سنگ کلیه

انواع سنگ ها :

1. سنگ‌های کلسیم(اگزالات یا فسفات):
   • شایع‌ترین نوع سنگ‌ها
   • علت: رژیم غذایی پرنمک، مصرف زیاد پروتئین حیوانی، کم‌آبی
   • ویژگی‌eها: معمولاً سنگ سخت و مقاوم
2. سنگ‌های اسیداوریکی:
   • ناشی از افزایش اسید اوریک در خون، معمولاً در افراد مبتلا به نقرس یا مصرف زیاد پروتئین
   • اغلب سنگ‌های کوچک و متعدد
3. سنگ‌های سیستینی:
   • ارثی و نادر، ناشی از اختلال متابولیسم سیستین
   • معمولاً در کودکان و نوجوانان دیده می‌شوند
4. سنگ‌های استرووایت (عفونی):
   • ناشی از عفونت‌های باکتریایی مجاری ادراری
   • اغلب بزرگ، شاخه‌ای و می‌توانند باعث آسیب شدید کلیه شوند

علائم سنگ کلیه

• درد شدید پهلو یا کمر (درد کولیکی) که به شکم و کشاله ران منتشر می‌شود
• خون در ادرار (هماچوری)
• تهوع و استفراغ
• سوزش یا تکرر ادرار
• در موارد شدید: تب و لرز در صورت عفونت همزمان

درمان سنگ کلیه

درمان خانگی و دارویی

• سنگ‌های کوچک کلسیمی و اسیداوریکی:
  • نوشیدن حداقل ۲–۳ لیتر آب در روز
  • کاهش مصرف نمک و پروتئین حیوانی
  • داروهای دفع‌کننده سنگ یا داروهای تنظیم‌کننده اسید ادرار (با تجویز پزشک)
• سنگ‌های سیستینی:
  • افزایش مصرف آب تا ۳–۴ لیتر در روز
  • داروهای مهارکننده تشکیل کریستال سیستین
• سنگ‌های استرووایت:
  • درمان سریع عفونت با آنتی‌بیوتیک مناسب
  • کنترل باکتری‌های مجاری ادراری قبل از هر روش جراحی

درمان بیمارستانی و جراحی

سنگ‌شکنی برون اندامی (ESWL)

• استفاده از امواج شوک برای خرد کردن سنگ
• مناسب برای سنگ‌های کوچک تا متوسط
• روش غیرتهاجمی، نیاز به بیهوشی خفیف
• پس از سنگ‌شکنی، سنگ‌های خرد شده به مرور با ادرار دفع می‌شوند
• مزایا: بدون برش جراحی، دوران نقاهت کوتاه
• معایب: درد خفیف پس از سنگ‌شکنی، نیاز به چند جلسه در صورت سنگ‌های بزرگ

یورتروسکوپی (TUL / RIRS)

• عبور از مجرای ادراری با ابزار انعطاف‌پذیر
• استفاده از لیزر برای خرد کردن سنگ داخل حالب یا کلیه
• مناسب برای سنگ‌های ۵–۲۰ میلی‌متر
• بی‌حسی عمومی یا نخاعی
• مزایا: حداقل تهاجم، زمان بهبودی کوتاه
• معایب: امکان آسیب به مجرای ادراری، خونریزی خفیف

PCNL (خارج کردن سنگ از طریق برش کوچک پهلو)

• مناسب برای سنگ‌های بزرگ (>۲ سانتی‌متر) یا سنگ‌های شاخه‌ای
• برش ۱–۲ سانتی‌متری در پهلو، وارد کردن ابزار برای خارج کردن سنگ
• بی‌حسی یا بیهوشی کامل
• مزایا: خروج سریع سنگ‌های بزرگ، کاهش نیاز به جراحی باز
• معایب: نیاز به مراقبت‌های پس از عمل، احتمال خونریزی

جراحی باز یا لاپاراسکوپی

• در موارد بسیار بزرگ یا مقاوم به سایر روش‌ها
• لاپاراسکوپی: برش‌های کوچک، دوربین، برداشتن سنگ
• جراحی باز: برش بزرگ، برداشتن سنگ‌های بسیار بزرگ یا شاخه‌ای
• مزایا: امکان برداشتن سنگ‌های پیچیده
• معایب: دوران نقاهت طولانی‌تر، خونریزی بیشتر

بیشتر بدانیم

• • عفونت کلیه و درمان‌های خانگی و بیمارستانی
  • نکات پیشگیری از عفونت‌های ادراری

FAQ سنگ کلیه

۱. چگونه می‌توانم از سنگ کلیه پیشگیری کنم؟

نوشیدن آب کافی، کاهش مصرف نمک و پروتئین حیوانی، افزایش مصرف میوه و سبزیجات، کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مثل نقرس و عفونت ادراری.

