اختلال وسواس فکری- عملی چیست؟ - کلینیک روانشناسی بالینی دی

افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی وسواس های فکری، با وسواس های عملی و یا هر دو را باهم دارند. منظور از « ذهنی و یا تصورات افکاری با انجام کارهاست که ناراحت کننده و تکرار شونده می شود. منظور از «وسواس های عملی»، رفتارهایی است که افراد احساس می کنند باید آن را انجام دهند تا خود را کاهش دهند یا جلوی یک رویداد ناخوشایند را بگیرند. افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی هم از وسواس های فکری و هم از وسواس های عملی رنج می برند.
رایج ترین وسواس های فکری عبارت اند از:
* ترس از ابتلا به یک بیماری، از خانواده ایدز یا سرطان.
* ترس از دست زدن به چیزهای سمی یا آلوده، مانند مواد شوینده.
* ترس از آسیب رسیدن به فرد یا کشتن کسی، برخی از افراد مورد علاقه است.
* ترس از فراموش کردن انجام کاری، از خانواده: خاموش کردن اجاق گاز یا قفل کردن درب.
* ترس از انجام یک کار خجالت آور یا غیراخلاقی، مانند: به زبان آوردن عبارات و کلمات زشت.
رایج ترین وسواس های عملی یا همان آیین مندی ها عبارت اند از:
* فضای یا آب کشی و طولانی، مانند دامنه ای در طول روز.
* وارسی کردن افراطی، مانند وارسی مکر اجاق گاز برای اطمینان از خاموش بودن آن.
* اعمال تکراری، مانند همیشه ۱۶ بار کلید برق را زدن.
* احتکار یا انبار کردن چیزهای بی مصرف مانند روزنامه های قدیمی یا وسایل غیرقابل استفاده.
* قرار دادن اشیاء و وسایل نقلیه نظمی خاص، مانند چیدن کتاب ها در قفسه به صورت قرینه.
افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی می‌دانند که می‌ترسند آن‌ها بعضی اوقات در بینشان اتفاق می‌افتد. همچنین می دانم که رفتارهای این افراد منطقی نیست. با این حال نمی تواند جلوی خود را بگیرد.
بیماری وسواس فکری- عملی بیماری شایعی است. در هر دوره 6 ماهه، بیش از 3 میلیون نفر در ایالات متحده آمریکا از عدم همکاری وسواس فکری- عملی رنج می برند. از هر 40 نفر یکی در طول زندگی خود با اختلال وسواس فکری- عملی مبتلا می شود.
اختلال وسواس فکری- عملی می تواند مشکلات عمده ای را برای فرد ایجاد کند. افراد مبتلا به این مشکل بسیاری از روز را صرف رفتارهای آیین مندی خود می کنند. به همین دلیل این فرصت کافی برای رسیدگی به امور خانواده و شغلی خود را ندارند. علاوه بر این، بسیاری از افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی از برخی مکان ها با مواردی که آنها را مضطرب می کنند، ممکن است از آن جلوگیری کنند. برخی از عملاً خانه نشین می شوند. بیشتر اوقات فرد یا خانواده در خانواده به آنها کمک می کنند تا از انجام آداب و تشریفات وسواسی خویش برآیند.

دلایل ایجاد ایجاد وسواس فکری- عملی چیست؟

دلایل ایجاد این مشکل هنوز دقیقاً مشخص نشده است. این اختلال یک جنبه ارتی دارد. اعضای خانواده این بیماری‌ها به اختلال وسواس فکری- عملی یا سایر اختلالات بیماران مبتلا هستند. البته وراثت تنها دلیل وسواس نیست. مشروح و فشارهای زندگی نیز در رابطه با این اختلال هستند.

