تعریف لجبازی
لجبازی بخشی از روند طبیعی رشد کودکان است. در این مرحله، کودک سعی می کند هویت و استقلال خود را کشف کند. به عبارتی، لجبازی نوعی جستجوی کودک برای کنترل بیشتر در محیط اطراف و تصمیم گیری های خود است. برای مثال، ممکن است کودک حتی بر سر چیزهای ساده مثل پوشیدن لباسی خاص یا خوردن غذای مقاومت کند. این رفتار فرصتی برای والدین است تا کودک را بهتر بشناسد و برای آموزش مناسبتری پیدا کند.
سن طبیعی لجبازی
در سنین «2 تا 4 سال» کودکان به دلیل رشد شناختی و زبانی، تلاش بیشتر در مورد درخواستها و مخالفتها پیدا میکنند. به این دلیل، این سن به «سن نه» معروف شده است. چراکه کودکان زیادی از این کلمه استفاده می کنند! البته، لجبازی در دوران مدرسه ممکن است به شکلهای دیگری ظهور کند، مثلاً تأخیر در انجام تکالیف یا سرپیچی از قوانین مدرسه. این رفتارها در هر سنی که باشند، اگر موقتی و قابل مدیریت باشند، معمولاً جای نگرانی ندارند.
راهکارهای مدیریت لجبازی
در مدیریت لجبازی کودکان، توجه به این نکات مهم است:
۱-حفظ ثبات در قوانین:
مثلاً اگر قانونی وضع شده است که قبل از خواب داستان بخوانید، به آن پایبند باشید. این کار احساس امنیت را در کودک تقویت میکند.
۲-بهکارگیری سرگرمی:
میتوان کارهای روزمره را به بازی تبدیل کرد. مثلاً هنگام تمیز کردن اتاق، مسابقهای برگزار میشود که چه کسی سریعتر وسایل را جمع میکند. هدف از این روش است که در کودک نهادینه نمیشود.
3-حفظ کنترل در لحظات سخت:
در زمانهایی که کودک سرسختی میکند، سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید و با صدایی ملایم با او صحبت کنید.
4-تشویق استقلال:
به کودک اجازه دهید برای برخی مسائل کوچک، تصمیم خود را انتخاب کنید. برای مثال، انتخاب لباس یا خوراکی مورد علاقه.
اختلالات مرتبط با لجبازی
لجبازی گاهی اوقات میتواند خطری برای وجود مشکلات جدیتر باشد، مانند:
– اختلال لجبازی ضدجویانه (ODD):
این اختلال شامل رفتارهای مداوم مخالفتآمیز و حرکتآمیز نسبت به افراد مقتدر است.
-اختلال بیشفعالی (ADHD):
این کودکان ممکن است رفتارهایی مانند بیتوجهی، تکانشگری یا مقاومت در برابر انجام کارها نشان دهند که شبیه به لجبازی به نظر برسد.
– افسردگی یا " کافی:
کودکان برای احساس امنیت و آرامش نیاز به توجه مثبت دارند. پیدا کنید که وقت کافی برای بازی و گفت وگو با کودک خود میگذارید.
۲-آموزش حل مسئله:
با استفاده از بازیها یا داستانها، به کودک بیاموزید که چگونه مشکلات خود را مدیریت کند.
3-پیشبینی شرایط سخت:
اگر میدانید موقعیتی پیش رو دارید که احتمال لجبازی کودک وجود دارد (مانند خرید)، از قبل آماده کنید.
4-تقویت رفتارهای مثبت:
وقتی کودک رفتار خوبی نشان میدهد، درمان او را تشویق کنید تا این رفتارها تقویت شوند.
برای مدیریت و درمان لجبازی در کودکان، مراجعه به متخصصان مرتبط میتواند بسیار مفید باشد. در زیر به چند مورد اشاره میشود:
-مشاور یا روانشناس کودک:
– روانشناسان متخصص در امور کودک میتوانند با استفاده از روشهای درمانی آنها را شناسایی کنند و به والدین کمک کنند.
– اگر لجبازی به رفتارهایی مانند پرخاشگری، سرپیچی یا مشکلات دیگری تبدیل میشود، میتوان با استفاده از روشهای درمانی مانند بازیدرمانی یا گفتوگو درمانی به کودک کمک کند.
-مشاور خانواده:
– گاهی اوقات رفتارهای کودکان تحت تأثیر شرایط خانوادگی است. یک مشاور خانواده میتواند به شناسایی عوامل محیطی و ارائه راهکارهای مناسب کمک کند.