۲. آیا همه سنگ‌ها نیاز به جراحی دارند؟

خیر، سنگ‌های کوچک می‌توانند با درمان خانگی و دارویی دفع شوند.

۳. درد سنگ کلیه چقدر طول می‌کشد؟

معمولاً درد با عبور سنگ از حالب شروع می‌شود و بسته به اندازه سنگ چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد.

۴. پس از جراحی یا سنگ‌شکنی چه مراقبت‌هایی لازم است؟

نوشیدن آب کافی، مصرف داروهای تجویزی، پیگیری سونوگرافی برای اطمینان از دفع کامل سنگ، و جلوگیری از فعالیت شدید تا بهبود کامل

عفونت کلیه (پیلونفریت)

پیلونفریت، عفونت باکتریایی کلیه است که معمولاً از صعود باکتری از مثانه به کلیه‌ها ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند حاد یا مزمن باشد و در صورت عدم درمان، به نارسایی کلیه، سپسیس یا آسیب دائمی کلیه منجر شود. زنان بیشتر از مردان در معرض این بیماری هستند و شایع‌ترین علت بستری اورولوژیک محسوب می‌شود.

علائم

• تب و لرز: معمولاً بالای ۳۸ درجه، ممکن است با تعریق شدید همراه باشد
• درد پهلو و کمر: درد شدید یک‌طرفه یا دوطرفه، گاهی منتشر به کشاله ران
• تهوع و استفراغ: به دلیل تحریک سیستم عصبی و التهاب کلیه
• سوزش و تکرر ادرار
• ادرار کدر یا خونی
• کاهش فشار خون و شوک در موارد شدید یا سپسیس
• علائم مزمن: خستگی، بی‌اشتهایی، کاهش وزن

عوامل ایجادکننده

• عفونت صعودی از مثانه: شایع‌ترین علت، اغلب باکتری‌های روده‌ای (E. coli)
• انسداد حالب یا کلیه: سنگ، تنگی حالب، تومور
• بیماری‌های زمینه‌ای: دیابت، نقص سیستم ایمنی، بی‌اختیاری ادرار
• عفونت مزمن: پیلونفریت مزمن می‌تواند باعث زخم و کاهش عملکرد کلیه شود

• روش‌های تشخیص

1. آزمایش ادرار: وجود گلبول سفید، باکتری و پروتئین
2. کشت ادرار: تعیین نوع باکتری و انتخاب آنتی‌بیوتیک مناسب
3. آزمایش خون: CBC برای بررسی عفونت، کراتینین برای عملکرد کلیه
4. تصویربرداری:
   • سونوگرافی کلیه: بررسی انسداد یا سنگ
   • CT scan بدون تزریق: در موارد پیچیده یا عودکننده
   • IVP یا MRI: در شرایط خاص برای تشخیص انسداد یا تغییرات ساختاری

درمان

درمان خانگی و مراقبت‌های اولیه

• نوشیدن حداقل ۲–۳ لیتر آب در روز برای کمک به دفع باکتری
• استراحت کافی و کاهش فعالیت شدید
• کنترل تب و درد با داروهای مسکن تجویزی پزشک
• رعایت بهداشت فردی و پیشگیری از عفونت‌های ادراری مکرر

درمان دارویی

• آنتی‌بیوتیک خوراکی: برای موارد خفیف
• آنتی‌بیوتیک تزریقی (IV): در عفونت‌های شدید یا بیماران بستری
• مدت درمان معمولاً ۱۰–۱۴ روز، بسته به شدت و نوع باکتری

درمان بیمارستانی و جراحی

• بستری: در موارد شدید، دیابت، عفونت مقاوم یا سپسیس
• IV fluids: برای پیشگیری از کم‌آبی و حفظ عملکرد کلیه
• درمان انسداد زمینه‌ای: سنگ، تومور یا تنگی حالب که مانع تخلیه ادرار می‌شوند
• دستگاه‌های تخلیه ادرار: استنت حالب یا سوند نفروستومی در موارد انسداد شدید

بیشتر بدانیم

• • تومورهای کلیه و روش‌های درمان
  • نفرکتومی جزئی و کامل: مزایا و معایب
    

FAQ پیلونفریت

۱. آیا پیلونفریت خطرناک است؟

بله، اگر درمان نشود می‌تواند به سپسیس و نارسایی کلیه منجر شود.

