تأثیر سیگار و قهوه بر رنگ و سلامت دندان‌ها در طول درمان ارتودنسی 

تأثیر سیگار و قهوه بر رنگ و سلامت دندان‌ها در طول درمان ارتودنسی 

دکتر سعید فروغی
دکتر سعید فروغی تبریز
کد عضویت: شماره سامانه: 125973

راه های راتباطی

دسترسی آسان

تأثیر سیگار و قهوه بر رنگ و سلامت دندان‌ها در طول درمان ارتودنسی 

فهرست مطالب

مقدمه: چرا موضوع قهوه و سیگار در ارتودنسی مهم است؟

 

وقتی براکت‌های ارتودنسی روی دندان‌ها نصب می‌شوند، به‌نوعی یک دوره‌ی «تغییر سبک زندگی دندانی» آغاز می‌شود. از این لحظه به بعد، هر چیزی که وارد دهان می‌شود، از قهوه‌ی صبحگاهی تا سیگار عصرگاهی، می‌تواند نه‌تنها روی رنگ و سلامت دندان‌ها، بلکه روی روند درمان و زیبایی نهایی لبخند شما اثر بگذارد. دندان‌ها در این دوران بیشتر از قبل مستعد رنگ‌پذیری، جرم‌گیری دشوار و التهاب لثه هستند. چنین ترکیبی باعث می‌شود که اثر قهوه و سیگار چند برابر شود و اگر شخص مراقب نباشد، نتیجه‌ی نهایی درمان ارتودنسی با لکه‌های قهوه‌ای، جرم زرد یا حتی تحلیل مینای دندان همراه گردد.

 

رنگ‌پذیری دندان‌ها در دوران ارتودنسی چگونه رخ می‌دهد؟

 

دندان‌ها به‌طور طبیعی منافذ میکروسکوپی کوچکی روی سطح مینای خود دارند. در حالت عادی، بزاق دهان با خاصیت بافری و معدنی خود، اجازه نمی‌دهد رنگدانه‌ها به‌راحتی در این منافذ نفوذ کنند. اما با نصب براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی، وضعیت تغییر می‌کند:

 

۱. افزایش تجمع پلاک در اطراف براکت‌ها: این مناطق به‌سختی مسواک می‌شوند، در نتیجه پلاک و باکتری‌ها راحت‌تر رنگدانه‌ها را در خود نگه می‌دارند.

۲. زبر شدن موضعی سطح دندان: چسب‌های ارتودنسی باعث می‌شوند برخی قسمت‌های سطح دندان اندکی زبرتر شود و ذرات قهوه یا تنباکو به‌راحتی چسبندگی پیدا کنند.

۳. اختلال در جریان طبیعی بزاق: سیگار و قهوه هر دو میزان ترشح بزاق را کاهش می‌دهند و این خشکی باعث می‌شود مواد رنگ‌زا مدت بیشتری روی سطح دندان باقی بمانند.

 

قهوه و ارتودنسی – دشمن صبحگاهی لبخند سفید

 

قهوه یکی از لذت‌های روزانه‌ی میلیون‌ها نفر است، اما در دوران ارتودنسی، می‌تواند به‌راحتی از یک نوشیدنی سبک، به یکی از اصلی‌ترین عوامل تغییر رنگ دندان تبدیل شود.

 

چرا قهوه رنگ دندان را تغییر می‌دهد؟

دانه‌های قهوه حاوی ترکیبات تانن‌ها (Tannins) هستند؛ مولکول‌هایی پلی‌فنولی که تمایل زیادی به اتصال با پروتئین‌ها و مینای دندان دارند. به همین علت، نوشیدن مکرر قهوه باعث می‌شود سایه‌ی نازکی از مواد رنگ‌زا روی سطح دندان ایجاد شود و در حضور براکت‌ها، این رنگدانه‌ها در اطراف چسب براکت ماندگارتر می‌شوند.

 

قهوه و براکت شفاف

اگر از ارتودنسی شفاف (سری مینی کریستال یا سرامیکی) استفاده می‌کنید، قهوه می‌تواند باعث زرد شدن براکت‌ها و الاستیک‌های بین آن‌ها شود. حتی در ارتودنسی نامرئی مثل الاینرها، رنگ قهوه به‌راحتی روی پلاستیک ماندگار می‌شود و شفافیت آن را از بین می‌برد.

 

اثر دما و دفعات مصرف

قهوه‌ی داغ، بیشتر از قهوه‌ی سرد یا محدود نوشیده‌شده باعث باز شدن منافذ مینا و نفوذ بیشتر رنگدانه‌ها می‌شود.

به‌همین دلیل متخصصان توصیه می‌کنند: اگر نمی‌توانید قهوه را حذف کنید، با نی بنوشید و سپس دهان را با آب بشویید.

 

سیگار و ارتودنسی – دشمن نامرئی سلامت دهان

 

در حالی که قهوه فقط رنگ دندان را عوض می‌کند، سیگار بهترین مثال از مخرب‌ترین عادت در دوران ارتودنسی است؛ چرا که اثر آن فراتر از رنگ و ظاهر دندان‌ها بوده و وارد حیطه‌ی تأثیر بیولوژیک بر لثه، استخوان و جریان خون اطراف براکت‌ها نیز می‌شود.

 

۱. نیکوتین و جریان خون لثه

نیکوتین، عروق خونی لثه را منقبض می‌کند. در نتیجه، کاهش خون‌رسانی اتفاق می‌افتد که روند ترمیم و بازسازی بافت در حین حرکت دندان‌ها را کند می‌کند. همین امر می‌تواند باعث شود مدت درمان ارتودنسی در افراد سیگاری طولانی‌تر شود.