اختلال وسواس- فکری عملی چگونه به وجود می آید؟

نتایج پژوهش ها نشان می دهند که ۹۰ درصد مردم افکاری مشابه با افکار مشکل را در افراد وسواسی دارند. با این حال، به نظر می‌رسد افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی بیشتر از افراد عادی از این افکار رنج می‌برند. در اکثر افکاری که باعث نگرانی این افراد می شود، مغایر با باورها و ارزش های آنها است. مثلاً یک فرد بسیار مذهبی از این می ترسد که مبادا به مقدسات توهین کند یا کفر بگوید و یا یک مادر دلسوز می ترسد که به فرزندش آسیبی می ترسد.
از آنجایی که افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی از افکار خود رنج می برند، سعی می کنند از این افکار جلوگیری کنند. آنها تحقیقات می توانند جلوی افکار خود را بگیرند. مشکل اینجاست که هر چه بیشتر به یک چیز فکر نکنید، در نهایت بیشتر به آن چیزی فکر نکنید. می توانید امتحان کنید: سعی کنید یک دقیقه به یک فیلم فکر نکنید. احتمالاً اولین چیزی که به ذهن شما خطور می کند، همان چیزی است که سعی کنید به آن فکر کنید، یعنی همان فیلم است.
زمانی که افراد متوجه می شوند نمی توانند از افکار ناراحت کننده جلوگیری کنند، راه های دیگری را برای کاهش خطر خود امتحان می کنند. ممکن است برخی رفتارها را انجام دهند، از قبیل قبیله ای زیاد یا زیر لب دعا خواندن. این کارها معمولاً آنها را کاهش می دهد. فقط مشکل اینجاست که با این روش، رهایی از آرامش موقتی است. به زودی باید این عمل را دوباره انجام داد تا احساس بهتری داشته باشد و خیلی زود این عمل به یک وسواس عملی تبدیل شود.

درمان شناختی رفتاری چگونه می توان بر اختلال وسواس فکری- عملی اثر بگذارد؟

افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی می‌ترسند که اگر به افکار وسواسی میدانند و هیچ رفتاری انجام نمی‌دهند، خودشان را نمی‌دهند و بیشتر می‌شوند و نمی‌توانند بیشتر تحمل کنند. جامعه می ترسند که دیوانه می شوند.
درمان شناختی رفتاری به شما می آموزد که اضطراب خود را بدون انجام وسواس های عملی و رفتارهای آیین مند کنترل کنید. در این درمان شما راهبردهای مقابله با مشابه روش های متفاوت فکر کنید را یاد می گیرید که به شما کمک کند کمتری داشته باشید. همچنین در این می آموزید اگر به جای درمان از افکارتان با آنها روبرو شوید، از بین خواهند رفت. شاید باور این موضوع سخت باشد، ولی حقیقت دارد. درمانگر به شما کمک می کند تا با چیزهایی که از آنها می ترسید روبرو شوید تا جایی که به این اعتماد به نفس می رسید که می توانید از وسواس های خود استفاده کنید، ترس ها و عمل شما را بدون توانایی انجام دهید. درمان شناختی رفتاری برای عدم وسواس فکری- عملی معمولاً حدود ۲۰ جلسه زمان می برد. مشکلاتی که شدیدی دارند، ممکن است به درمان طولانی تری نیاز داشته باشند.

درمان شناختی رفتاری برای اختلال وسواس فکری عملی چقدر است؟

پژوهش های انجام شده در این زمینه نشان می دهد بیش از 8 درصد مبتلایان به وسواس که درمان شناختی رفتاری را تا پایان ادامه داده اند، بهبودی متوسط تا زیاد را کسب کرده اند. گاهی پیش می آید که افراد حتی پس از پایان درمان برخی اوقات افکار وسواسی یا کنترلات وسواسی داشته باشند. با این حال، بیماران احساس کنترل بسیار دارند و قادر هستند از زندگی خود لذت ببرند. پژوهش ها همچنین نشان دهنده حس خوب افراد حتی پس از خاتمه درمان نیز ادامه پیدا می کند.

آیا درمان دارویی می تواند باشد؟

داروهایی که بیشترین تأثیر را بر اختلال وسواس فکری- عملی می کنند، باعث افزایش سطح سروتونین در مغز می شوند. مطمئن باشید پزشک یا روان پزشک شما داروی مفیدی را برای شما تجویز می کند. نتایج پژوهش ها نشان داده اند که الی ۶۰ درصد با این داروها بهبود پیدا می کنند. موارد خاص در می یابند که علائم آنها با قطع دارو عود می کند. به همین دلیل بهتر است همیشه درمان شناختی رفتاری به همراه دارو درمانی مورد استفاده قرار گیرد. برای برخی از بیماران، بهترین ترکیب دارو درمانی و روان درمانی نتیجه را همراه دارد.

از شما به عنوان بیمار چه انتظاری میرود؟

احساس نگرانی در شروع درمان و درمان در مورد کمک به درمان می توان به شما امری رایج است. اگر شما هم این حالت را بهتر می دانید که درمان پیشنهادی ما باشد، یعنی درمان شناختی رفتاری را تجربه کنید، درمانگر راه های مقابله با وسواس به شما ارائه می دهد و کمک می کند با چیزهایی که باعث ترس و نگرانی شما می شود. اگر می خواهید این مهارت های آموخته شده را در بین جلسات تمرین کنید. اگر تمرینات ارائه شده توسط درمانگر را انجام دهید و درمان را به پایان برسانید، شانس شما برای بهبودی بسیار بالا خواهد بود.