آنژیوگرافی قلب چیست؟ تشخیص دقیق گرفتگی عروق کرونر - دکتر مجید فرجی

مقدمهبیماری‌های قلبی از جمله شایع‌ترین علل مرگ‌ومیر در جهان هستند. تشخیص به‌موقع و دقیق تنگی یا انسداد عروق قلب می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد. آنژیوگرافی قلب (Coronary Angiography) دقیق‌ترین روش تصویربرداری از عروق کرونر است که به پزشکان اجازه می‌دهد محل، شدت و وسعت گرفتگی را مشاهده کرده و تصمیم‌گیری مناسب برای درمان (دارویی، آنژیوپلاستی یا جراحی) انجام دهند.

آنژیوگرافی قلب چیست؟

آنژیوگرافی روشی تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس و ماده حاجب است که در آن، مسیر و وضعیت عروق خون‌رسان به قلب (عروق کرونر) بررسی می‌شود. در آنژیوگرافی، یک لوله باریک و انعطاف‌پذیر (کاتتر) وارد یکی از عروق بزرگ بدن (معمولاً از کشاله ران یا مچ دست) شده و به سمت قلب هدایت می‌شود. سپس ماده حاجب به داخل عروق تزریق شده و تصاویر آن‌ها با استفاده از فلوروسکوپی ثبت می‌شود.

هدف از انجام آنژیوگرافی قلب

آنژیوگرافی اغلب برای تشخیص بیماری عروق کرونر انجام می‌شود. مهم‌ترین کاربردهای آن:

• تشخیص تنگی یا انسداد عروق کرونر
• تعیین محل دقیق گرفتگی‌ها
• تصمیم‌گیری برای انجام آنژیوپلاستی، استنت یا جراحی بای‌پس
• بررسی عروق قلب بعد از سکته قلبی
• ارزیابی عملکرد پیوندهای کرونری (بعد از CABG)

چه کسانی نیاز به آنژیوگرافی قلب دارند؟

پزشک ممکن است آنژیوگرافی را در شرایط زیر توصیه کند:

• درد قفسه سینه مکرر یا غیرقابل توضیح
• نتایج غیرطبیعی تست ورزش یا اسکن هسته‌ای
• سابقه سکته قلبی یا آنژین ناپایدار
• کاهش شدید ظرفیت ورزشی
• تشخیص یا پیگیری بیماری عروق کرونر
• بررسی عملکرد پیوندهای کرونری بعد از جراحی

مراحل انجام آنژیوگرافی قلب

۱. آمادگی اولیه: بیمار باید ناشتا باشد (معمولاً ۶ تا ۸ ساعت قبل).۲. بی‌حسی موضعی: در ناحیه کشاله ران یا مچ دست.3. ورود کاتتر: لوله نازک از طریق شریان وارد بدن شده و به سمت عروق کرونر هدایت می‌شود.۴. تزریق ماده حاجب: این ماده باعث دیده شدن دقیق رگ‌ها در تصاویر اشعه ایکس می‌شود.۵. تصویربرداری: تصاویر پی‌درپی و واضح از مسیر خون‌رسانی قلب ثبت می‌شود.۶. پایان: کاتتر خارج شده و محل ورود با فشار یا دستگاه مخصوص بسته می‌شود.

آنژیوگرافی قلب چقدر طول می‌کشد؟

مدت زمان آنژیوگرافی معمولاً ۱۵ تا ۳۰ دقیقه است، اما بسته به پیچیدگی عروق ممکن است تا یک ساعت نیز طول بکشد. پس از آن، بیمار چند ساعت در بخش تحت‌نظر می‌ماند.

آنژیوگرافی از طریق مچ دست یا کشاله ران؟

دو مسیر رایج برای انجام آنژیوگرافی:

آیا آنژیوگرافی درد دارد؟

خیر. آنژیوگرافی با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و بیمار در طول انجام فقط احساس فشار خفیف خواهد داشت. تزریق ماده حاجب ممکن است باعث گرمای موقتی در بدن شود، که به‌سرعت از بین می‌رود.

عوارض احتمالی آنژیوگرافی

اگرچه آنژیوگرافی یک روش ایمن است، اما مانند هر اقدام پزشکی، ممکن است عوارض نادری داشته باشد:

• خونریزی در محل ورود کاتتر
• واکنش آلرژیک به ماده حاجب
• آسیب به عروق
• آریتمی قلبی
• در موارد نادر: سکته قلبی یا مغزی (بسیار نادر)

مراقبت‌های بعد از آنژیوگرافی

پس از آنژیوگرافی، توصیه‌های زیر برای بهبودی بهتر است:

• استراحت مطلق تا چند ساعت
• نوشیدن مایعات زیاد برای دفع ماده حاجب
• پرهیز از فعالیت شدید تا ۲۴ الی ۴۸ ساعت
• بررسی محل ورود کاتتر از نظر خونریزی یا کبودی
• مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک

تفاوت آنژیوگرافی با آنژیوپلاستی چیست؟

• آنژیوگرافی: فقط برای تصویربرداری و تشخیص به‌کار می‌رود
• آنژیوپلاستی (یا استنت‌گذاری): همراه با درمان انجام می‌شود؛ در آن، رگ تنگ شده با بالون باز شده و معمولاً استنت فلزی درون آن قرار داده می‌شود

گاهی پزشک تصمیم می‌گیرد آنژیوپلاستی را بلافاصله پس از آنژیوگرافی انجام دهد، در صورتی که تنگی شدید و قابل درمانی دیده شود.

مزایای آنژیوگرافی

• دقیق‌ترین روش بررسی گرفتگی عروق
• امکان مشاهده مستقیم محل تنگی
• راهنمای درمان بعدی (استنت یا جراحی)
• تشخیص سکته‌های بدون علامت
• کمک به نجات جان در شرایط اورژانس

هزینه آنژیوگرافی

هزینه آنژیوگرافی بستگی به نوع بیمارستان (دولتی یا خصوصی)، تجهیزات، مسیر دسترسی (مچ یا کشاله ران)، وضعیت اورژانسی یا غیراورژانسی دارد. در بسیاری از بیمه‌ها این خدمت تحت پوشش قرار دارد.

آیا آنژیوگرافی تکرارپذیر است؟

بله. در صورت عود علائم، نتایج غیر طبیعی آزمایش‌ها یا نیاز به بررسی عملکرد درمان، پزشک ممکن است آنژیوگرافی مجدد تجویز کند. البته تکرار آن نباید بی‌دلیل و غیرضروری باشد.

جمع‌بندی

آنژیوگرافی قلب، روشی مؤثر و دقیق برای تشخیص گرفتگی عروق کرونر است که با استفاده از کاتتر و تصویربرداری با اشعه ایکس انجام می‌شود. این روش، به پزشک امکان می‌دهد تصمیم بگیرد که آیا بیمار نیاز به درمان دارویی، استنت‌گذاری یا جراحی دارد یا خیر. انجام آنژیوگرافی در زمان مناسب می‌تواند از بروز حمله قلبی و آسیب‌های جبران‌ناپذیر جلوگیری کند.

منابع:https://phc.gov.ph/invasive-cardiology/

https://clinicsoncall.com/en/clinics/cardiology-cardiovascular-surgery/procedure-coronary-angiography

آیا این نوشته برایتان مفید بود؟

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