 

۲. کاهش سیستم ایمنی دهان

سیگار توان دفاعی بزاق را کاهش می‌دهد و زمینه را برای رشد باکتری‌هایی فراهم می‌کند که پلاک‌های ضخیم‌تر و مقاوم‌تر تشکیل می‌دهند. این پلاک‌ها به رنگدانه‌های قهوه‌ای و زرد سیگار متصل می‌شوند و لکه‌های سرسختی را روی براکت‌ها و دندان‌ها ایجاد می‌کنند.

 

۳. ترکیب فاجعه‌بار سیگار و قهوه

سیگار و قهوه در کنار هم مانند دو رنگدانه‌ساز حرفه‌ای عمل می‌کنند. قهوه رنگ را تأمین می‌کند و سیگار با کاهش بزاق و پوشاندن سطح دندان با قیر و نیکوتین، تعداد جایگاه‌های جذب رنگ را چند برابر می‌کند. نتیجه‌ی آن دندان‌هایی دو رنگ، براکت‌های مات و لثه‌هایی ملتهب خواهد بود.

 

اثرات غیرمستقیم بر موفقیت درمان ارتودنسی

 

افراد سیگاری یا عاشقان قهوه، علاوه بر تغییر رنگ، با خطرات دیگری هم روبه‌رو هستند:

 

۱. احتمال افزایش پوسیدگی دندان‌ها

۲. احتمال شکست چسب براکت

۳. لثه‌های ملتهب و پس‌روی (Gingival Recession)

 

چگونه اثر قهوه و سیگار را در طول ارتودنسی کاهش دهیم؟

 

۱. استفاده‌ی منظم از مسواک بین‌دندانی و واترجت

۲. دهان‌شویه‌های سفیدکننده و ضد باکتری

۳. رژیم غذایی ضد‌رنگدانه

۴. زمان‌بندی نوشیدنی‌ها

آیا سفید کردن دندان بعد از ارتودنسی توصیه می‌شود؟

 

بله، ولی نه فوراً. سفید کردن دندان‌ها بلافاصله بعد از برداشتن براکت، ممکن است موجب حساسیت شود. معمولاً ۲ تا ۴ هفته پس از اتمام ارتودنسی و پس از جرم‌گیری کامل، سفیدکننده‌ی خانگی یا مطبی قابل‌استفاده است.

 

دیدگاه متخصصان ارتودنسی درباره‌ی «سیگار در دوران درمان»

 

تحقیقات بین‌المللی نشان می‌دهد بیماران سیگاری به‌طور متوسط ۲ تا ۴ ماه بیشتر از افراد غیرسیگاری تحت درمان هستند. از دید علمی، هیچ سطح «امن» مصرف سیگار در دوران ارتودنسی وجود ندارد.

 

نکات زیبایی و روان‌شناسی لبخند بعد از ارتودنسی

 

افرادی که دندان‌های سفیدتر دارند، در نگاه دیگران جوان‌تر، سالم‌تر و شاداب‌تر دیده می‌شوند. بنابراین اگر هدف نهایی شما زیبایی لبخند است، ترک یا کنترل این عادات حتی ارزش زحمت روانی را دارد.

 

جایگزین‌های سبک‌تر برای علاقه‌مندان به قهوه و نیکوتین

 

۱. قهوه‌ی سبک یا دکافئین با شیر

۲. نیکوتین‌پچ یا ویپ بدون رنگ

۳. دهان‌شویه‌ی زایلولیت‌دار

 

جمع‌بندی نهایی – محافظت از لبخند در مسیر ارتودنسی

 

درمان ارتودنسی فقط جابجایی فیزیکی دندان‌ها نیست؛ بلکه یک پروژه‌ی ۱۲ تا ۲۴ ماهه برای بازآفرینی لبخند سالم و زیبا است.

با رعایت بهداشت دقیق، استفاده از ابزارهای مکمل و تعدیل مصرف، می‌توان بدون ترک کامل این عادات نیز از ایجاد لکه و آسیب پیشگیری کرد. اما بهترین انتخاب همیشه کاهش یا قطع کامل سیگار و نوشیدنی‌های رنگ‌دار در دوران ارتودنسی است.

 

در پایان، توجه داشته باشید که هر تغییری در رنگ دندان یا حساسیت غیرعادی در طول درمان ارتودنسی باید توسط متخصص بررسی شود.

شما می‌توانید در مسیر درمان ارتودنسی با کلینیک تخصصی ارتودنسی دکتر فروغی همراه باشید.

برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید! [کل: 0 میانگین: 0] قبلیقبلتمیزکاری حرفه‌ای در حین درمان ارتودنسی چه فرکانسی لازم است و چه تکنیک‌هایی موثرترند؟ بعدیپیشگیری از پوسیدگی اطراف براکت: روش‌های خانگی و پروتکل کلینیکیبعدی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

آموزشی

نگهدارنده‌‌ها بعد از ارتودنسی؛ راز ماندگاری لبخند زیبا

آموزشی

ارتودنسی دوباره (Re-treatment): چه زمانی لازم است و چه انتظاراتی باید داشت؟

آموزشی

استفاده از ارتوسرجری (جراحی فک همراه با ارتودنسی) : مراحل، ریسک‌ها و روند بهبودی

مقالات دیگر از دکتر سعید فروغی