کیست تخمدان، تشخیص و روش های درمان آن

کیست تخمدان، تشخیص و روش های درمان آن

دکتر هانیه خودگران خمسه
دکتر هانیه خودگران خمسه مشهد
کد عضویت: شماره سامانه: 107245
اندام‌های تناسلی زنان زودتر از سایر اعضای بدن پیر می‌شوند، به همین دلیل زنان زودتر از مردان باروری را از دست می‌دهند. تخمدان‌ها یکی از حساس‌ترین اندام‌های بدن محسوب می‌شوند و یکی از شایع‌ترین عوارض این اندام، کیست‌های تخمدان است که می‌تواند فرد را دچار درد، خونریزی و مسائل جدی‌تر کند. اما در برخی موارد، بدن این کار را انجام می دهد توانایی کنترل آن ها را نداشته باشد و رشد بی رویه کیست ها می تواند مشکلات جدی برای فرد ایجاد کند.. یا برداشتن تخمدان یکی از راه های درمان این بیماری است البته انواع بی خطر آن با درمان های دارویی.. به صورت هورمونی و حتی در منزل قابل انجام است. ** جراحی کیست تخمدان** فقط در موارد خاص و زیر نظر پزشک انجام می شود. تغییر
### **چرا و چگونه کیست تخمدان تشکیل می‌شود؟** کیست های تخمدان اغلب به دلیل تغییرات طبیعی در فرآیند تخمک گذاری تشکیل می شوند. این تغییرات امکان پذیر است به دلیل اختلالات هورمونی، عفونت‌های تناسلی، وراثت یا به دلیل داروهایی که برای درمان اختلالات تخمدان استفاده می‌شوند، ایجاد می‌شود. گاهی اوقات، کیست‌های تخمدان ممکن است بدون نشان دادن علائم خاصی باقی بمانند و به طور اتفاقی در طی مراحل معاینه پزشکی تشخیص داده شوند. برای تشخیص کیست تخمدان، پزشک ممکن است از سونوگرافی و ام آر آی برای معاینه استفاده کند... ### **انواع کیست تخمدان چیست؟. کیست ها انواع مختلفی دارند که هر کدام می توانند علائم، خطرات و درمان متفاوتی داشته باشند. با مراجعه به پزشک و معاینه دقیق می توان نوع و اندازه آنها را تشخیص داد.. ### کیست فولیکولار (کیست فولیکولار) این نوع کیست که به عنوان کیست عملکردی نیز شناخته می شود، زمانی ایجاد می شود که فولیکول (کیسه ای که تخمک را نگه می دارد) بعد از آزاد شدن تخمک جذب نمی شود و در عوض با مایع پر می شود... این کیست ها نیازی به **سیستکتومی** ندارند. و معمولا در عرض چند هفته یا چند ماه خود به خود ناپدید می شوند و علائم خاصی ندارند... سرطانی نیستند.. و نیازی به **جراحی کیست تخمدان** نیست زیرا از این جراحی ها برای انواع خطرناک کیست استفاده می شود... ### کیست لوتئال این نوع کیست زمانی به وجود می آید که جسم زرد (پس از آزاد شدن تخمک از فولیکول باقی می ماند) به جای تولید هورمون پروژسترون.. پر از خون یا مایع شود... این نوع معمولا در دوران بارداری رخ می دهد و در برخی موارد باعث خونریزی، درد شکم و حتی ختم بارداری می شود... ### کیست درموئید این نوع کیست حاوی بافت های جنین مانندی است که شامل سلول های مو، پوست، چربی، استخوان و دندان می شود. این کیست ها خوش خیم هستند، اما بسیار بزرگ و سنگین می شوند و باعث درد شکمی، تورم، ناباروری و عفونت ادراری می شوند. ### کیست آدنوم این نوع کیست حاوی بافت غده ای است که در سطح خارجی تخمدان رشد می کند... آدنوم خوش خیم است اما باعث درد شدید لگن، ناباروری یا قاعدگی نامنظم می شود... h3p> کیست هموراژیک این نوع زمانی ایجاد می شود که کیسه ای حاوی خون در داخل تخمدان تشکیل شود. این کیست ها باعث درد شدید قاعدگی می شوند.. تورم شکم و خونریزی غیرطبیعی در دوران قاعدگی رخ می دهد... این نوع معمولا در زنانی که یائسه نشده اند رخ می دهد... ### درمان کیست تخمدان چیست؟ **سیستکتومی** تنها یکی از راه های درمان این عارضه است و برای بسیاری از انواع کیست ها **عملکرد کیست تخمدان** لازم نیست. از بیوپسی یا برداشتن بافت استفاده کنید... درمان کیست تخمدان به نوع، اندازه، علائم و وضعیت باروری زن بستگی دارد... برخی از کیست ها را می توان با مصرف دارو، تزریق هورمون یا تغییر رژیم غذایی درمان کرد... برخی دیگر نیاز به جراحی دارند که ممکن است به روش لاپاراسکوپی یا لاپاراتومی انجام شود... همه کیست ها خطرناک نیستند و نیازی به درمان یا جراحی های سنگین ندارند... در برخی موارد تنها با مصرف برخی داروها یا حتی درمان های خانگی می توان روند رشد کیست ها را تا حد زیادی کند یا متوقف کرد.. مصرف برخی غذاها و میوه ها، ورزش و اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی می تواند در کنترل کیست ها و جلوگیری از رشد بیش از حد آن ها کمک زیادی به شما می کنند... - چای بابونه یا دمنوش زنجبیل: به دلیل خواص ضدالتهابی و طبع گرم این مواد، جریان خون و بهبود عملکرد تخمدان ها افزایش می یابد و به جذب کیست ها کمک می کنند، اما به شرط عدم استفاده بیش از حد از آن ها، می تواند باعث کاهش خواص درمانی سیستکتومی یا سایر موارد شود. عوارض ناشی از کیست تا حد امکان.. **عمل کیست تخمدان** نیز به عنوان راه حل دیگری برای درمان استفاده می شود.. دارویی** در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی برای کاهش علائم کیست تخمدان تجویز کند یا سایز آنها را کم کنید تا جذب بدن شوند و از رشد بیش از حد آنها جلوگیری کنید... این داروها می توانند از خانواده های مختلف باشند... - داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن... - داروهای هورمونی مانند برادی کینین و لوپرون... - داروهای کورتونی مانند پردنیزولون و دگزامتازون.. ### **برداشتن کیست تخمدان با جراحی** در صورت بزرگ شدن کیست، جراحی برای برداشتن کیست تخمدان انجام می شود و علائم شدید مانند درد شدید، خونریزی، فشار به سایر اندام ها یا اختلال عملکرد تخمدان. همچنین در صورتی که کیست تخمدان پس از چندین ماه درمان دارویی کوچک نشود، نیاز به جراحی است. در هر صورت تصمیم نهایی برای جراحی بر اساس اندازه، نوع و علائم کیست تخمدان توسط پزشک گرفته می شود. لاپاراسکوپی** **سیستکتومی** یا برداشتن کیست تخمدان عملی است که در موارد جدی انجام می شود... این **عمل کیست تخمدان** برای سهولت بیشتر با کمک لاپاراسکوپ انجام می شود... در این روش بر خلاف جراحی های معمولی نیازی به بازکردن کل ناحیه شکم نیست.. و تنها با برش قسمت بسیار کوچکی از ردیف شکم در قسمت نازک شکم انجام می شود. به سرش چسبیده است.. شناسایی می کند محل کیست و با استفاده از ابزار جراحی آن را از بدن شما خارج می کند. مدت زمان این عمل بین 1 تا 2 ساعت و با استفاده از بیهوشی انجام می شود. از مزایای این عمل می توان به موارد زیر اشاره کرد. - زمان بهبودی کوتاهتر و برداشتن کامل کیست و عملکرد صحیح تخمدانها - زخم کمتر به دلیل برش کوچک - افزایش میزان باروری و آسیب کمتر به تخمدان ها - زمان بستری کمتر **سیستکتومی در دوران بارداری** امکان پذیر است اما به دلیل خطرات بالای آن معمولاً در دوران بارداری انجام نمی شود مگر اینکه لازم باشد... در شرایطی مانند تشکیل کیست های بزرگ و فشار آنها به جنین، خونریزی کیست و عفونت، ممکن است پزشک تصمیم به برداشتن کیست بگیرد.. همانطور که گفتیم اغلب اگر **کیست** بسیار بزرگ یا سرطانی باشد، پزشک برای درمان آن اقدام به جراحی می کند.. جراحی یکی از بهترین روش ها و حتی گاهی تنها راه برای برداشتن کیست است، اما مانند هر روش دیگری در موارد