سردرد در کودکان؛ انواع، علل، علائم، تشخیص و درمان

5/10/2024
۷ دقیقه

سردرد در کودکان موضوعی است که در میان اطفال به وفور مشاهده می‌شود و قطعاً نگرانی‌های زیادی را برای والدین ایجاد می‌کند. این درد بسیار آزاردهنده بوده و در میان کودکان کمتر از ۱۰ سال شایع شده است. دلیل سردرد کودکان با بزرگسالان متفاوت بوده و در اکثر موارد مربوط به سرماخوردگی است، بنابراین جای نگرانی نخواهد بود. اگر کودکان با این اختلال مواجه شوند پزشک باید در وهله اول علت این درد را پیدا کند. اگر مایل هستید با علل سردرد در کودکان، نحوه تشخیص آن و روش‌های درمانی این اختلال آشنایی یابید تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

سردرد در کودکان

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که کودکان دچار سردرد نمی‌شوند و در صورتی که چنین اختلالی رخ دهد نشانه‌ای از یک بیماری خطرناک است. لازم به ذکر است که کودکان نیز گاهی اوقات دچار سردرد می‌شوند. به طور کلی حدود ۹۰ درصد سردرد اطفال خطرناک نبوده و تنها به دلیل ابتلا به بیماری‌های تنفسی و ویروسی است. طبق تحقیقات انجام شده از هر ۵ کودک و نوجوان در سن مدرسه ۱ نفر از آنان مستعد ابتلا به سردرد خواهد بود. یکی از متداول‌ترین انواع سردرد در اطفال سردردهای تنشی است. حدود ۵ درصد از کودکان نیز به سردردهای میگرنی مبتلا می‌شوند. برخی از کودکان از سن ۴ سالگی تجربه سردردهای خود از میگرن را بیان می‌کنند. در این صورت نیاز است تا به بهترین متخصص اطفال جهت بررسی بیشتر مراجعه شود.

انواع سردرد در کودکان

به طور کلی سردرد کودکان را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد که شامل موارد زیر می‌شود.

سردرد میگرنی در کودکان

حتی نوزادان و کودکان نیز ممکن است به سردردهای میگرنی مبتلا شوند که علائم آن به شرح زیر است.

حالت تهوع و استفراغ
رنگ پریدگی
سردردهای ضربان‌دار که گاهی اوقات یک طرفه و گاهی نیز دو طرفه است.
سردردی که با تحرکات بدنی وخیم‌تر می‌شود.
سردردی که با قرار گرفتن در معرض نور و صدا شدیدتر شود.
تغییر دید که با دیدن خطوط ناهموار، لکه‌های سیاه و یا هاله رنگی همراه باشد.

بیشتر بخوانید: بی خوابی در کودکان

اگر کودک سوابق ژنتیکی داشته باشد، احتمال مبتلا شدن به میگرن در سنین بزرگسالی را دارد. این زمینه ژنتیکی با رشد کودک علائم گوناگونی را ایجاد خواهد کرد که شامل موارد زیر می‌شود.

نوزادان: نوزادان در این دوران مستعد ابتلا به کولیک نیز خواهند بود.
خردسالان: خردسالان معمولاً استفراغ‌های دوره‌ای دارند. استفراغ‌های دوره‌ای استفراغ‌هایی مکرر است که معمولاً هر چند هفته یا چند ماه یکبار اتفاق می‌افتد. میگرن همچنین سبب ایجاد سرگیجه در کودکان نیز می‌شود.
دوران مدرسه: معمولاً این کودکان در سراسر شکم خود احساس درد می‌کنند که با استفراغ نیز همراه است.

سردرد تنشی در کودکان

علائم سردردهای تنشی در کودکان معمولاً با علائم سردردهای میگرنی متفاوت است. شایع‌ترین علائم سردردهای تنشی شامل موارد زیر می‌شود.

احساس سفتی و فشار در دو طرف سر یا گردن
سردرد تنشی با فعالیت‌های بدنی شدیدتر نمی‌شود.
این نوع سردرد سبب ایجاد احساس حالت تهوع و استفراغ نخواهد شد.

علل سردرد در کودکان

دلایل سردرد در کودکان با توجه به نوع سردردها متفاوت است. به طور این کلی این اختلال شامل سردردهای اولیه و ثانویه می‌شود که اکنون به بررسی دلایل هر یک از آن‌ها خواهیم پرداخت.

سردرد اولیه

سردردهای اولیه شامل سردردهای میگرنی و تنشی می‌شود. سردردهای اولیه نشان‌دهنده بیماری‌های خطرناکی نیستند. از دلایل ایجادکننده این نوع سردرد می‌توان موارد زیر را نام برد.

کم‌آبی بدن
خوب نخوابیدن یا خواب ناکافی
حذف کردن وعده‌های غذایی
عوامل استرس‌زا همچون مورد آزار و اذیت قرار گرفتن در مدرسه یا مشکل در یادگیری
تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی یا دوران بلوغ

سردرد ثانویه

از دلایل ایجادکننده سردردهای ثانویه می‌توان موارد زیر را نام برد.

بیماری‌ها: برخی از بیماری‌ها مانند عفونت سینوس‌ها یا آنفولانزا منجر به سردرد کودکان خواهد شد.
مصرف بیش از حد داروها: مصرف بیش از حد برخی از داروهای خاص بروز سردرد در کودکان را در پی خواهد داشت.
عوارض جانبی مصرف دارو: مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی همچون ایبوپروفن و یا داروی استامینوفن به منظور کنترل سردرد و بیش از سه بار در هفته سبب ایجاد این اختلال در کودکان می‌شود.
تفاوت‌های ‌مادرزادی در ساختار مغز: معمولا تفاوت‌های مادرزادی در ساختار مغز مشکلی را ایجاد نمی‌کنند، اما گاهی اوقات سبب ایجاد سردرد و دیگر علائم خواهند شد.

