عکس CBCT چیست؟ راهنمای جامع تصویربرداری سه بعدی دندان و فک

آنچه در مقاله می‌خوانیم

محتوای تایید شده

این مقاله توسط پزشک متخصص بازبینی و تایید شده است.

عکس CBCT تصویربرداری سه‌بعدی با دقت بالا از دندان، فک و بافت‌های اطراف است. این تکنولوژی با استفاده از پرتو ایکس مخروطی، اطلاعاتی فراهم می‌کند که در روش‌های دوبعدی مانند OPG قابل مشاهده نیستند.

سی بی سی تی دندان نقش مهمی در تشخیص، برنامه‌ریزی درمان و پایش بیماری‌ها دارد؛ به‌ویژه در مواردی مثل کاشت ایمپلنت، جراحی دندان عقل نهفته، درمان ریشه، ارتودنسی و بررسی تومورها یا آسیب‌های فک و صورت. در این راهنما، با نحوه عملکرد دستگاه، کاربردهای بالینی، مزایا، عوارض، آمادگی‌های لازم و هزینه اسکن CBCT آشنا می‌شوید.

CBCT چگونه کار می‌کند؟

اسکن CBCT با استفاده از پرتو ایکس مخروطی، تصاویر متعددی از ناحیه موردنظر ثبت می‌کند. دستگاه در زاویه ۳۶۰ درجه به دور سر بیمار می‌چرخد و در عرض چندثانیه صدها تصویر دوبعدی می‌گیرد. این تصاویر با کمک نرم‌افزارهای مخصوص، به یک تصویر سه‌بعدی دقیق تبدیل می‌شوند که نمایی کامل از دندان‌ها، فک، سینوس‌ها و بافت‌های اطراف ارائه می‌دهد.

تفاوت با سی‌تی‌اسکن (CT Scan) پزشکی

در اسکن CT، پرتوها به‌صورت فن باز از چند زاویه مختلف تابیده می‌شوند و تصاویر مقطعی متوالی ثبت می‌شود؛ اما در سی بی سی تی دندان، پرتو به‌صورت مخروطی تابیده می‌شود و با یک‌بار چرخش کامل، اطلاعات کامل حجمی به‌دست می‌آید. عکس CBCT:

• دوز تابش کمتری نسبت به CT دارد.
• وضوح تصویر در بافت‌های سخت مانند استخوان بالاتر است.
• ابعاد دستگاه کوچک‌تر و مناسب کلینیک‌های دندان‌پزشکی است.
• زمان اسکن بسیار کوتاه‌تر است.

فرآیند انجام CBCT

فرایند CBCT طی مراحل زیر انجام می‌شود:

• بیمار روی صندلی مخصوص می‌نشیند یا می‌ایستد.
• سر بیمار با پد و هدگیر ثابت می‌شود تا حرکت نکند.
• دستگاه در عرض چندثانیه به دور سر می‌چرخد و تصویرها را ثبت می‌کند.
• داده‌های تصویری با نرم‌افزار تبدیل به نمای سه‌بعدی می‌شوند.
• تصاویر برای بررسی توسط متخصص ایمپلنت یا سایر دندان‌پزشکان آماده خواهد بود.

جدول مقایسه‌ای تفاوت عکس CBCT با OPG و CT Scan

در جدول زیر می‌توانید تفاوت عکس‌های CBCT با OPG و CT Scan را مشاهده کنید.

دریافت نوبت آنلاین

کاربردهای عکس CBCT در دندانپزشکی و فک و صورت

اسکن CBCT به‌عنوان یک ابزار دقیق تصویربرداری، در طیف وسیعی از درمان‌های دندان‌پزشکی و جراحی فک و صورت استفاده می‌شود. این تکنولوژی امکان تحلیل ساختارهای پیچیده را فراهم می‌کند و به دندان‌پزشکان و جراحان کمک می‌کند تصمیم‌های درمانی بهتری بگیرند.

ایمپلنت دندانی

برای طراحی و کاشت دقیق ایمپلنت، بررسی ارتفاع، عرض و تراکم استخوان ضروری است. عکس CBCT اطلاعات کاملی از مسیر عصب، موقعیت سینوس و حجم استخوان در اختیار متخصص قرار می‌دهد.