-متخصص روانپزشک کودک:
– اگر لجبازی با اختلالات مشابه بیشفعالی (ADHD) یا اختلالات مصرفی همراه باشد، ممکن است به بررسی و درمان توسط روانپزشک کودک نیاز باشد. در موارد خاص، دارودرمانی ممکن است بخشی از درمان باشد.
روشهای درمانی و مدیریت لجبازی
۱-تکنیکهای تربیتی مثبت:
استفاده از سیستمهای بهبود و تقویت رفتارهای مثبت.
۲-آموزش مهارتهای حل مسئله:
کمک به کودک برای پیدا کردن راهحلهای بهتر و مدیریت اختلافات.
3-تقویت ارتباط با کودک:
وقتی کودک احساس میکند که والدین او را میفهمند، کمتری به لجبازی خواهد داشت.
4-کاهش استرس:
ایجاد محیط آرام و امن در خانه و رفتارهای بابات والدین میتواند باعث کاهش آسیب کودک شود.
۵-بازیدرمانی:
این روش به کودک اجازه میدهد احساس خود را از طریق بازی انجام دهید و یاد بگیرید چگونه رفتارهای خود را کنترل کنید.
در بازیدرمانی، لجبازی کودکان میتوانند با استفاده از تکنیکهای خاص مدیریت شوند. این روش به کودکان کمک میکند تا احساسات خود را بهتر بفهمند و راههای سالمتری را برای بیان خواستههایشان بیاموزند.
برخی از تکنیکهای ابزار در بازیدرمانی برای کاهش لجبازی شامل موارد زیر هستند:
– بازیهای نقشآفرینی:
کودک میتوان در نقشهای مختلف قرار گرفتن و یاد گرفتن که چگونه با موقعیتهای چالشهای برانگیز کنار بیاید.
– بازیهای مشارکتی: این نوع بازیها به کودک کمک میکنند تا مهارتهای اجتماعی مانند همکاری و بازی را تقویت کنند.
– تمرینهای آرامسازی:
مانند «بازی با حبابها» یا «بازیهای حرکتی آهسته» که به کودک کمک میکند احساسات خود را کنترل کند.
– استفاده از اسباببازیهای
خاص: برخی اسباببازیها به کودک اجازه میدهند احساسات خود را از طریق بیان کند و راههای ایجاد برای افراد با دیگران بیاموزد.
مطالعات نشان دادهاند که بازیدرمانی میتواند در کاهش رفتارهای لج بازی و پرخاشگرانه داشته باشد، تأثیر بگذارد. اگر نیاز به راهنمایی بیشتر دارید، خوشحال میشوم با متخصصین آبا مشورت کنید. ما بازی درمانگر حرفهای در تیم آبا داریم.
توضیح ویدیو:
-این ویدیو را ببینید: کودکی که با کنجکاوی سبزیها رو برمیداره و مادری که با واکنش نشون میده…**
آیا شما هم چنین موقعیتی رو تجریه کردید؟ 👶💔
لجبازی در این سن “بدرفتاری” نیست، بلکه طبیعی است از رشد مغز!
کودکان زیر دو سال در مرحلۀ کشف دنیا هستند. وقتی با خشونت واکنش نشان میدیم، در واقع به جای آموزش، ترس و نگرانی را به آنها منتقل میکنیم.
⚠ پیامدهای این رفتار نادرست والدین:
– بیمار در کودک: ممکن است کودک در آینده نسبت به کشف دنیا ترس شود.
– تشدید لجبازی: هر برخورد خشن، چرخه لجبازی را طولانی تر می کند
– کاهش اعتمادبهنفس: کودک کمکم احساس میکند هیچ کاری را درست نمیکند
– الگوبرداری رفتارهای پرخاشگرانه: کودک قربانی را میگیرد و در آینده تکرار میکند.
راهحلهای ساده و کاربردی:
حواسپرتی هوشمندانه: “بیا این پیشی رو ببین!”
جایگزین کردن: به جای سبزی، یک اسباببازی دیگر به او بدهید.
آرامش خود راحفظ کنید: نفس بکشید، کودک استرس یا عصبانیت شما رو حس می کند.
اجازۀ کشف بیخطر بدهید: اگر خطری ندارد، تجربه کند.
یادتان باشد:
کودک شما “لجباز” نیست**، فقط دارد **یاد می گیرد. اگر میکنید کنترل از دستتان خارج شده است، با روانشناس کودک این نشانی از هوشیاری شما را بررسی کنید، نه ضعف! . aria-hidden="true">معرفی کتاب
کاهش لجبازی و پرخاشگری کودکان با روش شناختی h رفتاری
فرزند پروری کودکان سرسخت
چرا فرزند من لجباز می شود
کلیدهای تربیت کودک حرف شنو
لجبازی کودکان
لجبازی
