انواع مشکلات دریچه

**انواع مشکلات دریچه‌ های قلب** قلب انسان مثل یک پمپ دقیق عمل می‌کنه که برای کارکرد صحیح، نیاز به هماهنگی کامل بین عضلات و دریچه‌ها داره. دریچه‌ها مثل درهایی عمل می‌کنن که مسیر جریان خون رو باز و بسته می‌کنن تا خون همیشه در مسیر درست حرکت کنه. هرگونه اختلال در عملکرد این دریچه‌ها، می‌تونه جریان خون رو دچار مشکل کنه و در نهایت سلامت کل بدن رو تهدید کنه. **قلب انسان دارای ۴ دریچه** اصلی است که وظیفه آن‌ها هدایت و کنترل مسیر **جریان خون** بین **حفره‌ های قلب و رگ‌ های اصلی** است. این دریچه‌ها شامل: - **دریچه میترال** (بین دهلیز چپ و بطن چپ) - **دریچه آئورت** (بین بطن چپ و آئورت) - **دریچه سه لتی یا تریکوسپید** (بین دهلیز راست و بطن راست) - **دریچه ریوی** (بین بطن راست و شریان ریوی) **اگر هر کدام از این دریچه‌ها به درستی باز یا بسته نشوند، می‌توانند باعث ایجاد مشکلات جدی در عملکرد قلب شوند.** ### دسته‌ بندی بر اساس محل دریچه آسیب‌ دیده برای درک بهتر بیماری‌ها، مهمه بدونیم که مشکلات دریچه‌ای بسته به محل دریچه دچار اختلال، به چهار گروه تقسیم می‌شن: 1. **مشکلات دریچه میترال:** شایع‌ترین آن‌ها، **پرولاپس** و **نارسایی قلبی** است. 2. **مشکلات دریچه آئورت:** معمولاً در سالمندان یا مبتلایان به بیماری‌های مادرزادی دیده می‌شود. 3. **مشکلات دریچه تریکوسپید:** بیشتر در اثر بزرگ شدن بطن راست یا **نارسایی سمت راست قلب** ایجاد می‌شود. 4. **مشکلات دریچه ریوی:** اغلب مادرزادی است، ولی در بیماران با فشار بالای شریان ریوی نیز دیده می‌شود. اکثر **بیماری‌ های دریچه‌ای** اگر به‌موقع تشخیص داده و درمان بشن، می‌تونن کنترل یا حتی به‌طور کامل برطرف بشن. پیگیری منظم با **اکوکاردیوگرافی** ، استفاده صحیح از داروها، و مشورت مداوم با پزشک قلب، از نکات بسیار مهم در کنترل این بیماری‌هاست. ### چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟ در صورتی که هرکدام از علائم زیر به‌طور مداوم تکرار شد، باید به متخصص قلب مراجعه کرد: - تنگی نفس هنگام فعالیت یا استراحت - **ضربان قلب نامنظم یا سریع** - خستگی غیرعادی - درد در قفسه سینه - ورم پاها یا شکم - سرگیجه یا سنکوپ (بیهوشی ناگهانی) ### سبک زندگی مناسب برای بیماران دریچه‌ای - **ورزش منظم و سبک** تحت نظر پزشک - **رژیم غذایی کم‌نمک و کم‌چربی** - **پرهیز از استعمال دخانیات** - **کنترل فشار خون و دیابت** - **مراقبت از دندان‌ها** برای جلوگیری از ورود باکتری به خون (**پیشگیری از اندوکاردیت**) ### **تنگی دریچه‌ای (Stenosis)** در این حالت، دریچه به‌درستی باز نمی‌شود و جریان خون از آن عبور دشواری دارد. **دلایل تنگی دریچه‌ای** - **تب روماتیسمی** - کلسیفیکاسیون (رسوب کلسیم در سن بالا) - بیماری‌های مادرزادی **مثال‌ها:** - **تنگی دریچه میترال**: سخت شدن دریچه بین دهلیز و بطن چپ - **تنگی دریچه آئورت**: سخت شدن دریچه بین بطن چپ و آئورت **علائم تنگی دریچه‌ای** - تنگی نفس - سرگیجه - درد قفسه سینه - خستگی شدید ### **نارسایی دریچه‌ای (Regurgitation / Insufficiency)** در این حالت، دریچه به‌خوبی بسته نمی‌شود و باعث می‌شود مقداری از خون به عقب نشت کند. **دلایل:** - آسیب‌های دریچه‌ای - بزرگ شدن قلب - عفونت‌های دریچه‌ای - اختلالات بافت پیوندی **مثال‌ها:** - **نارسایی دریچه میترال** - **نارسایی دریچه آئورت** - **نارسایی دریچه سه‌لتی** **علائم:** - تپش قلب - تنگی نفس - خستگی - ورم پا و شکم ### **افتادگی دریچه (Mitral Valve Prolapse)** یک نوع اختلال خاص در دریچه میترال است که در آن لَف‌های دریچه به جای اینکه صاف بسته شوند، به داخل دهلیز برمی‌گردند. **علت:** - ارثی یا ناهنجاری‌های بافت همبند - اغلب در خانم‌ها و جوان‌ها شایع است **علائم:** - درد قفسه سینه - اضطراب - **ضربان قلب نامنظم** - گاهی بدون علامت ### **کلسیفیه شدن دریچه‌ها (Valve Calcification)** با بالا رفتن سن، در برخی افراد کلسیم روی دریچه‌ها رسوب می‌کند و باعث سفت شدن آن‌ها می‌شود. **شایع‌ترین نوع:** - **کلسیفیه شدن دریچه آئورت** (در افراد بالای ۶۵ سال) **علائم:** - تنگی نفس - خستگی - صدای قلب غیرعادی در معاینه پزشک ### **اندوکاردیت (عفونت دریچه قلب)** عفونتی که دریچه‌های قلب را درگیر می‌کند و می‌تواند خطرناک و کشنده باشد. **علت:** - ورود باکتری‌ها از راه دندانپزشکی، جراحی، یا زخم به خون - بیشتر در افراد با بیماری زمینه‌ای دریچه **علائم:** - تب - لرز - خستگی - درد مفاصل - صداهای جدید در قلب ### **بیماری‌ های مادرزادی دریچه‌ای** برخی افراد از بدو تولد دارای مشکلات دریچه‌ای هستند، مثلاً: - **دریچه آئورت دو لَف (Bicuspid Aortic Valve)**: معمولاً باید سه لَف داشته باشد، ولی فقط دو لَف دارد که سریع‌تر خراب می‌شود. - **دریچه‌های ناقص یا سوراخ‌دار** **علائم بسته به شدت بیماری متفاوت است و ممکن است در کودکی یا بزرگسالی آشکار شود.** **راه‌های تشخیص مشکلات دریچه‌ای** - **گوش دادن به صدای قلب با گوشی پزشکی (سوفل قلبی)** - **اکوکاردیوگرافی (سونوگرافی قلب)** - **نوار قلب (ECG)** - **MRI قلبی یا CT اسکن در موارد خاص** - **کاتتریزاسیون قلبی (آنژیوگرافی)** **درمان مشکلات دریچه‌ای** **درمان به نوع و شدت مشکل بستگی دارد:** - داروهای تنظیم **فشار خون**، **ضربان قلب** یا ضد انعقاد - اصلاح سبک زندگی (ترک سیگار، ورزش، کاهش وزن) - در موارد شدید: - **ترمیم دریچه** (با جراحی یا از طریق کاتتر) - **تعویض دریچه** (با دریچه مصنوعی یا زیستی) **مشکلات دریچه‌ای قلب** می‌تونن طیف وسیعی از علائم و شدت‌ها رو داشته باشن. شناخت زودهنگام علائم، مراجعه به موقع به پزشک، پیگیری منظم و رعایت سبک زندگی سالم، می‌تونه کمک بزرگی به کنترل و درمان این بیماری‌ها بکنه. دکتر مروارید دادرس ، **فوق تخصص قلب و عروق و اکوکاردیوگرافی در تهران** آماده ارائه خدمات درمانی به بیماران قلب و عروق می باشد.