گاهی اوقات سردرد کودکان نشانه‌ای از یک بیماری جدی‌تر همچون موارد زیر است.

مننژیت
تومور مغزی
خونریزی مغزی
ضربه به سر

علائم سردرد در کودکان

علائم سردرد در کودکان متنوع بوده و از بیماری به بیمار دیگر متفاوت است.

· درد متوسط تا شدید در هر دو سمت سر
· احساس کشیدگی عضلات گردن و سر
· بی‌قراری و تشویش
· قرمزی چشم در یک سمت سر
· برافروختگی صورت
· متورم شدن اطراف چشم در یک سمت صورت
· افتادگی پلک
· سردرد یک طرفه

تشخیص سردرد در کودکان

اگر کودک بتواند حالات خود را برای پزشک توضیح بدهد، تشخیص این اختلال برای متخصص آسان می‌شود. در واقع هنگامی که والدین فرزندان خود را برای تشخیص این عارضه نزد پزشک می‌برند، ابتدا پزشک شرح حال بیمار را جویا شده و اقدام به انجام معاینات فیزیکی می‌کند.

بدین منظور پزشک سوالاتی همچون شدت سردرد، مدت زمان سردرد، شرایط روحی کودک و سوابق بیماری او را از والدین جویا خواهد شد. همچنین پزشک باید الگوهای خواب کودک و الگوهای رفتاری و شخصیتی او را نیز به طور کامل بررسی کند تا بتواند وضعیت کودک را به خوبی ارزیابی نماید.

گام بعدی آن است که پزشک برای اطمینان یافتن از علت بیماری آزمایشاتی را تجویز کند. در واقع آزمایشاتی که به تشخیص سردرد در کودکان کمک می‌کنند به شرح زیر است.

آزمایش خون
سی تی اسکن
MRI
پلی‌سومنوگرام

گزینه‌های درمانی برای سردرد در کودکان

روش‌های درمان سردرد کودکان با توجه به اولیه و یا ثانویه بودن سردرد متفاوت است که در ادامه توضیح خواهیم داد.

درمان سردرد اولیه

اولین درمان آن است که پزشک داروهای تسکین‌دهنده سردرد را تجویز می‌کند تا درد بیمار پس از یک ساعت تسکین یابد. اکثر سردردهای اولیه با مصرف داروهای مسکن مانند استامینوفن و ایبوپروفن بهبود می‌یابد. نوشیدن آب فراوان به همراه دارو نیز می‌تواند بسیار موثر باشد.

درمان این نوع سردرد در اسرع وقت اهمیت زیادی دارد، زیرا در صورت شدید شدن بهبودی آن نیز زمان‌بر است. مصرف داروهای مسکن بدون تجویز پزشک و بیش از ۲ الی ۳ روز در هفته خودداری نمایید. اگر سردرد با داروهای مسکن تسکین نیابد، ممکن است پزشک داروهایی مانند تریپتان‌ها را تجویز کند. از آنجایی که سردرد سبب ایجاد تهوع و استفراغ نیز می‌شود، پزشک برای کنترل این وضعیت داروهای ضدتهوع را تجویز می‌کند. گاهی اوقات به دلیل طولانی شدن مدت زمان سردرد مراجعه به اورژانس ضرورت می‌‌یابد.

درمان سردرد ثانویه

در سردردهای ثانویه درمان مشکل زمینه‌ای این اختلال ضرورت دارد. به عنوان مثال اگر علت این سردرد عفونت باشد، پزشک باید داروهای برطرف‌کننده عفونت را تجویز کند.

سوالات متداول

آیا درمان سردرد کودکان با سن و سال آنان ارتباطی دارد؟

معمولاً درمان سردرد کودکان کمتر از ۶ سال با کودکان بزرگتر متفاوت است. پزشک متناسب با سن و سال بیمار بهترین دارو را تجویز می‌کند.

برای پیشگیری از ابتلا به سردرد در اطفال چه اقداماتی را می‌توان انجام داد؟

داشتن خواب منظم و کافی، ورزش کردن و مدیریت استرس و اضطراب

آیا بین سردرد کودکان و کرونا رابطه‌ای وجود دارد؟

معمولاً کودکانی که به کرونا مبتلا می‌شوند علاوه بر گلودرد، حالت تهوع، اسهال و غیره با سردرد نیز مواجه خواهند شد.

نتیجه‌گیری

سردرد در کودکان اختلالی است که ممکن است اطفال در سنین گوناگون و به دلایل مختلف به آن مبتلا شوند. در صورت طولانی شدن مدت و شدت این اختلال باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرد. والدین در صورت مشاهده هرگونه علائم سردرد در فرزندان خود می‌بایست جهت تشخیص علت دقیق این بیماری به پزشک متخصص مغز و اعصاب یا پزشک متخصص اطفال مراجعه نمایند. انتخاب یک متخصص باتجربه برای درمان سردرد کودکان اهمیت بسیار زیادی دارد.

مطالب مرتبط

چگونه نفخ شکم کودک را درمان کنیم؟ راهنمای کامل والدین

نفخ شکم در کودکان یکی از مشکلات رایجی است که

بهترین متخصص اطفال در خیابان دولت، انتخابی مطمئن برای سلامت کودک شما

انتخاب بهترین متخصص اطفال یکی از مهم‌ترین تصمیماتی است که

کم‌خونی در نوزادان: علائم، علل و راه‌های درمان موثر

کم ‌خونی در نوزادان یکی از مشکلات شایع در دوران

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