نحوه‌ی رفتار با پدر و مادر بد اخلاق چگونه است؟ آیا دوران کودکیتان را با ترس از بازگشت به خانه بعد از مدرسه گذراندید، چون نمی‌دانستید والدینتان چه خواهید داشت؟ گاهی تنها راه حل با پدر و مادر بد اخلاق کمک گرفتن از راه مدیریت خشم و اختلافات در خانواده، تنفر از والدین

• خودآگاهی، اولین گام در مسیر تغییر است

برای مدیریت خشم در رابطه با فرزند، نخست باید با نگاهی صادقانه به درون خود بنگرید و محرکهای خشمتان را شناسایی کنید. این محرک‌ها می‌توانند تکرار مفرط، فشارهای کاری، نگرانی‌های مالی یا حتی زخم‌های درمان‌شده‌ی دوران کودکی باشند.

با تمرین تأمل درونی و خودکاوی، می‌توانید لحظه‌هایی که در آن خشم بر شما غلبه کنید را بهتر درک کنید. این موضوع را درک کنید که خشم شما را چگونه برای احساس امنیت، آرامش و اعتماد فرزندتان می‌اندازد، می‌تواند نقطه شروعی برای تغییرات عمیق باشد.

در کنار خودآگاهی، لازم است تکنیک‌های مدیریت سالم خشم را تمرین کنید. ذهن‌آگاهی، تمرین ذهن‌آگاهی (mindfulness) و یا حتی ترک موقتی موقعیت‌هایی که تنش‌زا هستند، می‌توانند به شما کمک کنند تا کنترل‌شده‌تر و هم‌چنان‌تر داشته باشید.

• همدلی، پلی است میان دل‌های والد و کودک

یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی که باید در خود پرورش دهید، همدلی با کودک است. هر بار که فرزندتان ناراحت، عصبانی، مضطرب یا حتی بیقرار است، فرصتی برای شماست که واکنشی همدلانه به او نشان دهید. به‌جای رد یا نادیده گرفتن وی، کافی است با جمله‌های ساده مثل «می‌فهمم که الان خیلی ناراحتی» یا «حق داری ناراحت باشی» او را همراهی کنید تا حس کند تنها نیست و احساسش، قابل احترام است.

فراموش نکنید که همدلی، یک هدیه نیست که فقط در زمانهای خوب داده شود. بلکه در طوفان احساسات است که ریشه‌های آن، می‌شود.

• ارتباط صادقانه؛ راهی برای نزدیکی قلب‌ها

کودکان برای رشد عاطفی سالم، به فضایی دارند که در آن نیاز دارند و نه قضاوت. برای ایجاد چنین فضایی، لازم است والدین محیطی امن بسازند. جایی که فرزند بدون ترس از واکنش تنبیه، احساس و نگرانی‌ها و حتی اشتباهاتش را بیان کند.

ارتباط صادقانه، یعنی حضور فعال در کنار کودک و گوش دادن به او با آرامش و نگاهی مهربان. به‌جای عجله برای نصیحت یا اصلاح، به کودک فرصتی برای دیده شدن و با آرامش و احترام، وی پاسخ دهید.

کودکانی که اجازه دارند آزادانه حرف بزنند، بزرگانی می‌شوند که به دیگران گوش دهند.

• عذرخواهی، ضعیف نیست

در رابطه‌ والد و فرزند، گاهی خشم کنترل‌شده باعث زخم‌هایی می‌شود که در نگاه اول شاید کمتر به نظر برسند. اما در دل کودک، ردهای میانی بر جای می‌گذارند. چیزی که در چنین شرایطی می‌تواند رابطه را نجات دهد، پذیرش مسئولیت و عذرخواهی است. عذرخواهی از کودک، به او این پیام را می‌دهد که: «تو مهمی، احساست مهم و من به تو و رابطه‌مان، احترام می‌گذارم.»

مشکل و تنش، در همه روابط پیش می‌آید. آن چه کیفیت یک رابطه را می‌کند، نحوه ترمیم روابط است. کودک با دیدن والدینی که احساسات و رفتارشان را می‌پذیرند، یاد می‌گیرند که باید پاسخگوی رفتار خود باشد و برای رابطه لازم نیست، خودش را سرکوب کند یا بار احساسات دیگران را به دوش بکشد.