جراحی دندان عقل نهفته

در مواردی که دندان عقل نزدیک به کانال عصب یا سینوس قرار دارد، CBCT به تعیین موقعیت دقیق ریشه‌ها کمک می‌کند و خطر آسیب به ساختارهای حیاتی را کاهش می‌دهد.

درمان ریشه (اندو)

در درمان‌های اندودنتیک، شناخت آناتومی دقیق ریشه، کانال‌های جانبی و نواحی کلسیفیه اهمیت زیادی دارد. CBCT این اطلاعات را با دقت بالا نمایش می‌دهد و احتمال شکست درمان را کاهش می‌دهد.

ارتودنسی

در ارتودنسی، تحلیل وضعیت فک، رابطه دندان‌ها، دندان‌های نهفته و مسیر حرکت آن‌ها ضروری است. CBCT تصویری جامع برای برنامه‌ریزی درمان ارتودنسی فراهم می‌کند و برای بیماران پیچیده ابزاری حیاتی است.

تشخیص بیماری‌های فک و صورت

از CBCT برای ارزیابی کیست‌ها، تومورها، اختلالات استخوانی، تحلیل استخوان فک و سایر ضایعات پنهان استفاده می‌شود. این اسکن دید واضحی از ساختارهای عمقی دهان فراهم می‌کند.

بررسی مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)

در بیمارانی که با درد، صدا یا محدودیت حرکتی در مفصل فک مواجه هستند، CBCT به بررسی وضعیت استخوانی مفصل و تحلیل‌های ساختاری کمک می‌کند.

تروما و شکستگی‌های فک و صورت

در صدمات ناشی از حوادث، CBCT برای بررسی شکستگی‌ها، جابه‌جایی قطعات استخوانی و برنامه‌ریزی جراحی بازسازی بسیار کاربردی است.

مزایای استفاده از CBCT نسبت به رادیوگرافی‌های دوبعدی

در مقایسه با روش‌هایی مانند OPG یا پری‌اپیکال، سی بی سی تی دندان قابلیت‌های پیشرفته‌تری دارد که آن را به انتخابی دقیق‌تر و کاربردی‌تر برای درمان‌های تخصصی تبدیل کرده است. در ادامه با مزایای CBCT آشنا می‌شوید.

دقت و جزئیات سه‌بعدی

عکس CBCT ساختارهای دندان، فک و مجاری عصبی را با وضوح بالا و در سه بُعد نشان می‌دهد؛ چیزی که در OPG و تصاویر دوبعدی قابل مشاهده نیست.

کاهش دوز اشعه

در مقایسه با CT پزشکی، دوز اشعه در سی بی سی تی دندان کمتر است و برای تصویربرداری‌های ناحیه فک ایمن‌تر محسوب می‌شود.

زمان کوتاه تصویربرداری

فرایند اسکن در کمتر از یک دقیقه انجام می‌شود؛ بدون درد، بی‌نیاز از آمادگی خاص و با حداقل جابه‌جایی بیمار.

نرم‌افزارهای پیشرفته تحلیل تصویر

تصاویر با نرم‌افزارهای تخصصی بررسی می‌شوند؛ امکان بزرگ‌نمایی، برش‌های مختلف و اندازه‌گیری دقیق فراهم است.

آیا عکس CBCT عوارض دارد؟

اسکن CBCT در شرایط عادی ایمن است؛ اما مانند هر روش تصویربرداری با اشعه، محدودیت‌هایی دارد که باید در نظر گرفته شوند. عوارض CBCT شامل موارد زیر است:

• دوز اشعه ایکس: هرچند دوز اشعه در CBCT از CT پزشکی کمتر است؛ اما همچنان بیشتر از رادیوگرافی‌های معمولی (مانند OPG) است. انجام مکرر بدون ضرورت توصیه نمی‌شود.
• موارد منع مصرف: در دوران بارداری، به‌ویژه در سه‌ماهه اول، استفاده از عکس CBCT فقط در صورت ضرورت و با محافظت ویژه انجام می‌شود. همچنین برای کودکان تنها در موارد خاص توصیه می‌شود.
• محدودیت‌ها: تصاویر CBCT دقت بالایی در نمایش استخوان دارند؛ اما جزئیات بافت نرم مانند عضله یا غدد بزاقی در آن محدود است. همچنین وجود اشیای فلزی (مثل براکت ارتودنسی) ممکن است باعث اختلال در تصویر شود.