۲. چه مدت طول می‌کشد تا درمان شود؟

معمولاً ۱۰–۱۴ روز آنتی‌بیوتیک، بستری در موارد شدید.

۳. آیا بعد از درمان احتمال عود وجود دارد؟

بله، رعایت بهداشت، کنترل بیماری‌های زمینه‌ای و پیگیری‌های دوره‌ای لازم است.

۴. چگونه می‌توانم از پیلونفریت پیشگیری کنم؟

نوشیدن آب کافی، دفع مرتب ادرار، رعایت بهداشت، درمان به موقع عفونت‌های مثانه و کنترل دیابت.

.

تومورهای کلیه

معرفی

تومورهای کلیه می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم باشند و تشخیص و درمان به موقع اهمیت بالایی دارد. شایع‌ترین نوع تومور بدخیم کلیه، RCC (Renal Cell Carcinoma) است. این تومورها می‌توانند بدون علامت باشند و گاهی به صورت اتفاقی در سونوگرافی یا CT پیدا می‌شوند.

انواع تومورهای کلیه

1. RCC (Renal Cell Carcinoma): شایع‌ترین نوع بدخیم، معمولاً در افراد ۵۰–۷۰ ساله
2. تومور خوش‌خیم: آنژیومیولوفیبروم، آدنوم، هیپرپلازی خوش‌خیم
3. تومور لگنچه کلیه: اغلب بدخیم و نیاز به درمان فوری
4. تومور کودکان: ویلمز تومور (Nephroblastoma) شایع‌ترین تومور کلیه در کودکان

علائم

• هماتوری: خون در ادرار، می‌تواند واضح یا میکروسکوپی باشد
• درد پهلو: معمولاً مداوم و مبهم
• کاهش وزن و بی‌اشتهایی
• تب و تعریق شبانه
• فشار خون بالا یا آنمی در موارد پیشرفته
• گاهی بدون علامت و تنها با تصویربرداری تشخیص داده می‌شود

روش‌های تشخیص

1. سونوگرافی: بررسی سایز، محل و ویژگی‌های تومور
2. CT scan و MRI: جزئیات دقیق‌تر ساختار و عروق، بررسی انتشار تومور
3. IVP و آنژیوگرافی: در موارد خاص برای بررسی عملکرد و جریان خون
4. بیوپسی کلیه: در صورت شک به تومور یا قبل از درمان دارویی

درمان

درمان جراحی

1. نفرکتومیجزئی:
   • برداشتن بخش بیمار کلیه و حفظ بافت سالم
   • مناسب برای تومورهای کوچک و قابل جراحی
   • مزایا: حفظ عملکرد کلیه، کاهش عوارض متابولیک
2. نفرکتومیکامل:
   • برداشتن کل کلیه
   • مناسب برای تومورهای بزرگ یا متعدد
   • دوران نقاهت طولانی‌تر، نیاز به پیگیری منظم
3. جراحیلاپاراسکوپی یا روباتیک:
   • برش‌های کوچک، دوربین و ابزار دقیق
   • دوران نقاهت کوتاه‌تر و خونریزی کمتر

درمان دارویی و مدرن

• ایمونوتراپی: تحریک سیستم ایمنی برای شناسایی و تخریب سلول‌های سرطانی
• داروهای هدفمند (Targeted Therapy): مهار مسیرهای رشد تومور و عروق
• رادیوتراپی: در موارد خاص یا تومورهای مقاوم

درمان ترکیبی

• در برخی بیماران جراحی به همراه درمان دارویی یا ایمونوتراپی توصیه می‌شود
• برای تومورهای متاستاتیک، داروهای هدفمند و ایمونوتراپی به عنوان درمان اصلی استفاده می‌شوند

بیشتر بدانیم

• • روش‌های درمان سنگ کلیه در خانه و بیمارستان
  • تغذیه و پیشگیری از سنگ کلیه

FAQ تومور کلیه

۱. آیا همه تومورهای کلیه بدخیم هستند؟

خیر، برخی خوش‌خیم هستند، اما تمام تومورهای بدخیم نیاز به درمان فوری دارند.

