کلیه نکات آموزشی بهداشت دهان و دندان کودکان، از نوزادی تا...

۱۰ مرداد, ۱۴۰۲
dr.alibabaei
دیدگاه: 0
وبلاگ

کنترل بهداشت دهان و دندان کودک، جزو مهم‌ترین اقداماتی است که والدین باید انجام دهند. یکی از شایع‌ترین مشکلات دندانی در کودکان، حفره دندانی (که همچنین با عنوان پوسیدگی یا پوسیدگی دندان شناخته می‌شود)، یکی از بیماری‌های مزمن دوران کودکی است. حفره‌های دندان درمان نشده می‌توانند باعث درد و عفونت شوند که ممکن است منجر به مشکلاتی در خوردن، صحبت کردن، بازی کردن و یادگیری شود. کودکانی که از سلامت دهان و دندان ضعیفی برخوردارند، معمولا بیشتر از مدرسه غیبت می‌کنند و نمرات پایین‌تری نسبت به کودکانی که دندان خراب ندارند، دریافت می‌کنند.

بیش از نیمی از کودکان 6 تا 8 ساله حداقل در یکی از دندان‌های شیری (اولیه) خود حفره داشته‌اند.
بیش از نیمی از نوجوانان 12 تا 19 ساله حداقل در یکی از دندان‌های دائمی خود حفره داشته‌اند.
احتمال پوسیدگی در کودکان 5 تا 19 ساله خانواده‌های کم‌درآمد در مقایسه با کودکان خانواده‌های پردرآمد 25% بیشتر است.
خبر خوب این است که پوسیدگی قابل پیشگیری است. وارنیش فلوراید می‌تواند از حدود یک سوم (33 درصد) پوسیدگی دندان‌های شیری جلوگیری کند.
کودکانی که در جوامعی با آب لوله کشی فلوراید دار زندگی می‌کنند، حفره‌های کمتری نسبت به کودکانی که آب لوله گشی آن‌ها فلوراید ندارد، دارند.
به طور مشابه، کودکانی که روزانه با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک می‌زنند، حفره‌های کمتری خواهند داشت.
سیلانت‌های دندانی نیز می‌توانند تا سال‌ها از ایجاد حفره جلوگیری کنند. استفاده از سیلانت‌های دندانی روی سطوح جویدنی دندان‌های عقبی از 80 درصد پوسیدگی جلوگیری می‌کند.

کارهایی که والدین می‌توانند انجام دهند

Table of Contents

مهم است که اولین دندان‌های دائمی فرزندتان یا دندان‌های شیری را سالم نگه دارید. دندان‌های شیری فضا را برای دندان‌های بالغ نگه می‌دارند. مراقبت از دندان‌های کودک از پوسیدگی (حفره) دندان محافظت می‌کند.

برای نوزادان

لثه‌ها را دو بار در روز با یک پارچه نرم و تمیز صبح بعد از اولین تغذیه و درست قبل از خواب پاک کنید تا باکتری‌ها و قندهایی که می‌توانند باعث پوسیدگی شوند پاک شوند.
وقتی دندان‌ها در آمدند، دو بار در روز مسواک زدن را با یک مسواک نرم و پرزهای کوچک و آب ساده شروع کنید.
در اولین سالگرد تولد کودک خود به دندانپزشک مراجعه کنید تا علائم مشکلات را زود تشخیص دهید.
با دندانپزشک یا پزشک خود در مورد گذاشتن وارنیش فلوراید روی دندان‌های کودکتان به محض ظاهر شدن اولین دندان صحبت کنید.
برای کودکان کمتر از 2 سال، ابتدا با پزشک یا دندانپزشک خود در مورد استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید مشورت کنید.

برای کودکان

دندان‌های آن‌ها را دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
به کودک خود کمک کنید دندان‌های خود را تا زمانی که مهارت مسواک زدن خوبی نداشته باشند مسواک بزند.
اگر کودک شما کمتر از 6 سال دارد، مراقب مسواک زدن او باشید. مطمئن شوید که از مقداری خمیر دندان به اندازه یک نخود استفاده می‌کنند و همیشه به جای قورت دادن، آن را بیرون می‌دهند.
از دندانپزشک کودک خود بخواهید در صورت لزوم از سیلانت‌های دندانی استفاده کند.
اگر آب آشامیدنی شما فلوراید کافی برای جلوگیری از پوسیدگی ندارد (مقدار بهینه 0.7 میلی گرم در لیتر)، از دندانپزشک، پزشک اطفال، پزشک خانواده یا پرستار خود بپرسید که آیا کودک شما به مکمل‌های خوراکی فلوراید مانند قطره، قرص یا پاستیل نیاز دارد یا خیر.

سلامت دهان و دندان هنگام بارداری مهم است

زمانی که باردار هستید، ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های لثه و حفره‌ها باشید که می‌تواند بر سلامت کودک شما تأثیر بگذارد، پس مراقب سلامت دندان‌های خود در بارداری باشید.

عوامل خطر برای حفره‌ها چیست؟

احتمال پوسیدگی در کودک شما می‌تواند بیشتر باشد اگر:

اعضای خانواده (برادران بزرگتر، خواهران یا والدین) دارای حفره‌های دندانی هستند.
آن‌ها غذاها و نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه، به خصوص بین وعده‌های غذایی زیادی می‌خورند و می‌نوشند .
آن‌ها نیازهای بهداشتی خاصی دارند.
از بریس یا ارتودنسی استفاده می‌کنند.

اگر هر یک از این موارد در مورد کودک شما صدق می‌کند، حتما با دندانپزشک، متخصص اطفال یا پزشک خانواده خود صحبت کنید تا مطمئن شوید که اقدامات بیشتری برای محافظت از دندان‌های کودک خود انجام می‌دهید یا اگر احتیاج به پر کردن دندان دارشته باشد، اقدامات لازم را انجام دهید.

دستورالعمل‌های سلامت دهان و دندان کودکان

دو بار در روز مسواک بزنید (بعد از صبحانه و قبل از خواب)
نظارت یا کمک بزرگسالان تا سن 9 سالگی مورد نیاز است
مسواک زدن عصر مهمترین زمان مسواک زدن است.
در صورتی که کودک شما در معرض خطر پوسیدگی زیاد است، به محض اینکه کودک قادر به تف کردن شد، از 6 سال یا کمتر از خمیر دندان بزرگسالان استفاده کنید.
یک لکه خمیر دندان در عرض مسواک کافی است.
خمیر دندان نعناع ملایم بزرگسالان به خوبی توسط کودکان تحمل می‌شود.
کودک خود را تشویق کنید هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به آینه نگاه کند.
2 دقیقه مسواک زدن توصیه می‌شود، 3 ثانیه برای هر سطح دندان (هر دندان دارای 3 سطح مسواک زدن است).
یک بار در روز از نخ دندان در جایی که دندان‌ها نزدیک به هم هستند استفاده کنند.
بعد از مسواک زدن با آب نشویند، فقط تف کنند.
در صورت استفاده از مسواک دستی، باید از حرکات دایره‌ای روی سطوح جلویی دندان‌ها استفاده کرد.
دهانشویه فلوراید 0.05% برای بیماران با بریس یا پوسیدگی دندان قبلی، بالای 6 سال توصیه می‌شود. 10 میلی لیتر (2 قاشق چایخوری) به مدت 1 دقیقه، در زمان‌های مختلف روز تا مسواک زدن (مثلاً بعد از میان وعده بعد از ظهر)
در صورت نیاز، دندانپزشک به شما در مورد مکمل‌های فلوراید توصیه می‌کند
در جایی که هیچ فلورایدی به آب اضافه نمی‌شود، بنابراین به جای شستشو، بیرون ریختن خمیر دندان پس از مسواک زدن برای محافظت بیشتر توصیه می‌شود.

جلوگیری از فرسایش اسیدی

نوشیدنی‌های اسیدی را تا زمان صرف غذا نگه دارید (مانند آب میوه، اسموتی و نوشیدنی‌های گازدار)
در صورت امکان از نی استفاده کنید
در صورت امکان آب میوه‌ها را رقیق کنید
تا 30 دقیقه بعد از مصرف نوشیدنی‌های اسیدی مسواک نزنید

توصیه مسواک زدن

مسواک زدن موثرترین راه برای از بین بردن مواد غذایی مضر و باکتری‌ها از دندان‌ها و لثه‌های کودک است. مسواک زدن به موقع پس از صرف غذا از ایجاد اسیدهای مضر در غذا و باکتری‌ها جلوگیری می‌کند که در نهایت باعث تخریب دندان‌ها می‌شود.

شما به عنوان والدین باید دندان‌های کودک خود را از بدو تولد تمیز کنید. می‌توانید پس از شیردهی، بافت لثه کودکتان را با یک دستمال مرطوب پاک کنید. پس از رویش دندان‌ها، می‌توان از یک مسواک نرم کودک همراه با خمیر دندان حاوی فلوراید برای مسواک زدن دندان‌های کودک بعد از صرف غذا استفاده کرد. کودکان تا زمانی که مهارت دستی برای مسواک زدن موثر دندان‌های خود را پیدا نکنند، به کمک والدین خود برای مسواک زدن نیاز دارند.

هنگامی که کودک شما بتواند به طور موثر خمیر دندان خود را بیرون بیاورد، می‌توانید از خمیر دندان حاوی فلوراید برای مسواک زدن استفاده کنید. فقط باید مقداری خمیر دندان به اندازه یک نخود روی برس قرار دهید و سعی کنید 1 تا 2 دقیقه مسواک بزنید. آواز خواندن یا استفاده از تایمر ممکن است به کودک شما کمک کند تا مدت زمان لازم را مسواک بزند. بهتر است صبح‌ها و شب‌‌‌‌‌‌ها درست قبل از خواب خیلی خوب مسواک بزنید.

پلاک‌ها و باکتری‌ها را با نخ دندان پاک کنید

نخ دندان کشیدن تنها روشی است که برای از بین بردن پلاک و باکتری از بین دندان‌ها که مسواک به آن‌ها دسترسی ندارد، می‌باشد. نخ دندان از یک طناب مصنوعی ساخته شده است که در بین دو طرف دو دندان مجاور قرار داده شده و حرکت می‌کند. نخ دندان پلاک و باکتری‌هایی را که باعث ایجاد اسیدهای مضر و ایجاد حفره بین دندان‌ها می‌شوند، از بین می‌برد. هرگز برای شروع نخ دندان کشیدن دندان‌های کودکتان زود نیست. نخ دندان کشیدن به طور منظم باعث افزایش خون رسانی به بافت لثه می‌شود و احتمال ایجاد حفره و بیماری لثه را کاهش می‌دهد (ژنژیویت یعنی خونریزی لثه، بیماری پریودنتال که می‌تواند منجر به از دست دادن دندان شود).

از دندان‌های کودک خود با سیلانت محافظت کنید

سیلانت‌ها یک ماده پلاستیکی سخت و محکم هستند که از سطوح شیاردار و حفره‌دار دندان‌ها، به ویژه سطوح جویدنی دندان‌های عقبی که بیشتر دندان‌های حفره‌دار در کودکان آن‌جا دیده می‌شود، محافظت می‌کنند. استفاده از درزگیر سریع، آسان است و می‌تواند در بازدید اولیه یا فراخوانی کودک شما تکمیل شود. ابتدا دندان تمیز می‌شود، سپس یک ماده سیلانت بر روی شیارهای دندان مسواک زده می‌شود و با نور کیور مخصوص سفت می‌شود. سیلانت‌ها برای همیشه دوام نمی‌آورند و چون از سطح دندان ساییده می‌شوند باید تعویض شوند.

مشاوره رژیم غذایی

یک رژیم غذایی متعادل برای سلامت کلی و سلامت دندان کودک شما مهم است. خوردن انواع غذاها از هر یک از پنج گروه اصلی غذایی مانند: نان، محصولات غلات، میوه‌ها، سبزیجات، گوشت، مرغ، ماهی و شیر، پنیر، ماست مهم است. غذاها و نوشیدنی‌هایی که به عنوان بخشی از وعده غذایی مصرف می‌شوند آسیب کمتری به دندان‌ها وارد می‌کنند. در هنگام خوردن یک وعده غذایی بزاق بیشتری تولید می‌شود که به شستشوی غذاها از دهان کمک می‌کند و به کاهش اثرات مضر اسیدها روی دندان کمک می‌کند.

کودکان باید در بین وعده‌های غذایی تنقلات سالم مانند پنیر، سبزیجات خام، ماست ساده یا یک تکه میوه بخورند. اگر میان وعده‌ها، نوشیدنی‌های سالم کمتری با قند زیاد در بین وعده‌های غذایی مصرف شود، احتمال پوسیدگی دندان‌ها بیشتر است. هر بار که غذا یا نوشیدنی حاوی شکر می‌خورید، دندان‌ها به مدت 20 دقیقه یا بیشتر مورد حمله اسیدها قرار می‌گیرند. پزشکان اطفال فقط 1 فنجان آب میوه را برای کودکان در طول روز توصیه می‌کنند. آب میوه را فقط باید هنگام غذا به آن‌ها داد و در بین غذاها اگر کودک تشنه است بهتر است فقط آب بنوشد.