آسپیراسیون در کودکان و نوزادان

به وارد شدن ماده یا جسم خارجی در مسیر هوایی آسپیراسیون می گویند. **آسپیراسیون در کودکان** بیش از افراد بزرگسال رایج است. البته آسپیراسیون جسم خارجی گاهی با علائم سرفه و خفگی قابل شناسایی است. در حالی که آسپیراسیون ریوی خاموش نیز وجود دارد که با علائم خفیف تری در کودک ظاهر می شود. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا با روش های **درمان و پیشگیری از آسپیراسیون در کودکان و نوزادان** آشنا شوید. **آسپیراسیون چیست؟** آسپیراسیون ریوی یک کلمه پزشکی در مورد موقعیتی است که در آن غذا به نای و ریه ورود پیدا کند. این حالت به مشکلات تنفسی و گاه خفگی منجر می شود. بیشتر افراد، به ویژه کودکان هنگامی چیزی را می خوردند وقتی مسیر اشتباهی را پیش بروند این نوع مشکل را تجربه می کنند. امکان دارد یک مشکل همیشگی ناشی از یک اختلال در بدن ناشی از خوردن باشد. معمولا این حالت زمانی اتفاق می افتد که فرد در حال خوردن و نوشیدن چیزی باشد. علاوه بر این ممکن است به هنگام تنفس شخص در آب یا هنگام بازی در استخر یا رودخانه این اختلال اتفاق بیفتد. محتویات معده، بزاق، استفراغ، گرد و غبار و دود می تواند تا حد زیادی مسیر تنفسی را محدود کند. همچنین می تواند ریه ها را تحریک نماید و موجب سرفه و مشکلات تنفسی شود. **آسپیراسیون در کودکان** و نوزادان آسپیراسیون یک مشکل رایج در کودکان است و معمولا با علائم خفگی و سرفه دیده می شود. امکان دارد اطرافیان یا والدین تا موقعی که کودک دچار خفگی یا سرفه مزمن نشده متوجه این مشکل نشوند. یک مطالعه در سال 2016 سوابق 102 کودک را که بعد از بروز علائم این مشکل تحت آندوسکوپی قرار گرفتند را مورد بررسی قرار داد. محققین دریافتند که 49 نفر از این کودکان به علت خوردن اشتباه ذرات آجیل به درون ریه دچار این بیماری شدند. آسپیراسیون ریوی در نوزادان آسپیراسیون در نوزادان معمولا در شیرخواران مبتلا به رفلاکس معده رخ می دهد، زیرا اغلب این نوزادان با بازگشت محتویات معده و شیر غلیظ مواجه می شوند. به همین علت احتمال آسپیراسیون در این نوزادان بیشتر خواهد بود. از نشانه های این عارضه می توان به احساس خفگی، کبود شدن صورت نوزاد و سرفه اشاره کرد. **علائم آسپیراسیون در کودکان** وقت که یک ماده خارجی مانند آب، غذا و بزاق وارد ریه شود امکان دارد علائمی مانند سرفه و خفگی ایجاد نشود. این حالت را آسپیراسیون خاموش یا سایلنت آسپیریشن می نامند. اگر این ماده قسمتی از نای را مسدود نماید و ریه ها را تحریک کند، می تواند نشانه های زیر را به دنبال داشته باشد. نشانه های این عارضه در کودکان با نشانه بزرگسالان یکسان نیست. برای مثال تنفس دشوار، بلع بسیار دردناک و حس گیر کردن از نشانه های شایع آسپیراسیون در بزرگسالان است. در حالی که مهمترین نشانه های آسپیراسیون در کودکان عبارتند از: - ضعف در مکیدن مواد غذایی - حالت عجیب در چهره - ریزش بسیار زیاد بزاق دهان - خس خس - عفونت های بیش از حد قفسه سینه

