بهداشت دهان و دندان در ماه رمضان: راهنمای جامع برای روزه داران

کاهش بیماری‌های لثه اینکه برای چندین ساعت متوالی نه خوراکی بخورید نه آب بنوشیم، احتمال ابتلای ما به بیماری های لثه را افزایش می‌دهد. اما دلیلِ این گفته چیست و آیا این موضوع به معنای این است که افراد نباید روزه بگیرند؟ قطعا اینطور نیست! روزه گرفتن در صورتی که شما تمام جوانب بهداشتی دهان و دندان‌های خود را رعایت کنید، هیچ مانعی برای شما ندارد و به پاکسازی بدنتان هم منجر می‌شود. اما همه‌ی این موارد به شرطی است که از تجمع پلاک و پاکتری در دهانتان جلوگیری کنید. یعنی اجازه ندهید که باکتری ها روی لثه‌ی شما تجمع پیدا کنند و شما را با بیماری هایی مثل ژنژیویت (التهاب لثه) و پریودنتیت (بیماری پیشرفته لثه) درگیر کنند. روزه داری بدون رعایت اصول صحیح بهداشت دهان می‌تواند مشکلات دندان در ماه رمضان تشدید کند، به‌ویژه اگر فرد نسبت به رعایت بهداشت دهان و دندان هایش بی تفاوت باشد و مرتبا غذاهای شیرین، چرب و اسیدی میل کند. ### حفظ سلامت عمومی بدن دهان به عنوان دروازه ورود غذا و مایعات به بدن نقش مهمی در سلامت کلی بدن و بهداشت دهان و دندان روزه داران ایفا می‌کند. لذا تجمع باکتری در دهان می‌تواند منجر به بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان شود. بیماری هایی که در صورت عدم درمان، ممکن است از طریق جریان خون به سایر قسمت‌های بدن منتقل و مشکلات جدی‌تری مانند بیماری‌های قلبی، دیابت و التهابات مزمن برای فرد ایجاد کنند. در ماه رمضان، احتمال بروز این التهابات به دلیل تمام مواردی که تا اینجا به آن ها اشاره کردیم، افزایش یدا می‌کند. پس زنگ خطری برای کسانی که اهل رعایت بهداشت دهان و دندان‌هایشان نیستند به صدا در می‌آید. **نکات مراقبت از دندان در ماه رمضان** \------------------------------------- متخصصان کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان برای حفظ سلامت و دندان در ماه رمضان و جلوگیری از مشکلات دهان و دندان در این ماه، رعایت موارد زیر را به شما توصیه می‌کنند: ### ۱. مسواک زدن و استفاده از نخ دندان دو بار در روز (بعد از افطار و سحری) مسواک بزنید. برای جلوگیری از بوی بد دهان، زبان خود را تمیز کنید و از نخ دندان برای تمیز کردن بین دندان‌هایتان استفاده کنید. ### ۲. انتخاب خمیردندان مناسب از خمیردندان‌های حاوی فلوراید استفاده کنید و در صورت حساسیت به فلوراید، از خمیردندان‌های گیاهی استفاده کنید. ### ۳. نوشیدن آب کافی بین افطار تا سحر کم‌آبی بدن یکی از عوامل تشدید کننده احتمال پوسیدگی دندان در رمضان است. پس سعی کنید تا حداقل ۸ لیوان آب بین وعده های افطار تا سحر بنوشید. ### ۴. پرهیز از صرف مواد غذایی مضر با توجه به اینکه مواد غذایی شیرین و چسبنده باعث افزایش پوسیدگی دندان می‌شوند؛ بهتر است مصرف نوشیدنی‌های گازدار و اسیدی را تا حد امکان کاهش دهید. این نوشیدنی ها علاوه بر اینکه برای دندان هایتان مضر هستند، برای معده‌ای که چندین ساعت خالی بوده هم خطرناک است. ### ۵. استفاده از دهان‌شویه‌های مناسب استفاده از دهان‌شویه‌های حاوی آنتی‌باکتریال می‌تواند به کاهش بوی بد دهان کمک کند. بهترین زمان استفاده از دهان‌شویه، بعد از افطار و قبل از خواب است. **تاثیر تغذیه بر سلامت دندان در هنگام روزه داری** \------------------------------------------------- تغذیه مناسب نقشی اساسی در سلامت دندان و لثه‌ها در ماه رمضان دارد. چون برخی مواد غذایی هستند که می‌توانند به تقویت دندان‌ها کمک کنند، در حالی که برخی دیگر باعث پوسیدگی و آسیب به مینای دندان می‌شوند. ### مواد غذایی مفید برای دندان‌ها در ماه رمضان \- **لبنیات (شیر، ماست، پنیر)**: منبع غنی کلسیم هستند و باعث تقویت مینای دندان می‌شوند. \- **سبزیجات برگ سبز (اسفناج، کلم، جعفری)**: حاوی ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که