درد و زیان ناشی از عمل را کاهش می‌دهد و دوره نقاهت را کوتاه می‌کند. این روش‌ها شامل لاپاراسکوپی یا جراحی رباتیک با برش‌های کوچک و دقت بالا و جراحی با لیزر برای تبخیر یا برش بافت پروستات هستند. جراحی با لیزر به ویژه برای بیماران مسن یا مفید که داروهایی را که می‌توانند مصرف کنند، می‌کنند و باعث بهبود جریان خون می‌شوند و عوارض ناشی از بزرگی پروستات کمک می‌کند.

پروستاتکتومی کم‌تهاجمی لاپاراسکوپی

در پروستاتکتومی کم‌تهاجمی به روش لاپاراسکوپی، پروستات را از طریق چند برش کوچک و با استفاده از دوربین و ابزارهای دقیق انجام می‌شود. این روش ممکن است بهتر باشد و نسبت به عمل جراحی بیشتر دقت کنید و باعث کاهش و کاهش درد بعد از عمل می‌شود.

مزیت اصلی لاپاراسکوپی کاهش مدت زمان بستری و کوتاه‌تر شدن دوره نقاهت است. این روش برای بیمارانی که نیاز به بهبود سریع‌تر دارند و می‌خواهند با سرعت بیشتری انجام دهند، بسیار مناسب است.

پروستاتکتومی کم‌تهاجمی جراحی رباتیک

در این روش، جراح با کمک سیستم رباتیک ابزارهای جراحی را کنترل می‌کند و می‌توان با دقت بسیار بالا، بخش نظر پروستات را برداشت کند. مشاهده سه‌بعدی و حرکت دقیق ابزارها باعث کاهش حیات، حفظ عصب‌ها و افزایش دقت عمل می‌شود.

جراحی رباتیک خاص به دوره نقاهت کوتاه تر، کاهش درد و بهبود سریع تر عملکردی و جنسی بیمار می شود. این روش به ویژه برای سرطان پروستات و بیماران یا دارای شرایط پیچیده مناسب است.

پروستاتکتومی کم‌تهاجمی جراحی با لیزر

در پروستاتکتومی با لیزر، با استفاده از لیزر پرقدرت بافت علاوه بر پروستات تبخیر یا برش داده می‌شود تا جریان باعث بهبودی شود. این روش برای بیماران مسن یا افرادی که داروها را برای مصرف داروها مصرف می‌کنند، مفید و خطرناک است.

جراحی مزیت با کاهش درد و محیط، دوره نقاهت کوتاه‌تر و بازگشت سریع به فعالیت‌های روزانه است. همچنین این روش می‌تواند به شکل مشخصی منجر شود.

مقایسه‌های انواع پروستاتکتومی به صورت مختصر

<جدول> نوع پروستاتکتومیروش‌های انجاممزایامعایبمدت زمان نقاهت رادیکال (رادیکال پروستاتکتومی)جراحی باز / لاپاراسکوپی / رباتیک- درمان کامل سرطان پروستات- افزایش رشد از سلول‌های سرطانی- روش‌های آسیب‌دیده و آسیب‌دیده class="column-4">- جراحی باز: بیشتر و درد بیشتر- امکان بیاختیاری یا اختلال جنسی4–6 هفته (روش کم‌تهاجمی کوتاه‌تر) ساده (Simple Prostatectomy)جراحی باز / لاپاراسکوپی- بهبود جراحات و کاهش انسداد- کاهش عوارض ناشی از افزایش بیماری از بزرگی خوش‌خیم پروستات به روش کم‌تهاجمی2–4 هفته (لاپاراسکوپی کوتاه‌تر) کم‌تهاجمی (Minimally Invasive Prostatectomy)لاپاراسکوپی دقت / رباتیک / لیزر- کاهش درد و درمان- دوره نقاهت کوتاه‌تر- بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌ها و روزانه class="column-4">- نیاز به تجهیزات پیشرفته و جراح متخصص- برخی موارد ممکن است مناسب همه روش‌ها نباشند۱–۳ هفته (بسته به روش و شرایط بیمار)

چه تفاوت هایی بین نتایج پروستاتکتومی رادیکال باز و لاپاراسکوپیک وجود دارد؟

مطالعات نشان داده اند که نتایج پروستاتکتومی رادیکال باز (ORP)، لاپاروسکوپی (LRP) و پروستاتکتومی با کمک رباتیک (RALRP) تفاوت قابل توجهی ندارند.