۲. تفاوت نفرکتومی جزئی و کامل چیست؟

جزئی فقط بخش بیمار برداشته می‌شود، کامل کل کلیه حذف می‌شود.

۳. آیا درمان دارویی بدون جراحی ممکن است؟

در موارد پیشرفته یا متاستاتیک، داروهای هدفمند و ایمونوتراپی جایگزین یا مکمل جراحی هستند.

۴. پیگیری بعد از درمان چگونه است؟

سونوگرافی یا CT هر ۳–۶ ماه، آزمایش خون و کنترل فشار خون و عملکرد کلیه.

بیماری‌های مادرزادی کلیه

معرفی

بیماری‌های مادرزادی کلیه، اختلالاتی هستند که از بدو تولد وجود دارند و می‌توانند عملکرد طبیعی کلیه‌ها را تحت تأثیر قرار دهند. این بیماری‌ها شامل تنگی محل اتصال حالب به لگنچه (UPJO)، کلیه پلی‌کیستیک، کلیه نعل اسبی و سایر ناهنجاری‌های ساختاری می‌شوند. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب اهمیت بالایی در پیشگیری از نارسایی کلیه دارد.

انواع بیماری‌های مادرزادی

۱. UPJO (تنگی محل اتصال حالب به لگنچه)

• تعریف: انسداد محل اتصال لگنچه کلیه به حالب که مانع تخلیه ادرار می‌شود
• علائم: درد پهلو، عفونت مکرر ادراری، بزرگ شدن کلیه در سونوگرافی
• تشخیص: سونوگرافی، MAG3 scan (اسکن رادیونوکلئید)
• درمان:
  • استنت گذاری یا جراحی پیلوپلاستی برای باز کردن انسداد
  • پیگیری مداوم عملکرد کلیه

۲. کلیه پلی‌کیستیک (Polycystic Kidney Disease)

• تعریف: تشکیل کیست‌های متعدد در کلیه که با گذر زمان باعث کاهش عملکرد می‌شوند
• انواع:
  • ADPKD (اتوزومال غالب): علائم در بزرگسالی
  • ARPKD (اتوزومال مغلوب): علائم در کودکی
• علائم: درد پهلو، فشار خون بالا، خون در ادرار، عفونت‌های مکرر
• تشخیص: سونوگرافی، CT scan، MRI، آزمایش ژنتیک در موارد مشکوک
• درمان:
  • کنترل فشار خون و عفونت
  • داروهای مهار رشد کیست (در موارد خاص)
  • پیگیری منظم عملکرد کلیه
  • دیالیز یا پیوند در مراحل نارسایی پیشرفته

۳. کلیه نعل اسبی (Horseshoe Kidney)

• تعریف: اتصال پایین دو کلیه به یکدیگر به شکل نعل اسب
• علائم: اغلب بدون علامت، ممکن است درد، عفونت یا سنگ کلیه ایجاد شود
• تشخیص: سونوگرافی، CT scan
• درمان: فقط پیگیری و درمان علائم (سنگ، عفونت)، جراحی در موارد انسداد شدید

۴. سایر اختلالات مادرزادی

• عدم تشکیل یک کلیه (Renal agenesis): نیاز به پیگیری دقیق کلیه دیگر
• اختلالات محل و اندازه کلیه: ممکن است باعث فشار خون یا کاهش عملکرد شوند
• کیست ساده مادرزادی: معمولاً نیاز به درمان ندارد، پیگیری کافی است

بیشتر بدانیم

• همودیالیز و دیالیز صفاقی: مقایسه و مزایا
• پیوند کلیه و مراقبت‌های بعد از عمل

FAQ بیماری‌های مادرزادی کلیه

۱. UPJO چیست و چگونه درمان می‌شود؟

تنگی محل اتصال حالب به لگنچه است و با جراحی یا استنت گذاری قابل درمان است.

۲. کلیه پلی‌کیستیک درمان قطعی دارد؟

در مراحل اولیه کنترل فشار خون و دارو، در مراحل پیشرفته نیاز به دیالیز یا پیوند دارد.

۳. کلیه نعل اسبی همیشه مشکل ایجاد می‌کند؟

خیر، اغلب بدون علامت است و تنها در صورت انسداد یا سنگ نیاز به درمان دارد.

۴. آیا بیماری‌های مادرزادی کلیه ارثی هستند؟

برخی مانند کلیه پلی‌کیستیک اتوزومال غالب ارثی هستند، برخی دیگر ممکن است غیرارثی باشند

نارسایی کلیه

نارسایی کلیه یا کلیه از کار افتاده زمانی رخ می‌دهد که کلیه‌ها نتوانند مواد زائد و آب اضافی را از خون حذف کنند. این بیماری می‌تواند حاد یا مزمن باشد و در صورت عدم درمان به عوارض جدی مانند افزایش فشار خون، نارسایی قلبی و مرگ منجر شود.

علائم نارسایی کلیه

• تورم در پا، مچ پا و دست‌ها (ادم)
• کاهش حجم و تعداد دفعات ادرار
• خستگی و ضعف عمومی
• تهوع و استفراغ
• کاهش اشتها و کاهش وزن
• فشار خون بالا و مشکلات قلبی
• خارش پوست و تغییر رنگ ادرار

علل نارسایی کلیه

• بیماری‌های مزمن: دیابت، فشار خون بالا
• بیماری‌های حاد کلیه: گلومرولونفریت، پیلونفریت شدید
• انسداد مجاری ادراری: سنگ، تومور یا تنگی حالب
• داروها و سموم: NSAID‌ها، داروهای خاص شیمی درمانی
• اختلالات مادرزادی: UPJO یا کلیه پلی‌کیستیک

درمان نارسایی کلیه

درمان دارویی

• کنترل فشار خون با داروهای ACE inhibitor یا ARB
• داروهای دیورتیک برای کاهش تورم
• درمان کم‌خونی با EPO یا مکمل آهن
• کنترل سطح پتاسیم و فسفر خون

دیالیز

۱. همودیالیز

• روش: عبور خون از فیلتر مصنوعی در دستگاه دیالیز
• فرکانس: معمولاً ۳ جلسه در هفته، هر جلسه ۳–۵ ساعت
• مزایا: حذف سریع مواد زائد، نظارت دقیق پزشکی
• معایب: نیاز به فیستول یا گرافت، زمان طولانی هر جلسه، محدودیت فعالیت

۲. دیالیز صفاقی (Peritoneal Dialysis)

• روش: پر کردن صفاق با مایع دیالیز و سپس تخلیه آن
• مزایا: انجام در خانه، کنترل بیشتر بر زندگی روزمره
• معایب: خطر عفونت صفاق، نیاز به آموزش دقیق

پیوند کلیه

• تعریف: جایگزینی کلیه سالم از دهنده زنده یا فوت شده
• مزایا: کیفیت زندگی بهتر، محدودیت غذایی کمتر، کاهش نیاز به دیالیز
• مراقبت: داروهای سرکوب سیستم ایمنی مادام‌العمر، پیگیری آزمایش‌های دوره‌ای

بیشتر بدانیم

• کلیه پلی‌کیستیک و پیگیری عملکرد کلیه
• کلیه نعل اسبی و مشکلات همراه

FAQ نارسایی کلیه

۱. همودیالیز بهتر است یا دیالیز صفاقی؟

همودیالیز در بیمارستان انجام می‌شود، دیالیز صفاقی در خانه انجام می‌شود و هر کدام مزایا و محدودیت‌های خود را دارند.

۲. پیوند کلیه چه مزایایی دارد؟

کیفیت زندگی بهتر، طول عمر بیشتر، محدودیت‌های غذایی کمتر و کاهش وابستگی به دیالیز.

۳. آیا نارسایی کلیه قابل پیشگیری است؟

کنترل فشار خون و دیابت، درمان به موقع عفونت‌های ادراری و مراقبت از کلیه‌ها کمک‌کننده است.

۴. بعد از شروع دیالیز چه مراقبت‌هایی لازم است؟

رژیم غذایی مناسب، مصرف داروها، مراقبت از محل فیستول یا کاتتر و پیگیری‌های پزشکی منظم

بیماری‌های حالب و لگنچه

بیماری‌های حالب و لگنچه می‌توانند جریان ادرار از کلیه به مثانه را مختل کنند و باعث عفونت، درد شدید و آسیب دائمی به کلیه‌ها شوند. تشخیص سریع و درمان مناسب اهمیت زیادی دارد، چرا که انسداد طولانی‌مدت می‌تواند منجر به هیدرونفروز، کاهش عملکرد کلیه و نارسایی کلیه شود.

این بیماری‌ها شامل:

• سنگ حالب
• تنگی حالب
• تومورهای لگنچه و حالب
• اختلالات مادرزادی لگنچه و حالب

سنگ حالب

تعریف و علل

سنگ حالب، سنگ‌هایی هستند که پس از شکل‌گیری در کلیه به حالب منتقل می‌شوند و مسیر ادرار را مسدود می‌کنند. شایع‌ترین علت، سنگ‌های کلسیمی یا اسیداوریکی است که از کلیه خارج شده‌اند.

علائم

• درد شدید پهلو یا کمر، اغلب کولیکی و موج‌دار
• انتشار درد به کشاله ران و بیضه‌ها یا واژن
• خون در ادرار (هماچوری)
• تهوع و استفراغ
• تکرر یا سوزش ادرار در برخی بیماران

تشخیص

• سونوگرافی: تشخیص سنگ و بررسی هیدرونفروز
• CT بدون تزریق: دقیق‌ترین روش برای تعیین اندازه و محل سنگ
• عکس ساده شکم (KUB): برای سنگ‌های رادیواپک
  

درمان

• درمان دارویی و خانگی: سنگ‌های کوچک با نوشیدن آب زیاد و داروهای تجویزی دفع می‌شوند.
• ESWL (سنگ‌شکنی برون‌اندامی): برای سنگ‌های <2 سانتی‌متر، بدون جراحی، نیاز به چند جلسه ممکن است باشد.
• TUL / RIRS (یورتروسکوپی و لیزر): عبور ابزار انعطاف‌پذیر از حالب و خرد کردن سنگ با لیزر، مناسب سنگ‌های ۵–۲۰ میلی‌متر.
• PCNL و جراحی باز/لاپاراسکوپی: برای سنگ‌های بزرگ، شاخه‌ای یا مقاوم به روش‌های کم‌تهاجمی.

تنگی حالب

تعریف و علل

تنگی حالب، کاهش قطر مسیر ادرار در هر نقطه از حالب است و می‌تواند مادرزادی (مانند UPJO) یا اکتسابی باشد (پس از جراحی، التهاب یا سنگ).

علائم

• درد پهلو یا شکم که ممکن است موج‌دار باشد
• عفونت مکرر ادراری
• بزرگ شدن کلیه در سونوگرافی (هیدرونفروز)
• کاهش حجم ادرار

تشخیص

• • پیشگیری از سنگ کلیه
  • نکات پیشگیری از عفونت ادراری
  • چگونه از نارسایی کلیه جلوگیری کنیم

درمان

• استنت‌گذاری: موقت برای باز کردن مسیر ادراری
• پیلوپلاستی جراحی: بازسازی محل انسداد برای درمان دائم
• جراحی لاپاراسکوپی: کمتر تهاجمی، دوران نقاهت کوتاه‌تر

تومور لگنچه و حالب

تعریف و علل

تومورهای لگنچه و حالب شامل رشد غیرطبیعی سلول‌ها هستند که ممکن است خوش‌خیم یا بدخیم باشند. شایع‌ترین نوع بدخیم تومور حالب یا تومور لگنچه کلیه است.

علائم

• خون در ادرار (واضح یا میکروسکوپی)
• درد پهلو یا کمر
• تکرر یا سوزش ادرار
• عفونت‌های مکرر ادراری

تشخیص

• سونوگرافی و CT scan: تعیین محل و اندازه تومور
• MRI: در موارد خاص برای بررسی بافت نرم و عروق
• اورتروسکوپی و بیوپسی: تشخیص قطعی و برنامه درمانی

درمان

• جراحی: برداشت تومور یا ناحیه آسیب‌دیده، حفظ کلیه در صورت امکان
• درمان دارویی: در موارد پیشرفته یا متاستاتیک
• پیگیری: بررسی دوره‌ای با تصویربرداری و آزمایش خون

بیشتر بدانیم

• • آزمایش‌های پایه برای تشخیص بیماری‌های کلیه
  • سونوگرافی، CT و MRI: کاربرد و انتخاب مناسب
  • بیوپسی کلیه: نکات قبل و بعد از انجام

FAQ بیماری‌های حالب و لگنچه

۱. سنگ حالب همیشه نیاز به جراحی دارد؟

خیر، سنگ‌های کوچک می‌توانند با درمان دارویی یا ESWL دفع شوند، ولی سنگ‌های بزرگ یا مقاوم نیاز به TUL یا جراحی دارند.

۲. تنگی حالب چگونه درمان می‌شود؟

بسته به شدت، استنت‌گذاری یا جراحی باز/لاپاراسکوپی انجام می‌شود.

۳. تومور حالب چقدر خطرناک است؟

تومورهای بدخیم می‌توانند سریع رشد کرده و عملکرد کلیه را کاهش دهند، بنابراین نیاز به درمان فوری دارند.

۴. بعد از درمان چه مراقبت‌هایی لازم است؟

• نوشیدن آب کافی
• پیگیری تصویربرداری برای اطمینان از دفع سنگ یا باز بودن مسیر ادراری
• رعایت توصیه‌های پزشک برای پیشگیری از عود یا عفونت

روش‌های تشخیصی کلیه و مجاری ادراری

تشخیص دقیق بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری، اولین گام برای درمان مؤثر و پیشگیری از آسیب دائمی کلیه است. روش‌های تشخیصی شامل تصویربرداری، آزمایش خون و ادرار، و در صورت نیاز بیوپسی هستند. انتخاب روش مناسب بسته به نوع بیماری، شدت و سن بیمار متفاوت است.

آزمایش‌های پایه

۱. آزمایش ادرار

• کاربرد: تشخیص عفونت، خون، پروتئین و کریستال‌ها
• مزایا: ساده، کم‌هزینه، غیرتهاجمی
• نکات: جمع‌آوری نمونه صبحگاهی، رعایت بهداشت هنگام نمونه‌گیری

۲. کشت ادرار

• کاربرد: شناسایی باکتری و انتخاب آنتی‌بیوتیک مناسب
• مزایا: درمان هدفمند عفونت
• نکات: نمونه باید تازه و به صورت استریل جمع‌آوری شود

۳. آزمایش خون

• کاربرد: بررسی عملکرد کلیه (کراتینین، BUN)، کنترل الکترولیت‌ها و کم‌خونی
• مزایا: تشخیص نارسایی کلیه و پیگیری درمان
• نکات: تفسیر نتایج بسته به سن و وزن بیمار متفاوت است

تصویربرداری

۱. سونوگرافی کلیه و حالب

• کاربرد: تشخیص سنگ، انسداد، تومور و هیدرونفروز
• مزایا: بدون اشعه، سریع، قابل انجام در تمام بیماران
• نکات: نیاز به مثانه پر، تکنیک مناسب برای تشخیص دقیق

۲. CT scan و CT urography

• کاربرد: بررسی دقیق سنگ، انسداد، تومور و عروق کلیه
• مزایا: جزئیات بالا، تعیین اندازه و محل دقیق بیماری
• معایب: تابش اشعه، نیاز به تزریق ماده حاجب در CT urography

۳. MRI و MR urography

• کاربرد: بررسی تومورها، اختلالات مادرزادی، انسداد بدون اشعه
• مزایا: جزئیات بافت نرم، مناسب بیماران با حساسیت به اشعه
• معایب: زمان طولانی، هزینه بیشتر

۴. IVP (Intravenous Pyelography)

• کاربرد: بررسی عملکرد کلیه، مجاری ادراری و انسداد
• مزایا: ارزیابی ساختاری و عملکردی همزمان
• معایب: نیاز به ماده حاجب، اشعه

بیوپسی کلیه

• کاربرد: تشخیص قطعی بیماری‌های التهابی، تومور و برخی بیماری‌های مادرزادی
• مزایا: تعیین نوع بیماری و برنامه درمانی دقیق
• نکات: انجام تحت هدایت سونوگرافی یا CT، ریسک خونریزی و نیاز به استراحت بعد از بیوپسی

بیشتر بدانیم

• • پیشگیری از سنگ کلیه
  • نکات پیشگیری از عفونت ادراری
  • چگونه از نارسایی کلیه جلوگیری کنیم

FAQ روش‌های تشخیصی

۱. کدام روش تصویربرداری برای سنگ کلیه مناسب‌تر است؟

CT بدون تزریق، دقیق‌ترین روش برای تعیین اندازه و محل سنگ است.