کمک گرفتن از متخصص

اگر احساس می‌کنید خشم در روابط‌تان ماندگار شده یا نمی‌دانید چگونه آن را کنترل کنید، این نشانه ضعف نیست. بلکه دعوتی است برای دلسوزی نسبت به خود و فرزندتان.

کمک گرفتن از یک درمانگر یا متخصص در چنین شرایطی، می‌تواند مانند چراغی در دل تاریکی باشد.

یک فرد حرفه‌ای می‌تواند به شما کمک کند تا ریشه‌های خشم را بشناسید، مهارت‌های لازم برای مدیریت آن را بیاموزید و در کنار آن، پیوند از هم‌گسیخته والد-فرزندی را انجام دهید.

ادمان نرود که درخواست کمک کند، نشانه‌های بلوغ و به بهبود است و نه شکست.

جمع‌بندی

یک کودک با یک والدین حمایت‌کننده و دلگرم‌کننده، یاد می‌گیرد که رشد کند و از اشتباه کردن نترسد. پس می‌توان با اعتماد به نفس، به ادامه دهد. در رابطه با کودک بزرگ‌شده با والد یا والدین عصبانی، این موضوعات صدق نمی‌کنند.

کودکی که در کنار والد عصبانی بزرگ می‌شود، با ترس زندگی می‌کند. او یاد می‌گیرد که برای جلوگیری از عصبانیت والدینش، خیلی محتاط رفتار کند. همچنین ممکن است به طور ناخودآگاه یاد شود که حضور و اعلام نظرش، معمولاً باعث عصبانیت والدینش شود. پس بهتر است ساکت و مطیع باشد.

به طور خلاصه، خلاصه، مدت و بلندمدت این سَبک نادرست زندگی را اینگونه می‌توانیم توصیف نماییم:

در کوتاه‌مدت، خانه به منبع دائمی استرس تبدیل می‌شود.

در بلندمدت، پیام‌های خشم والدین از نسلی به نسل بعد منتقل می‌شوند و آثار عمیقی بر زندگی همه کسانی می‌سازند که در آن فضا رشد کرده‌اند.

رفتار با پدر و مادری که بداخلاق یا سخت‌گیر هستند، نیازمند صبوری، درک و مرزبندی هستند. گام، شناخت علت بداخلاقی آن‌هاست؛ خیلی از والدین به دلیل فشارهای روحی، مشکلات جسمی، احساس نادیده‌گرفتن یا ترس از دست‌دادن کنترل، واکنش‌های تند نشان می‌دهند.

در برخورد با آن‌ها:

1. احترام را همیشه حفظ کنید، حتی اگر رفتارشان ناعادلانه باشد. بی‌احترامی تنش را بیشتر می‌کند.

2. واکنش احساسی نشان ندهید؛ سکوت یا پاسخ آرام، در موارد بیشتر از جروبحث تمرکز است.

3. مرزهای سالم تعیین کنید؛ یعنی محترمانه چه رفتاری برایتان آزاره است و چه زمانی نیاز به فاصله دارید.

4. همدلی نشان دهید؛ سعی کنید احساس پشت رفتارشان را ببینید، نه فقط خود را رفتار کنید.

5. از حمایت از بیرونی استفاده کنید؛ در صورت تداوم مشاور رفتار آزاره، با خانواده یا فردی مورد اعتماد صحبت کنید تا از فرسودگی روانی جلوگیری شود.

در نهایت، محبت بدون توقع و پرهیز از تغییر اجباری آن‌ها، بیش از هر نصیحتی اثرگذار است. تغییر والدین ممکن است زمان‌بر حتی غیرممکن باشد، اما تغییر نحوه‌ی واکنش یا همیشه در اختیار شماست.

دریافت کمک حرفه‌ای از متخصصان ما

با توجه به اهداف نامطلوبی که والدین خشمگین و پرخاشگر برای زندگی خانواده و فرزندانشان می‌گذارند، ضروری است که با یک شخص کمک حرفه‌ای سعی کنید در رفع این ناهنجاری‌ها داشته باشید. متخصصان کلینیک روانشناسی نیک‌مایند، در رفع این معضلات به والدین خشمگین و فرزندان آسیب‌دیده آن‌ها کمک خواهند کرد و در این راه، از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کنند. بهبودی، یک مسیر زمان‌بر است؛ اما هر قدمی که در این راه برداشته می شود، به معنای بازدن قدرت و آرامش به زندگی است.