اما، در روش های لاپاروسکوپی با موارد زیر مرتبط هستند:

از دست دادن خون کمتر
درد کمتر
بستر کوتاه تر در بیمارستان
زمان بهبودی سریعتر

همچنین، افرادی که پروستاتکتومی با کمک رباب را انتخاب می‌کنند، بهبود سریع‌تری در کنترل‌کننده‌ها (توانایی کنترل‌کننده مثانه و روده‌ها) و کاهش بستری شدن در بیمارستان در مقایسه با گزارش لاپاروسکوپی می‌کنند. اما نتایج کلی دوباره به تجربه و مهارت جراح دارد.

پروستاتکتومی روباتیک

عوارض جانبی پروستاتکتومی

جراحی پروستاتکتومی، مانند هر جراحی، می‌تواند با عوارض و خطرات همراه باشد. مهم‌ترین عوارض جانبی شامل موارد زیر است:

اختلال نعوظ (ED): مشکل در دستیابی یا حفظ نعوظ، که ممکن است به طور موقت یا دائمی باشد.
عقیمی و ارگاسم خشک: پس از برداشتن پروستات، اسپرم از مجرای خروج می‌شود، اما ارگاسم همچنان ممکن است رخ دهد.
بی‌اختیاری بیماری: نشت کنترل‌شده‌ای که معمولاً با زمان و تمرینات کف لگن بهبود می‌یابد گذر می‌کند.
خونریزی و لخته شدن خون: مخصوصاً در جراحی باز، که ممکن است نیاز به انتقال خون یا مراقبت ویژه داشته باشید.
لنف‌ادم: در صورت برداشتن غدد لنفاوی، تورم و درد نادر در پاها یا ناحیه تناسلی ممکن است رخ دهد.
عفونت: شامل محل جراحی یا دستگاه بیماری.
کاهش اندازه آلت تناسلی:به ویژه در سنین بالاتر ممکن است مشاهده شود.
خطرات بیهوشی:شامل واکنش‌های دارویی، مشکلات بیماری یا سایر عوارض ناشی از بیهوشی عمومی یا نخاعی.

این عوارض بسته به نوع جراحی، مهارت جراح و وضعیت بیمار متفاوت هستند و بسیاری از آنها با مراقبت‌های پس از عمل و تمرینات توانبخشی کاهش می‌یابند.

مراقبت‌های بعد از پروستاتکتومی

۱. کاتتر بیماری و مدت استفاده

قبل از بیدار شدن از عمل، جراح یک کاتتر عفونتی در آلت تناسلی شما قرار می‌دهد تا به آزمایش مثانه کمک کند. معمولاً این کاتتر یک تا دو هفته باقی می‌ماند. پرستار یا پزشک متخصصان لازم برای مراقبت و استفاده از ترفندها را به شما آموزش می‌دهد و در زمان مناسب، آن را خارج می‌کند تا بتوانید به‌طور طبیعی مبتلا شوید.

۲. مدت بستری و ترخیص

بسته به نوع جراحی، ممکن است چند روز در بیمارستان بمانید باشد، اما در بسیاری از موارد می‌توان پس از ۲۴ ساعت ترخیص شد. دستورالعمل‌های پزشکان درباره فعالیت‌ها و مراقبت از محل جراحی بالاتر است.

3. علائم شایع پس از جراحی

پس از انجام این کار، موارد زیر را تجربه کنید که معمولاً برای چند روز تا چند هفته طبیعی هستند: