آنچه در مقاله میخوانیم
Toggleگاهی یک دندان شیری آنقدر ضعیف میشود که دیگر با ترمیم ساده دوام نمیآورد، اما هنوز لازم است در دهان کودک بماند. در چنین موقعیتی، روکش دندان شیری کودکان راهی است برای محافظت از همان دندان تا زمانی که نوبت افتادنش برسد. روکشها مثل یک پوشش محافظ عمل میکنند و اجازه میدهند دندان تا زمان افتادن طبیعی، سالم و قابل استفاده بماند. این یعنی کودک درد کمتری تجربه میکند، بهتر غذا میخورد و روند رشد دندان دائمی هم دچار اختلال نمیشود.
در ادامه، انواع روکش دندان کودکان، کاربرد هرکدام، تفاوت روکش دندان شیری و دائمی، مزایا و معایب اس اس کرون و نکات مهم مراقبتی را بررسی میکنیم تا تصمیمگیری برای والدین سادهتر و مطمئنتر باشد.
روکش دندان کودکان یا اس اس کرون چیست؟
روکش دندان کودکان که با نام اساسکرون (SSC) هم شناخته میشود، یک پوشش از پیشساخته است که روی دندان آسیبدیده قرار میگیرد تا دندان تا زمان افتادن طبیعی سالم بماند. این روکشها زمانی استفاده میشوند که دندان آنقدر پوسیده یا ضعیف شده است که با یک ترمیم ساده، دوام کافی ندارد؛ اما کشیدن آن هم میتواند به رشد دندان دائمی آسیب بزند.
برخلاف ترمیمهای معمولی، روکش دندان شیری کودکان تمام سطح دندان را میپوشاند؛ یعنی دندان در برابر پوسیدگی جدید، فشار جویدن و لبپریدگی محافظت کاملتری پیدا میکند. بههمین دلیل، اساسکرون یکی از ماندگارترین روشهای درمانی در دندانهای شیری محسوب میشود و معمولا با یک جلسه درمانی انجام میشود؛ موضوعی که برای کودکان کمحوصله یا مضطرب، یک مزیت بزرگ است.
چه زمانی کودکان به روکش دندان نیاز دارند ؟
مهمترین موقعیتهایی که روکش دندان برای کودکان توصیه میشود شامل موارد زیر است:
- پوسیدگیهای گسترده: زمانی که بخش زیادی از دندان تخریب شده است و ترمیم معمولی احتمال شکست یا افتادن دارد، روکش بهترین گزینه برای محافظت کامل از دندان است.
- بعد از عصبکشی دندان شیری: دندانهای عصبکشیشده ضعیفتر میشوند و بیشتر در معرض شکستگی قرار دارند. در این شرایط، روکش کمک میکند دندان تا زمان افتادن طبیعی سالم بماند.
- زمانی که کودک همکاری کمی دارد: برای کودکانی که درمانهای طولانی را تحمل نمیکنند، یک جلسه روکشگذاری میتواند جایگزین چند ترمیم پشتسرهم شود.
- دندانهای شیری ترکخورده یا شکننده: اگر دندان بر اثر ضربه یا سایش آسیب دیده باشد، روکش ساختار دندان را تقویت و از ادامه شکستگی جلوگیری میکند.
- پوسیدگیهای عودکننده: کودکانی که بهدلیل عوامل ژنتیکی، رژیم غذایی یا بهداشت نامنظم، پوسیدگیهای مکرر دارند، با روکش کمتر دچار خرابی مجدد میشوند.
تفاوت نیاز بین دندانهای شیری و دائمی کودکان به روکش
نیاز به روکش دندان کودکان در دندانهای شیری و دائمی یکسان نیست؛ چون نقش و طول عمر این دو نوع دندان با یکدیگر فرق دارد. دندانهای شیری قرار است چند سال دوام داشته باشند و سپس بهطور طبیعی بیفتند؛ اما دندانهای دائمی باید تا بزرگسالی همراه کودک بمانند.
در دندانهای شیری، روکش بیشتر یک اقدام محافظتی است تا دندان تا زمان افتادن طبیعی سالم بماند. هدف اصلی حفظ فضای صحیح برای رویش دندان دائمی، جلوگیری از درد و پوسیدگی بیشتر و کمک به جویدن راحت است.
در دندانهای دائمی، روکشگذاری معمولا زمانی انجام میشود که دندان دائمی آسیب جدی دیده باشد یا ساختار آن بعد از درمانهایی مثل عصبکشی ضعیف شده باشد. در این سن، زیبایی هم اهمیت بیشتری پیدا میکند و انتخابها گستردهتر است.
انواع روکش دندان کودکان
روکشهای دندان در کودکان بستهبه نوع آسیب، میزان پوسیدگی، محل دندان و نیاز درمانی انتخاب میشوند. در ادامه، رایجترین انواع روکش دندان شیری کودکان را بهصورت دقیق، کوتاه و کاربردی معرفی میکنیم.
● روکش استیل ضدزنگ (SSC)
روکشهای استیل ضدزنگ بیشترین کاربرد را در روکش فلزی دندان کودکان دارند و معمولا روی دندانهای خلفی (عقبی) استفاده میشود. این روکشها از پیش ساختهاند، سریع نصب میشوند و مقاومت بسیار بالایی در برابر فشار جویدن و پوسیدگی دارند. به همین دلیل، برای کودکانی که پوسیدگیهای عمیق یا عصبکشی داشتهاند، گزینه شماره یک محسوب میشوند.
دریافت نوبت آنلاین
● روکش زیرکونیا
روکشهای زیرکونیا از نظر زیبایی نزدیکترین گزینه به دندان طبیعی هستند. این روکشها سفید، براق و مقاوماند و بیشتر برای کودکانی استفاده میشوند که والدین نگران ظاهر روکش هستند، بهخصوص برای دندانهای جلو. با اینکه نسبتبه SSC هزینه بالاتری دارند؛ اما ظاهری بسیار طبیعی ایجاد میکنند.
● روکش کامپوزیتی (استریپ کرون)
این روکشها پوستههای شفاف هستند که داخلشان با کامپوزیت پر میشود. ظاهر آنها شبیه دندان طبیعی است و بیشتر برای دندانهای قدامی استفاده میشود. اما نسبتبه زیرکونیا مقاومت کمتری دارند و در کودکانی که دندانها را فشار میدهند یا غذاهای سفت زیاد میخورند، دوام پایینتری خواهند داشت.
● روکش سرامیکی فلزی (PFM)
این روکش ترکیبی از فلز و سرامیک است؛ یعنی هسته فلزی دارد و روی آن با سرامیک پوشانده شده است. ظاهر بهتری از SSC دارد و استحکامش از کامپوزیت بیشتر است. معمولا برای دندانهایی استفاده میشود که هم مقاومت مهم است هم زیبایی.
● روکش پلیکربنات
این روکشها سبک، نیمهشفاف و مقرونبهصرفهاند. اکثرا برای ترمیمهای موقتی یا مواردی که به زیبایی نسبی و هزینه پایینتر نیاز است، استفاده میشوند. دوام آنها نسبت به سایر روکشهای دائمی کمتر است و معمولا انتخاب اول دندانپزشک نیست.
| نوع روکش | دوام | زیبایی | هزینه تقریبی |
| روکش استیل ضدزنگ (SSC) | بسیار بالا | کم | اقتصادی |
| روکش زیرکونیا | بالا | بسیار بالا | بالا |
| روکش کامپوزیتی (استریپ کرون) | متوسط | خوب | متوسط |
| روکش سرامیکی فلزی (PFM) | بالا | مناسب | متوسط رو به بالا |
| روکش پلیکربنات | پایین تا متوسط | قابل قبول | پایین |
تفاوت روکش دندان شیری و روکش دندان دائمی کودکان
روکش دندان شیری زمانی استفاده میشود که دندان هنوز برای جویدن و حفظ فضای رویش دندان دائمی لازم است، اما بهدلیل پوسیدگی یا عصبکشی، مقاومت کافی ندارد. این روکشها معمولا از ۳ تا ۱۰ سالگی بهکار میروند و ماندگاریشان دقیقا تا زمان لقشدن دندان است؛ بنابراین کمک میکنند کودک دندان شیری را زودتر از موعد از دست ندهد و فضای دندان دائمی بهدرستی حفظ شود.
در مقابل، روکش دندان دائمی کودکان برای دندانهایی است که باید سالها در دهان بمانند و به همین دلیل جنس مقاومتری دارند و از حدود ۶ سالگی به بعد (پس از رویش دندان دائمی) استفاده میشوند. این روکشها علاوهبر استحکام، ظاهر طبیعیتری هم دارند و مانع مشکلات طولانیمدتی مثل جابهجایی دندانها، تغییر فرم فک یا نیاز به درمانهای سنگین در آینده میشوند.
مراحل روکش دندان کودکان در کلینیک ستاره شرق
در کلینیک ستاره شرق، روکشگذاری و خدمات دندان پزشکی کودکان بهگونهای انجام میشود که کودک کمترین استرس و بیشترین راحتی را تجربه کند. مراحل درمان معمولا در یک جلسه انجام میشود و شامل چند مرحله ساده و قابلدرک برای کودک است.
- معاینه و تشخیص: دندانپزشک ابتدا دندان آسیبدیده را بررسی میکند تا مطمئن شود که دندان به روکش نیاز دارد و امکان حفظ آن وجود دارد.
- بیحسی موضعی: با ژل یا تزریق بیحسی مخصوص کودکان، دندان و لثه بیحس میشود تا کودک هیچ دردی احساس نکند.
- ایزولهکردن دندان (رابر دم): یک پوشش کوچک روی دهان قرار میگیرد تا دندان خشک بماند و کودک هنگام درمان مواد را نبلعد.
- برداشتن پوسیدگی و آمادهسازی دندان: سطح پوسیده یا ضعیف دندان برداشته میشود و دندان کمی تراش میخورد تا روکش بهطور کامل روی آن بنشیند.
- انتخاب و قراردادن روکش: روکش مناسب بر اساس اندازه دندان کودک انتخاب میشود و روی دندان قرار میگیرد. پس از تنظیم دقیق، با چسب مخصوص محکم میشود.
- بررسی نهایی و آموزش مراقبتها: دندانپزشک مطمئن میشود کودک هنگام جویدن مشکلی ندارد و سپس نکات مراقبتی لازم را به والدین توضیح میدهد.
مراقبتهای بعد از روکش دندان در کودکان
برای اینکه روکش دندان کودکان بدون مشکل تا زمان افتادن طبیعی دندان باقی بماند، چند مراقبت ساده ولی ضروری لازم است.
رژیم غذایی بعد از درمان
- چند ساعت اول فقط غذاهای سرد و نرم مصرف شود.
- از خوراکیهای چسبنده مثل تافی، آدامس و شکلاتهای کشی پرهیز شود.
- غذاهای سفت با سمت مقابل دهان جویده شود تا روکش لق نشود.
مسواک و نخ دندان مناسب
- مسواکزدن از همان شب با فشار کم اطراف روکش شروع شود.
- نخ دندان روزانه استفاده شود تا دندان زیر روکش پوسیده نشود.
- خمیردندان حاوی فلوراید مخصوص کودکان توصیه میشود.
بررسی دورهای توسط دندانپزشک
- هر ۳ تا ۶ ماه یکبار وضعیت روکش و دندان زیر آن باید بررسی شود.
- معاینه منظم باعث جلوگیری از پوسیدگی پنهان یا لقشدن روکش میشود.
کارهایی که نباید بعد از روکش انجام شود
- جویدن ناخن، مداد یا یخ
- امتحانکردن روکش با زبان
- خوردن خوراکیهای چسبنده و خیلی سفت
مزایا و معایب روکش دندان کودکان
قبل از انتخاب هر نوع روکش دندان کودکان، مهم است والدین بدانند این درمان چه فوایدی دارد و در چه شرایطی ممکن است چالشهایی ایجاد کند.
مزایای اس اس کرون
- محافظت کامل از دندانهای پوسیده یا عصبکشیشده
- دوام بالا تا زمان افتادن طبیعی دندان شیری
- کاهش احتمال پوسیدگی مجدد
- انجام درمان در یک جلسه و مناسب برای کودکان کمحوصله
- حفظ فضای لازم برای رویش دندان دائمی
- جلوگیری از شکستگی یا لبپرشدن دندان ضعیف
معایب احتمالی روکش دندان
- ظاهر فلزی روکشهای SSC برای برخی والدین قابلقبول نیست.
- امکان حساسیت چندروزه بعد از درمان
- احتمال لقشدن روکش در صورت مصرف خوراکیهای چسبنده
- نیاز به رعایت دقیق بهداشت برای جلوگیری از پوسیدگی زیر روکش
هزینه روکش دندان کودکان چقدر است؟
هزینه دندان پزشکی کودکان از جمله روکش بستهبه نوع دندان و نوع روکش متفاوت است و نمیتوان یک عدد ثابت برای همه کودکان اعلام کرد.
عوامل مؤثر بر هزینه
- نوع روکش (SSC، زیرکونیا، کامپوزیتی، PFM، پلیکربنات)
- دندان جلو یا عقببودن
- میزان پوسیدگی و نیاز به عصبکشی
- شهر و کلینیک (مثل تفاوت هزینه در دندانپزشکی کودکان در شرق تهران)
بازه تقریبی قیمت روکش دندان کودکان
هزینه بستهبه نوع روکش و شرایط دندان متفاوت است؛ اما معمولا روکشهای فلزی اقتصادیتر و زیرکونیا گرانتر هستند.
اهمیت انتخاب دندانپزشک متخصص کودکان
یک دندانپزشک اطفال تجربه بیشتری در برخورد با کودکان، انتخاب نوع روکش و اجرای درست درمان دارد. این موضوع از هزینههای دوبارهکاری جلوگیری میکند و کیفیت درمان را بالا میبرد. استفاده از بیهوشی ایمن یا آرامبخشی هم تنها باید توسط متخصص انجام شود؛ مخصوصا اگر کودک همکاری کمی داشته باشد و نگرانیهایی درباره بیهوشی کودکان برای دندانپزشکی وجود داشته باشد.
سوالات متداول اس اس کرون
آیا روکش دندان شیری درد دارد؟
در زمان درمان بهدلیل بیحسی، کودک درد احساس نمیکند. ممکن است بعد از برطرفشدن بیحسی کمی حساسیت وجود داشته باشد که طبیعی است.
روکش چقدر دوام دارد؟
روکشهای شیری معمولا تا زمان لقشدن دندان و افتادن طبیعی آن در دهان باقی میمانند.
آیا کودک میتواند بعد از روکش غذا بخورد؟
بله؛ بعد از برطرفشدن بیحسی، خوردن غذاهای نرم توصیه میشود. خوراکیهای چسبنده نباید مصرف شوند.
اگر روکش بیفتد چه باید کرد؟
در صورت افتادن، باید سریع به دندانپزشک مراجعه کرد تا روکش مجدد نصب یا روکش جدید جایگزین شود.
آیا دندان جلویی کودک را هم میتوان روکش کرد؟
بله؛ روکشهایی مثل زیرکونیا و استریپ کرون برای دندانهای جلو مناسب هستند.
آیا روکش دندان کودکان نیاز به بیهوشی دارد؟
در بسیاری از موارد با بیحسی معمولی قابل انجام است؛ اما در کودکانی که همکاری کمی دارند، ممکن است دندانپزشک باتوجه به شرایط از گزینههای ایمن بیهوشی کودکان برای دندانپزشکی استفاده کند.
جمعبندی
حفظ دندانهای شیری تا زمان افتادن طبیعی، یکی از مهمترین اقدامها برای جلوگیری از مشکلات آینده دندان دائمی است. روکش دندان شیری با پوشش کامل دندان، از پوسیدگیهای عمیق، شکستگی و درد جلوگیری میکند و به کودک کمک میکند بدون ناراحتی غذا بخورد و رشد طبیعی فک ادامه پیدا کند. انتخاب نوع مناسب روکش دندان کودکان و انجام آن توسط دندانپزشک متخصص، باعث دوام بیشتر روکش و کاهش نیاز به درمانهای تکراری میشود.
اگر قصد بررسی وضعیت دندان کودک خود یا نیاز به مشاوره تخصصی دارید، میتوانید برای رزرو وقت یا دریافت راهنمایی با کلینیک ستاره شرق تماس بگیرید: ۹۱۰۹۳۵۶۰ – ۰۲۱
آخرین به روزرسانی در ۲۸ آبان ۱۴۰۴ توسط تیم نویسندگان ستاره شرق