آمادگی قبل از انجام CBCT و نکات مهم پس از آن

پیش از انجام اسکن CBCT آگاهی از چند نکته ساده می‌تواند به ثبت دقیق‌تر تصاویر و تفسیر بهتر آن‌ها کمک کند.

قبل از تصویربرداری

• از پوشیدن لباس‌های تنگ و دارای دکمه یا فلز خودداری کنید.
• تمام اشیای فلزی مانند عینک، جواهرات، سنجاق سر یا دندان مصنوعی را از دهان و صورت خارج کنید.
• در صورت بارداری یا احتمال آن، حتما به پزشک اطلاع دهید.
• سابقه حساسیت به مواد حاجب یا تصویربرداری‌های پرتودهی اخیر را با پزشک در میان بگذارید.

در حین تصویربرداری

• بی‌حرکت‌بودن در طول اسکن بسیار مهم است.
• ممکن است نیاز باشد سر و فک با ابزار مخصوص ثابت شود.
• اسکن در کمتر از ۱ دقیقه انجام می‌شود و بدون درد است.

پس از تصویربرداری

• نیازی به مراقبت خاص یا استراحت نیست؛ می‌توانید بلافاصله فعالیت‌های روزمره را ادامه دهید.
• تصاویر دیجیتال معمولا در همان روز در اختیار دندان‌پزشک قرار می‌گیرد.
• اگر پزشک نیاز به بررسی فوری داشته باشد، از شما می‌خواهد منتظر بمانید تا نتایج اولیه آماده شود.

هزینه عکس CBCT و عوامل مؤثر بر آن

هزینه اسکن CBCT تحت‌تأثیر عوامل مختلفی‌ست و معمولا نرخ ثابتی ندارد؛ درک این عوامل به بیماران کمک می‌کند تا تصمیم بهتری بگیرند.

عوامل تأثیرگذار

• نوع تصویربرداری و محل اسکن: هزینه بسته‌به این‌که اسکن برای ایمپلنت، ارتودنسی یا جراحی انجام شود و در کدام مرکز تصویربرداری گرفته شود، متفاوت است.
• تعداد فک و دقت مورد نیاز: تصویربرداری از هر دو فک یا درخواست رزولوشن بالاتر، هزینه را افزایش می‌دهد.
• نوع دستگاه و تکنولوژی مرکز: مراکزی که از دستگاه‌های مدرن و نرم‌افزارهای تحلیل پیشرفته استفاده می‌کنند، تعرفه بالاتری دارند.
• تجربه پزشک و سطح تخصص تحلیل تصاویر: تفسیر تصویر توسط متخصص یا رادیولوژیست فک و صورت ممکن است در تعیین هزینه نهایی نقش داشته باشد.

پوشش بیمه‌ای

• برخی بیمه‌های درمانی یا طرح‌های دندان پزشکی اقساطی، بخشی از هزینه CBCT را پوشش می‌دهند.
• برای اطلاع دقیق، باید نوع بیمه، مرکز طرف قرارداد و کاربرد تشخیصی تصویر مشخص باشد.
• در مواردی مانند برنامه‌ریزی برای جراحی، بیمه احتمالا بخشی از تعرفه را بر اساس قوانین تعرفه دندان پزشکی جبران می‌کند.

سؤالات متداول (FAQ) درباره CBCT

آیا CBCT درد دارد؟

خیر. عکس CBCT کاملا بدون درد و غیرتهاجمی است.

عکس CBCT چند وقت اعتبار دارد؟

در صورت تغییرنکردن شرایط فک یا دندان، این اسکن تا چند ماه برای برنامه‌ریزی درمان قابل استفاده است؛ برای ایمپلنت، معمولا تا ۶ ماه معتبر است.

مدت زمان انجام CBCT چقدر است؟

زمان اسکن معمولا کمتر از ۳۰ ثانیه است. کل فرایند، از آماده‌سازی تا تحویل تصویر، حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه زمان می‌برد.

آیا CBCT برای کودکان قابل انجام است؟

بله؛ اما تنها در موارد ضروری و با صلاح‌دید پزشک؛ به‌دلیل حساسیت بیشتر بدن کودکان به اشعه، باید با احتیاط استفاده شود.

آیا CBCT برای زنان باردار مجاز است؟

در دوران بارداری توصیه نمی‌شود، مگر در موارد بسیار خاص و با استفاده از محافظ سربی. پیش از تصویربرداری حتما به پزشک اطلاع دهید.

