ریتینر ارتودنسی چیست و چطور با آن وضعیت دندان ها را بعد از ارتودنسی ثابت کنیم؟

**نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی دندان** وسیله‌ای است که پس از پایان درمان **ارتودنسی دندان** برای تثبیت جایگاه دندان‌ها و جلوگیری از جابه‌جایی آن‌ها استفاده می‌شود. این نگهدارنده‌ها به دو نوع ثابت و متحرک تقسیم می‌شوند که هر کدام از جنس پلاستیک یا سیم ساخته می‌شوند و باید به‌صورت اصولی و مطابق توصیه دندانپزشک استفاده شوند. نگهدارنده‌های متحرک مانند ریتینر هاولی و Essix قابل جا‌به‌جایی هستند و نگهدارنده‌های ثابت به دندان چسبیده و توسط دندانپزشک برداشته می‌شوند. استفاده‌ی صحیح و مداوم ریتینر های ارتودنسی به‌ویژه در ماه‌های ابتدایی (حدود ۲۲ ساعت در روز) بسیار مهم است تا نظم دندان‌ها حفظ شود و از عوارضی چون پوسیدگی، التهاب لثه یا آسیب نگهدارنده جلوگیری شود. در صورت بی‌توجهی به رعایت نکات مراقبتی استفاده از ریتینر ارتودنسی، امکان بروز مشکلاتی از جمله جابه‌جایی دندان‌ها، التهاب لثه و حتی شکستگی ریتینر وجود دارد. **نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی چیست** بعد از اینکه درمان ارتودنسی به اتمام می‌رسد و براکت‌ها برداشته می‌شوند، برای اینکه موقعیت دندان‌ها حفظ شود و از جابه‌جایی و حرکت دندان‌ها جلوگیری شود از نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی استفاده می‌کنند. معمولاً جنس ریتینر ها از پلاستیک یا سیم است و ممکن است جلوی دندان قرار بگیرید یا پشت دندان‌ها تا بتواند نتایج ارتودنسی را پایدارتر کند. ریتینر ها هم ثابت هستند و هم متحرک و باید به‌صورت اصولی از آن استفاده کرد. **ضرورت و الزامات استفاده از نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی** برای اینکه متوجه شوید چرا باید بعد از اتمام ارتودنسی از نگهدارنده‌ها یا ریتینر ها استفاده کنید، بهتر است با موارد زیر آشنا شوید. - بعد از ارتودنسی به دلیل عادت‌نکردن بافت‌ها به موقعیت جدید دندان‌ها، امکان حرکت و جابه‌جایی دندان‌ها وجود دارد و همین موضوع می‌تواند نظم و ترتیبی که ارتودنسی آن را به وجود آورده است را به هم بزند. - ریتینر ها عملاً می‌توانند باعث نگه‌داشتن دندان های ارتودنسی شده شوند و جایگاه آن‌ها را ثابت کنند تا هزینه و زمان شما الکی به هدر نرود. - استفاده از ریتینر ها بلافاصله بعد از اتمام ارتودنسی الزامی است و در ابتدا باید ۲۲ ساعت در طول روز و به‌مرور کمتر و فقط در شب‌ها، از آن‌ها استفاده کنید. - به‌هیچ‌عنوان نباید از استفاده از ریتینر ها غافل شوید و نوع و جنس و مدت‌زمان استفاده از آن را فقط دندانپزشک مشخص می‌کند، نه خود بیمار. **انواع نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی** ریتینر های ارتودنسی عملاً به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم می‌شوند که هر کدام دارای انواع مختلفی هستند که می‌توان از آن‌ها به موارد زیر اشاره کرد: ### **نگهدارنده و ریتینر های متحرک** این نوع ریتینر ها معمولاً به‌راحتی قابل‌جابه‌جایی هستند و بیمار می‌تواند آن را بزارد و بردارد. معمولاً باید آن‌ها در