نادری می تواند عوارضی را به دنبال داشته باشد... از شایع ترین عوارض می توان به موارد مضر اشاره کرد: - بروز عفونت داخلی یا در ناحیه حفره شکمی - ناباروری - آمبولی (لخته شدن خون) - نیاز به تخلیه یک یا هر دو تخمدان - عود کیست پس از جراحی و رشد مجدد آن مواردی مانند اضافه وزن، بارداری، استعمال دخانیات و الکل و ... خطر این عوارض را افزایش می دهد. بله، اما احتمال کیست در رحم بسیار کمتر از تخمدان است و هنوز علت دقیق آن مشخص نشده است. کیست رحم با هیستروسکوپی.. این روش شبیه به سیستکتومی.. با این تفاوت که در ناحیه رحم انجام می شود و **جراحی کیست تخمدان** فقط در ناحیه تخمدان ها انجام می شود... برای برداشتن کیست های رحم با هیستروسکوپی، پزشک از دستگاه هیستروسکوپ که شامل دوربین کوچک و ابزار جراحی است استفاده می کند... ابتدا پزشک هیستروسکوپ را از طریق واژن وارد می کند که سپس با استفاده از سیست سیست رحم... حذف می شود از بدن و برای معاینه به آزمایشگاه فرستاده می شود.. می رود.... جراحی هیستروسکوپی زیاد کم تهاجمی است و معمولا نیازی به بستری نیست.. عوارض کیست در دختران مجرد هم ممکن است پیش بیاید اما جای نگرانی نیست.. همانطور که گفته شد کیست ها انواع مختلفی دارند و اکثر آنها نیازی به جراحی ندارند. ایران... لاپاراسکوپی و لاپاراتومی روش های غیر واژینال برای جراحی کیست این افراد است... لاپاراسکوپی نوعی عمل است که می تواند اکثر کیست های ایجاد شده در دختران را از بین ببرد.. در این نوع جراحی با استفاده از برش‌های کوچک در شکم، لاپاراسکوپ و برخی ابزارها کیست را برمی‌دارند... در شرایطی که اگر کیست سرطانی یا خیلی بزرگ باشد باید لاپاراتومی انجام شود... در جراحی لاپاراتومی برش بزرگ‌تری در شکم ایجاد می‌شود... یکی از نگرانی های رایج خانم ها این است که فکر می کنند **کیست تخمدان** باعث ناباروری می شود.. کیست ها عموماً مانع باردار شدن فرد نمی شوند.. اما برخی از آنها ممکن است باروری فرد را کاهش دهند. یا به دلیل بزرگی منجر به چرخش تخمدان می شوند یا آسیب به آن ممکن است باعث ناباروری شود... سندرم تخمدان پلی کیستیک و کیست های آندومتریوز نیز به ترتیب به دلیل اختلالات هورمونی و ویسکوزیته بالا منجر به ناباروری می شوند... ### **آیا کیست ناباروری منجر به ناباروری می شود؟ یکی از نگرانی‌های رایج خانم‌ها این است که فکر می‌کنند **کیست تخمدان** باعث ناباروری می‌شود. کیست‌ها معمولاً مانع باردار شدن فرد نمی‌شوند، اما برخی از آنها ممکن است باروری فرد را کاهش دهند. کیست‌های فولیکولی و لوتئال به طور طبیعی در طول سیکل ماهانه یا بارداری ایجاد می‌شوند و خطری برای بارداری ندارند. چرخش تخمدان یا آسیب به آن امکان پذیر است.. باعث ناباروری... سندرم تخمدان پلی کیستیک و کیست آندومتریوز نیز به ترتیب به دلیل اختلالات هورمونی و چسبندگی بیش از حد می تواند منجر به ناباروری شود.. تغییرات زیادی در سیستم تولید مثل زنان در طول زندگی به دلیل بلوغ، قاعدگی، بارداری و زایمان باعث می شود که یکی از این بیماری ها و زایمان باشد. از دوران او زندگی... کیست ها در اکثر موارد خطرناک نیستند و بعد از مدتی جذب خود بدن می شوند اما برخی از آنها ممکن است بدخیم باشند و باعث سرطان شوند... به همین دلیل داشتن دانش کافی در این زمینه می تواند در تشخیص سریع کیست های بدخیم و درمان آن کمک زیادی کند. برای کیست ضعیف است اما جای نگرانی نیست زیرا **درمان کیست رحم نیز با مراجعه به مشهد متخصص شما انجام می شود.
###

مقالات دیگر از دکتر هانیه خودگران خمسه