۲. آیا سونوگرافی برای همه بیماران کافی است؟

سونوگرافی برای بررسی اولیه عالی است، اما در موارد پیچیده نیاز به CT یا MRI دارد.

۳. بیوپسی کلیه چه زمانی لازم است؟

برای تشخیص بیماری‌های التهابی، تومورهای مشکوک یا بررسی نارسایی بدون علت واضح انجام می‌شود.

۴. آزمایش خون و ادرار چه اطلاعاتی می‌دهند؟

وضعیت عملکرد کلیه، وجود عفونت، خون یا پروتئین در ادرار و تعادل الکترولیت‌ها.

پیشگیری از بیماری‌های کلیه

معرفی

پیشگیری از بیماری‌های کلیه نه تنها سلامت کلیه‌ها را حفظ می‌کند، بلکه از عوارض جدی مانند نارسایی، دیالیز و پیوند کلیه جلوگیری می‌کند. رعایت نکات ساده روزمره می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد.

پیشگیری از سنگ کلیه

• نوشیدن آب کافی: حداقل ۲–۳ لیتر در روز برای دفع ادرار و کاهش غلظت مواد سنگ‌ساز
• تغذیه مناسب: محدود کردن نمک و پروتئین حیوانی، مصرف میوه و سبزیجات
• کنترل بیماری‌های زمینه‌ای: دیابت و فشار خون را مدیریت کنید
• پیگیری سنگ‌های کوچک: بررسی دوره‌ای با سونوگرافی یا CT

پیشگیری از عفونت‌های ادراری و پیلونفریت

• تخلیه کامل مثانه و دفع ادرار منظم
• رعایت بهداشت فردی و شستشوی مناسب
• جلوگیری از نگه داشتن طولانی ادرار
• نوشیدن مایعات کافی برای شستشوی مسیر ادراری
• درمان فوری عفونت‌های ادراری برای جلوگیری از صعود به کلیه

پیشگیری از نارسایی کلیه و بیماری‌های مزمن

• کنترل فشار خون و قند خون
• عدم مصرف خودسرانه داروهای آسیب‌رسان به کلیه مانند NSAID‌ها
• پیگیری آزمایش‌های دوره‌ای برای افراد پرخطر (سابقه خانوادگی، دیابت، فشار خون بالا)
• حفظ وزن مناسب و فعالیت بدنی منظم

سبک زندگی و تغذیه مناسب

• رژیم غذایی متعادل با مصرف میوه و سبزیجات فراوان
• کاهش مصرف نمک، قند و چربی‌های اشباع
• پرهیز از مصرف زیاد مکمل‌های پروتئینی و داروهای بدون نسخه
• ورزش منظم برای حفظ فشار خون و عملکرد قلب و کلیه‌ها

بیشتر بدانیم

• • آزمایش‌های پایه برای تشخیص بیماری‌های کلیه
  • سونوگرافی، CT و MRI: کاربرد و انتخاب مناسب
  • بیوپسی کلیه: نکات قبل و بعد از انجام
    

FAQ پیشگیری از بیماری‌های کلیه

۱. نوشیدن آب چه تاثیری بر سلامت کلیه دارد؟

آب کافی غلظت مواد سنگ‌ساز را کاهش داده و مسیر ادراری را شستشو می‌دهد، خطر سنگ و عفونت را کاهش می‌دهد.

۲. چه غذایی برای کلیه‌ها مضر است؟

مصرف زیاد نمک، پروتئین حیوانی و چربی‌های اشباع می‌تواند خطر سنگ و نارسایی را افزایش دهد.

۳. آیا کنترل فشار خون و دیابت واقعاً موثر است؟

بله، این دو عامل اصلی آسیب مزمن کلیه هستند و کنترل آن‌ها از نارسایی جلوگیری می‌کند.

۴. ورزش چه تاثیری دارد؟

ورزش منظم به کنترل فشار خون، وزن و عملکرد قلب و کلیه کمک می‌کند