سلامت لثه‌ها را بهبود می‌بخشند. \- **آجیل‌ها (بادام، گردو، فندق)**: حاوی فسفر و منیزیم هستند و به سلامت دندان کمک می‌کنند. ### مواد غذایی مضر برای دندان‌ها در ماه رمضان \- **شیرینی‌ها و مواد قندی**: باعث افزایش رشد باکتری‌های مضر دهان می‌شوند. \- **نوشیدنی‌های اسیدی (نوشابه، آب‌لیمو، چای شیرین)**: باعث فرسایش مینای دندان می‌شوند. \- **قهوه و چای پررنگ**: باعث لکه‌دار شدن دندان‌ها می‌شوند. **مراقبت از لثه ها در ماه رمضان** \--------------------------------- مراقبت از لثه‌ها در ماه رمضان اهمیت بسیار زیادی دارد. زیرا تغییر در الگوی غذایی و کاهش ترشح بزاق می‌تواند محیط مناسبی برای رشد باکتری‌های مضر در دهان ایجاد کند و در نتیجه احتمال التهاب و خونریزیِ لثه‌ها را افزایش دهد. وقتی بزاق (که نقش مهمی در شست‌وشوی طبیعی دهان دارد) کاهش می‌یابد، پلاک‌های میکروبی روی خط لثه مهمانی می‌گیرند و می‌توانند شما را درگیر بیماری‌هایی مانند ژنژیویت (التهاب لثه) کنند. بیماری‌هایی که با علائمی مانند قرمزی، تورم و حساسیت لثه همراه هستند. برای جلوگیری از بروز این مشکلات و سلامت دهان و دندان در روزه داری، چند توصیه برای شما داریم. اول از همه اینکه مسواک زدنِ پس از افطار و سحر را فراموش نکنید. با استفاده از نخ دندان ذرات باقی‌مانده غذا را از بین دندان‌های خود حذف کنید و ۳-۴ روز یکبار از دهان‌شویه‌های آنتی‌باکتریال استفاده کنید. **آیا روزه گرفتن باعث بوی بد دهان می‌شود؟** \------------------------------------------- هم بله و هم خیر. روزه گرفتن ممکن است منجر به بوی بد دهان شود، اما این موضوع برای همه صادق نیست و اگر هم باشد کاملا قابل پیشگیری است. عوامل اصلی این مشکل عبارتند از: \- کاهش بزاق دهان \- تجمع باکتری‌ها \- و مصرف غذاهای بدبو مانند پیاز و سیر در وعده سحر حالا راهکارهای کاهش بوی بد دهان چیست؟ \- مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم \- نوشیدن آب کافی \- مصرف غذاهای تازه مانند سبزیجات و ماست تسکین دندان درد در ماه رمضان | در صورت دندان درد چکار کنیم؟ \----------------------------------------------------------- اگر در ماه رمضان با دندان درد شدید مواجه شدید، باید یکی از ۲ این دو اقدام را انجام دهید: یا باید قیدِ روزه خود را بزنید و یک مسکن بخورید، یا با استفاده از محصولات طبیعی و گیاهی غیر خوراکی، دندان دردتان را تسکین دهید. چند محلول طبیعی برای قرقره کردن و یک پماد برای بی‌حسی که می‌تواند کمک‌کننده باشد عبارتند از: 1\. **محلول نمک و آب گرم**: یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید و برای چند دقیقه در دهان خود بچرخانید. این محلول به عنوان ضدعفونی‌کننده عمل می‌کند و می‌تواند التهاب و درد شما را بدون باطل کردن روزه‌تان کاهش دهد. 2\. **محلول آب و جوش شیرین**: یک قاشق چای‌خوری جوش شیرین را در یک لیوان آب حل و دهان خود را با آن شستشو دهید. این محلول به تسکین درد و کاهش التهاب دندان دردناک شما کمک می‌کند. 3\. **محلول آب و سرکه سیب**: ترکیب یک قاشق چای‌خوری سرکه سیب با یک لیوان آب و قرقره کردن آن می‌تواند در رفع درد دندان شما معجزه کند. 4\. **پماد بنزوکائین**: شما می‌نوانید این پماد را با هدف تسکین درد دندان خود روی دندان دردناکتان بمالید. این پماد حاوی ماده بی‌حس‌کننده است و می‌تواند موقتا درد دندان شما را کاهش دهد. ارتباط روزه گرفتن با پوسیدگی دندان ها روزه گرفتن تنها در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ها است که می‌تواند منجر به افزایش پوسیدگی دندان شود. مهم‌ترین دلایل این امر عبارتند از: \- کاهش بزاق و خشکی دهان \- مصرف بیش از حد مواد شیرین در افطار \- عدم مسواک زدن منظم با رعایت نکات بهداشتی، می‌توان از این مشکلات جلوگیری کرد. مراجعه به دندانپزشکی در ساعات روزه داری \---------------------------------------