غده بارتولن چیست؟

غده های بارتولن، دو غده ترشحی و مخاطی می باشند و از اجزای دستگاه تناسلی یک زن می باشند. اندازه این غدد کوچک می باشد و تقریبا به اندازه یک نخود هستند و در حالت عادی قابل مشاهده و حس کردن نمی باشند. محل قرار گرفتن این غدد در زیر پوست ناحیه تناسلی و در دو طرف چپ و راست ورودی واژن می باشد و در برخی موارد این غدد در پایین ورودی واژن نیز دیده می شوند.

این غدد مایعی را ترشح می کنند که این مایع از طریق لوله های بارتولن که در کنار دهانه واژن قرار دارند وارد واژن می شود و ناحیه واژن را مرطوب و روان می کند. ترشح این مایع در زمان رابطه جنسی باعث مرطوب و روان شدن واژن می شود و از خشکی واژن در زمان رابطه که باعث دردناک شدن رابطه می شود جلوگیری می کند. این غدد بسیار حساس هستند و در امکان دارد دچار بیماری شوند که در صورت بروز هر مشکلی مراجعه به متخصص زنان امری ضروری است.

چه کسانی در معرض بیماری های غدد بارتولن هستند؟

• افرادی که دارای فعالیت جنسی متعدد می باشند.
• افرادی که شریک جنسی متعدد دارند.
• افرادی که بهداشت فردی و جنسی خود را رعایت نمی کنند.

بیماری های غدد بارتولن

بارتولنیت یا عفونت غدد بارتولن
غدد بارتولن نیز مانند هر بخش دیگری از بدن می تواند به واسطه میکروب ها دچار عفونت شود. از جمله میکروب های ایجاد کننده عفونت می توان به میکروب های سوزاک و کلامیدیا اشاره کرد. در برخی موارد میکروب های مدفوع و مقعد نیز باعث ایجاد عفونت می شوند.

علائم بیماری: این بیماری باعث ایجاد درد شدید در ابتدای واژن، رابطه جنسی دردناک و خروج مایع چرکین از غدد بارتولن می شود.
درمان بیماری: برای جلوگیری از پیشرفت آن باید مصرف آنتی بیوتیک هایی که توسط متخصص تجویز می شود و یا نشستن در آب گرم به مدت 10 دقیقه و روزی 2 تا 3 بار انجام شود.

کیست بارتولن
در برخی موارد بدون دلیل دهانه غدد مسدود می شود که این امر باعث برگشت ترشحات غدد به داخل غدد و در نتیجه ایجاد کیست می شوند.

علائم بیماری: به دلیل اینکه ترشحات خود غدد منجر به ایجاد کیست می شوند در نتیجه عفونتی در کار نیست و درد و التهاب ایجاد نمی شود. فقط منجر به ایجاد ورم هایی در اندازه مختلف و یا بزرگ شدن یکی از لب های تناسلی نسبت به لب دیگر می شود.
درمان بیماری:بسته به اندازه کیست، درمان متفاوت می باشد. در صورت کوچک بودن کیست، با تجویز آنتی بیوتیک ها توسط متخصص از عفونی شدن آن باید جلوگیری نمود. اکر کیست بزرگ باشد توسط متخصص از طریق سوزن یا برش تخلیه می شود.

آبسه بارتولن

آبسه بارتولن می تواند بر اثر دو دلیل ایجاد شود که عبارتند از:

1. اگر عفونت درمان نشود، پیشرفت کرده و تشدید می شود و منجر به انسداد مجرای بارتولن می شود. این انسداد باعث پس زدن مایع چرکی به داخل غدد می شود و آبسه را ایجاد می کند.
2. در مواردی که فرد دچار کیست بارتولن می باشد ممکن مایع درون کیست عفونت کند این عفونت منجر به ایجاد آبسه می شود.

علائم بیماری: این بیماری منجر به ایجاد یک توده متورم قرمز رنگ و ملتهب می شود که دردناک و حساس می باشد، رابطه جنسی را دردناک و غیرقابل تحمل می کند، راه رفتن فرد را سخت و همچنین باعث ایجاد تب و بی حالی در بیمار می شود.
درمان بیماری: بسته به نوع آبسه و پیشرفت آن ممکن است متخصص آنتی بیوتیک تجویز کند. ولی اکر آبسه بسیار پیشرفت کرده باشد نیاز به جراحی می باشد.

جراحی غدد بارتولن

زمانی که آبسه ها بسیار بزرگ و عفونت شدید باشد، نیاز به جراحی است و انجام آن بر اثر تشخیص متخصص متفاوت می باشد. در جراحی نیاز به بیهوشی کامل نیست و با بیهوشی موضعی جراحی صورت می گیرد.

آمادگی های پیش از جراحی

• انجام آزمایشات لازم پیش از عمل جراحی.
• در صورت مصرف داروی خاص باید متخصص در جریان گذاشته شود.
• درصورت داشتن بیماری خاص یا حساسیت به برخی مواد باید متخصص در جریان گذاشته شود.
• از شب قبل از عمل نباید فرد چیزی بخورد و یا بیاشامد.
• نواحی زیر شکم، کشاله ران و دستگاه تناسلی که محل جراحی می باشند باید تمیز و موهای زائد آن تراشیده شده باشد.

نحوه انجام عمل
پس از انجام بی حسی موضعی، نحوه انجام عمل می تواند به روش های زیر باشد:

• جراحی به صورت کیسه سازی: محل جراحی بر روی سطح داخلی ورودی واژن می باشد. و پس از خارج کردن مواد آلوده حفره آبسه با گاز پر می شود و بسته می شود این امر باعث باز نگه داشتن حفره و باعث تخلیه بیشتر و کامل می شود، گاز پس از 24 تا 48 ساعت برداشته می شود.
• جراحی به صورت قرار دان فتیله یا کاتتر:مانند روش قبل پس از خارج کردن مواد آلوده یک کاتتر کوچک استفاده می شود که ممکن است برای چندین هفته تا یک ماه برداشته نشود و به طور تدریجی تمام عفونت خارج شود. در این روش آناتومی غدد حفظ می شود، درد کمتر و عمل موفقیت آمیزتر است.
• جراحی به صورت برش بر روی آبسه: در این روش برش بر روی آبسه و بر روی پوست انجام می شود و سپس آبسه عفونی خارج و محل برش بخیه می شود.

مراقبت های بعد از جراحی غدد بارتولن

• مصرف منظم و کامل آنتی بیوتیک های تجویز شده.
• استفاده از تشت آب گرم.
• مصرف مایعات و ویتامین ها به خصوص ویتامین ث.
• استفاده از لباس زیر نخی تمیز و تعویض مکرر لباس زیر.

• نداشتن رابطه جنسی تا بهبودی کامل.
• اجتناب از مصرف سیگار و مشروبات الکلی.
• شستشوی ناحیه تناسلی از جلو به عقب باشد تا از ورود میکروب های مقعد جلوگیری شود.
• رعایت کامل بهداشت جنسی و خشک نگه داشتن ناحیه تناسلی.
• در صورت ایجاد درد، تورم و التهاب در ناحیه جراحی و همچنین بروز تب، فرد باید سریعا به متخصص مراجعه کند.