اندومتریوز از تشخیص تا درمان

اندومتریوز چیست ؟ جایگزینی بافت دیواره داخلی رحم در مناطق دیگر بدن را اندومتریوز گویند. چهار نظریه در مورد علت پیدایش اندومتریوز وجود دارد: ۱- اندومتریوز می تواند به دلیل برگشت خون قاعدگی از لوله های رحمی به داخل حفره شکم و لگن اتفاق بیفتد البته این علت و نظریه قطعی نیست چون این اتفاق در همه خانم ها رخ می دهد ولی همه دچار اندومتریوز نمی شوند. ۲- نظریه دیگر در مورد **علت اندومتریوز**، وجود سلول‌های چند پتانسیلی در لگن است که می تواند به بافت اندومتر تبدیل شده و ایجاد اندومتریوز کند. ۳- نظریه دیگر در مورد **علت اندومتریوز** ، کاشته شدن بافت اندومتر از طریق جراحی‌ها در مناطق دیگر به دنبال برش مربوط به زایمان طبیعی یا سزارین یا جراحی های دیگر شکمی. ۴- اختلال در سیستم ایمنی در خانم‌ها که میتواند سبب رشد بافت اندومتر در مناطق دیگر بدن شود. علائم اندومتریوز ۱- در بسیاری از موارد اندومتریوز بدون علامت است و گاه به طور اتفاقی در حین اعمال جراحی لگن مثل سزارین کشف می‌شود. ۲- دردهای لگنی : اندومتریوز میتواند سبب دردهای شدید لگنی و شکم قبل قاعدگی گردد که معمولاً درد به دنبال قاعدگی کم می‌شود. ۳- نزدیکی دردناک یکی دیگر از علائم اندومتریوز است. ۴- نازایی ، یکی از علل نازایی در خانم ها میتواند وجود اندومتریوز باشد. ۵- درد هنگام معاینه لگن نیز میتواند یکی از علائم اندومتریوز باشد. **علائم اندومتریوز** میتواند در طی بارداری موقتا قطع شود، همچنین با یائسگی نیز **درد اندومتریوز** به طور دائمی قطع می گردد. افراد در معرض خطر ابتلا به اندومتریوز چه کسانی هستند ۱- کسانی که بارداری نداشتند ۲ – یائسگی دیرهنگام ۳- شروع زود هنگام بلوغ ۴- ابتلا یکی از بستگان درجه یک به اندومتریوز ( مادر خواهر یا خاله) ۵- سیکل‌های پریودی کوتاه ۶- در معرض زیاد استروژن قرار گرفتن ۷- وزن پایین ۸- مصرف الکل این دلایل الزاماً به معنی این نیست که هر فردی که شرایط بالا را داشته باشد حتماً مبتلا به اندومتریوز می‌شود بلکه داشتن عوامل بالا می‌تواند فرد را مستعد ابتلا به اندومتریوز کند. علت درد در اندومتریوز چیست ۱- کاشته شدن عمیق بافت اندومتر در مناطقی که تعداد زیادی عصب قرار دارد. ۲- رها شدن موادی از بافت اندومتریوز که مواد واسطه ایجاد درد هستند. توجه کنید که شدت درد لگنی در اندومتریوز با شدت بیماری رابطه مستقیمی ندارد ، یعنی درد زیاد نشانه شدت بیماری نیست. آیا اندومتریوز سبب نازایی می شود حدود ۷۰ درصد از خانم‌هایی که اندومتریوز دارند بدون مشکل باردار می شوند ولی اگر اندومتریوز : ۱- سبب اختلال در آناتومی لگن گردد یعنی اگر اندومتریوز سبب ایجاد کیست های بزرگ تخمدان شود (**اندومتریوما**) و یا سبب چسبندگی شدید بین تخمدان و رحم و سایر احشا لگن گردد می تواند سبب نازایی شود. ۲- چون اندومتریوز سبب ترشحات هورمونی و مواد التهابی می شود می‌تواند اثر منفی بر تخمک گذاری و لانه گزینی داشته باشد و از این طریق نیز می‌تواند سبب نازایی گردد. آیا اندومتریوز قابل پیشگیری است دلایل علمی به نفع تاثیر رژیم غذایی بر پیشگیری و درمان اندومتریوز وجود ندارد. تشخیص اندومتریوز تشخیص اندومتریوز توسط متخصص زنان امکان پذیر است. 1- شرح حال و معاینه 2- سونوگرافی که می‌تواند در تشخیص کیست اندومتریوما و گاهاً چسبندگی ها کمک کننده باشد. 3- آزمایش خون: اندازه‌گیری CA۱۲۵ می تواند کمک کننده باشد ولی اختصاصی نیست. 4- لاپاراسکوپی جهت تشخیص و نمونه گیری از نسوج مشکوک کمک کننده است. درمان اندومتریوز اندومتریوز را زمانی درمان میکنیم که یا فرد دچار دردهای شدید لگنی باشد و یا دچار نازایی شده باشد. 1- درمان های دارویی 2- درمان های جراحی انتخاب روش درمان بستگی به شدت علائم بیمار دارد. درمان دارویی شامل انواع مسکن ها و استفاده از داروهای هورمونی است که معمولا در موارد دردهای شدید لگنی و قاعدگی های دردناک بیماران اندومتریوزی استفاده می شود. درمان‌های جراحی نیز بسته به اینکه بیمار بارداری قبلی داشته یا نه و آیا مایل به بارداری هست یا نه استفاده میگردد. حتی با جراحی نیز ممکن است اندومتریوز عود کند پس تصمیم برای جراحی کردن یا نکردن بستگی به شرایط فرد و شدت علائم دارد.