**بیشتر بخوانید: درمان شکم درد در نوزادان**

**علل و عوامل خطر در کودکان** ورود جسم خارجی از سنین 6 ماه تا سه سال در نوزادان و کودکان نسبتا رایج است. همچنین عدم توانایی در جویدن و بلعیدن کامل غذا از دلایل اصلی این عارضه است. با این حال عواملی می تواند سبب افزایش احتمال آسپیراسیون کودکان شود. به طور کلی عوامل خطر ابتلا به آسپیراسیون در کودکان عبارتند از: - تولد زودرس - اختلالات عصبی مانند فلج مغزی - شکاف کام - بیماری رفلاکس اسید معده به مری - بیماری قلبی مزمن کودکان مبتلا به این بیماری می توانند داروهای GERDرا مصرف و جراحی کنند. همچنین تحت نظر پزشک برای گفتار درمانی باشند. **دلیل آسپیراسیون در بزرگسالان** آسپیراسیون ریوی هنگام رخ می دهد که غذا اشتباهی و کاملا تصادفی به جای مری به سمت نای و ریه ها می رود. این اختلال معمولا در بزرگسالان ناشی از مشکل در عمل خوردن است. دیسفاژی یک اصطلاح پزشکی به معنای اختلال بلع می باشد. همچنین این بیماری امکان دارد در شرایطی که شخص تحت بیهوشی قرار دارد اتفاق بیفتد. محتویات معده می تواند تا دهان برسند و پس از آن به نای و ریه ورود پیدا کند. بیهوشی باعث کاهش سطح هوشیاری شخص می شود. همچنین توانایی محافظت از مجاری تنفسی را کم می کند. تمام این شرایط موجب افزایش خطر می شود. به همین علت پزشکان پیش از عمل جراحی از بیماران می خواهند تا چند ساعت از خوردن غذا پرهیز نمایند. متخصصین بیهوشی برای جلوگیری از این مشکل از اقداماتی مثل محافظت از مجاری تنفسی با لوله گذاری استفاده می کنند. بعضی از شرایط جسمانی و سلامتی شخص می تواند خطر ابتلا به آسپیراسیون ریوی را بالا ببرد. ### **عوارض آسپیراسیون** آسپیراسیون می تواند مواد خارجی مضر را به ریه ها وارد کند. مثلا وقتی شخص موادی دارای باکتری های مضر را به ریه فرو ببرد یا غذایی وارد ریه اش شود، می تواند منجر به عفونت شود. بهتر است بدانید این وضعیت را اختلال پنومونی یا ذات الریه می نامند. نشانه های آن عبارتند از: - سرفه به همراه خلط سبز یا خون - تب - سرفه مزمن - خواب آلودگی - درد در قفسه سینه - خستگی - مشکلات تنفسی مثل خس خس سینه و تنگی نفس **چه هنگام باید به پزشک مراجعه کرد؟** آسپیراسیون در کودکان گاهی اوقات به معالجه پزشکی احتیاج ندارد. اما در صورت بروز هر یک از نشانه های زیر سریعا به اورژانس مراجعه نمایید: - کبودی پوست و ناخن ها - درد در قفسه سینه - خس خس - تنفسی که پر سر و صدا باشد. - انسداد یا خفگی در قسمت مجاری تنفسی نشانه های همیشه بلافاصله آشکار نمی شود و امکان دارد بروز این نشانه ها ساعت یا روزها به طول بیانجامد. **راه های درمان آسپیراسیون در کودکان** درمان آسپیراسیون به شدت نشانه ها و ماده ای که کودک به درون ریه های خود فرو برده است، بستگی دارد. در برخی از موارد درمان این مشکل ضروری نیست با بیرون کشیدن جسم یا تکه غذا دمر کردن نوزاد یا کودک جسم از دهان خارج می شود. همچنین تشویق کردن کودک برای سرفه می تواند به خروج غذا یا جسم خارجی کمک کند. در صورتی که علائم خفگی در کودک مشاهده شد با اورژانس تماس گرفته و یا به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کنید. درمان آسپیراسیون در نوزادان اغلب با درمان و کنترل رفلاکس معده برطرف می شود. در صورت مواجه شدن با بازگشت شیر به دهان نوزاد یا پریدن شیر به گلوی نوزاد، او را به روی شکم روی دست خود قرار داده و آهسته به پشت او بزنید. توجه داشته باشید که این حرکت را به آهستگی انجام دهید. **توصیه پایانی** همانطور که در بالا اشاره شد، به ورود جسم خارجی به ریه و نای آسپیراسیون گفته می شود. از آنجایی که آسپیراسیون در کودکان بسیار شایع است، توصیه می شود موادغذایی کودک را به قطعات ریزتر تقسیم کنید. همچنین، در هنگام مواجهه با چنین شرایطی از انگشت انداختن داخل دهان نوزادان خودداری کنید و کودک را روی دست خود به حالت دمر قرار دهید. در صورت تکرار آسپیراسیون در کودکان و نوزادان به بهترین متخصص اطفال در تهران مراجعه کنید.