زمان مسواک‌زدن یا غذاخوردن برداشت و بعد از تمیزکردن دندان‌ها، دوباره آن‌ها را نصب کرد. از بهترین مدل‌های ریتینر های متحرک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: #### **ریتینر هاولی (Hawley)** این ریتینر معمولاً از جنس پلاستیک یا اکریلیک و همچنین از سیم قابل خم‌شدن ساخته می‌شود. ابتدا باید سیم این ریتینر در پشت دندان‌ها قرار گرفته و سپس قسمت پلاستیکی آن به سقف دهان چسبانده شود. در این نوع ریتینر می‌توانید رنگ و طرح آن را انتخاب کنید و کاملاً قابل‌تنظیم هستند. #### ریتینر **Essix** این ریتینر از جنس پلاستیک شفاف و نازک است که تا حدودی شبیه به پلاک‌های ارتودنسی نامرئی می‌باشد. اما باید بدانید که ریتینر ایسیکس از ریتینر هاولی عمر کمتری دارد. از مدل‌های دیگر ریتینر ها نیز می‌توان به مدل‌های Vivera و Zendura که مشابه Essix هستند و به‌صورت شفاف نگهداری دندان‌ها را انجام می‌دهند. ### **نگهدارنده و ریتینر های ثابت** این نوع ریتینر ها معمولاً از جنس سیم‌های نازک فلزی ساخته می‌شوند و باید جلوی دندان‌ها قرار بگیرند و خود بیماران نمی‌توانند آن‌ها را بردارند و باید برای این کار به دندانپزشک مراجعه کنند. از این ریتینر ها بیشتر برای افرادی که قابلیت برگشت دندان‌ها وجود دارد استفاده می‌شود. برای تمیزکردن این ریتینر ها باید دقت زیادی به خرج دهید و بهتر است از نخ دندان برای تمیزکردن آن‌ها استفاده کنید. **نحوه استفاده از نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی** شاید به نظر برسد که استفاده از ریتینر ها راحت است؛ اما باید در زمان استفاده از آن‌ها نکات مهمی را بدانید که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم. درصورتی‌که مراقبت‌های زیر را رعایت نکنید، امکان جابه‌جاشدن یا تغییر مکان دندان‌ها وجود دارد. - حتماً باید بلافاصله بعد از برداشتن براکت‌ها، ریتینرها روی دندان‌ها نصب شوند. - در ابتدای دوره استفاده مثل چند ماه اول، ریتینر باید به مدت ۲۲ ساعت یا کل روز در هر روز روی دندان قرار گرفته باشند. - بعد از ثابت شدن نسبی دندان می‌توان فقط شب‌ها از ریتینر ها استفاده کرد. - بعد از گذشت چند سال، استفاده از ریتینر ها به چند شب در هفته می‌رسد. - به‌آرامی با ریتینر های متحرک رفتار کنید و آن‌ها را جابه‌جا کنید. - در صورت استفاده از ریتینر ثابت، حتماً باید با مسواک، نخ دندان و دهان‌شویه دندان‌ها و مخصوص پشت آن‌ها را تمیز کنید تا باکتری‌ها در یک جا تجمع نکنند. **مشکلات و عوارض احتمالی نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی** درصورتی‌که به‌درستی از ریتینر ها استفاده نشود و یا توصیه‌های دندانپزشک به‌خوبی رعایت نشود می‌توانند عوارضی مثل موارد زیر را در بیمار به وجود آورند. - احتمال ایجاد پلاک، جرم و پوسیدگی دندان‌ ها مشکلات لثه‌ای. - احتمال شکستن یا آسیب‌دیدن در صورت خوردن مواد غذایی سفت. - عدم داشتن زیبایی در ظاهر لبخند فرد در برخی مدل‌های متحرک. - احتمال گم‌شدن یا فراموشی استفاده از ریتینر ها. - تحریک لثه‌ها و ایجاد التهاب و سوزش در دهان. - نیاز به تعویض در زمان شکستن یا آسیب‌دیدن یا خم‌شدن.