چه زمانی دندانپزشک من CBCT را توصیه می‌کند؟

در مواردی مانند ایمپلنت، جراحی دندان عقل، تحلیل ریشه، دندان نهفته یا بررسی دقیق آسیب فک و صورت.

تفاوت اصلی CBCT با رادیوگرافی پانورامیک (OPG) چیست؟

CBCT تصویربرداری سه‌بعدی با دقت بالا و نمایش هم‌زمان استخوان و بافت نرم است؛ درحالی‌که OPG تصویری دوبعدی با جزئیات کمتر ارائه می‌دهد.

عکس CBCT برای چه افرادی توصیه نمی‌شود؟

برای افراد باردار، کودکان خردسال یا کسانی که به تصویربرداری مکرر نیاز دارند، تنها در شرایط ضروری انجام می‌شود.

نتیجه‌گیری: اهمیت CBCT در دندانپزشکی مدرن و بهبود روند درمان

اسکن CBCT با دقت بالا و نمایش سه‌بعدی، ابزار مهمی در تشخیص و درمان‌های تخصصی مانند ایمپلنت، ارتودنسی و جراحی فک است. این روش با سرعت بالا و تابش کمتر، تصمیم‌گیری درمانی را برای پزشک و بیمار آسان‌تر می‌کند.

برای تصویربرداری دقیق و تفسیر حرفه‌ای، مراجعه به مرکز ایمپلنت شرق تهران و بهره‌مندی از خدمات تحت تعرفه دندان پزشکی یا دندان پزشکی اقساطی توصیه می‌شود. آیا شما هم به تصویربرداری دقیق برای شروع درمان نیاز دارید؟ همین حالا با شماره  ۰۲۱۹۱۰۹۳۵۶۰ تماس بگیرید و مشاوره تخصصی دریافت کنید.

آخرین به روزرسانی در ۳۱ تیر ۱۴۰۴ توسط تیم نویسندگان ستاره شرق

نوشته‌های مرتبط

دیدگاه‌ خود را بنویسید لغو پاسخ

درباره کلینیک ستاره شرق

تیم کلینیک دندانپزشکی ستاره شرق با شعار هوشمندانه انتخاب کنید و بی پروا بخندید با بکار گیری کادر اداری و درمانی متعهد،متخصص،دقیق و آموزش دیده با حضور بهترین دندان پزشکان ماهر و با تجربه آماده خدمات رسانی با بهترین کیفیت به شما عزیزان میباشد.

© تمام مطالب وبسایت برای ستاره شرق محفوظ است.

خدمات ما

• ارتودنسی
• ایمپلنت
• کامپوزیت
• لمینت
• جراحی
• کودکان
• بلیچینگ
• عصب کشی

دسترسی آسان

• تعرفه عصب کشی ۱۴۰۴
• نوبت دهی آنلاین
• دندانپزشکی اقساطی
• بلاگ
• تماس با ما

اطلاعات تماس

تهران، خیابان مدنی شمالی، سه راه لشکر، نبش خیابان حیدری، ساختمان الوند، پلاک ۱۰۸۶/۲، طبقه سوم

۰۲۱-۹۱۰۹۳۵۶۰

درباره کلینیک ستاره شرق

تیم کلینیک دندانپزشکی ستاره شرق با شعار هوشمندانه انتخاب کنید و بی پروا بخندید با بکار گیری کادر اداری و درمانی متعهد،متخصص،دقیق و آموزش دیده با حضور بهترین دندان پزشکان ماهر و با تجربه آماده خدمات رسانی با بهترین کیفیت به شما عزیزان میباشد.

خدمات ما

• ارتودنسی
• ایمپلنت
• کامپوزیت
• لمینت
• جراحی
• کودکان
• بلیچینگ
• عصب کشی

دسترسی آسان

• تعرفه عصب کشی ۱۴۰۴
• نوبت دهی آنلاین
• دندانپزشکی اقساطی
• بلاگ
• تماس با ما

© تمام مطالب وبسایت برای ستاره شرق محفوظ است.

اطلاعات تماس

تهران، خیابان مدنی شمالی، سه راه لشکر، نبش خیابان حیدری، ساختمان الوند، پلاک ۱۰۸۶/۲، طبقه سوم

۰۲۱-۹۱۰۹۳۵۶۰