سوزش سردل یا همان Heartburn یکی از شایعترین مشکلات گوارشی است که میلیونها نفر در سراسر جهان تجربه میکنند. این حالت معمولاً به صورت احساس سوزش در پشت استخوان جناغ یا بالای شکم بروز میکند و میتواند از چند دقیقه تا چند ساعت ادامه داشته باشد.
اما آیا این مشکل فقط به «ریفلاکس اسید» مربوط است؟ پاسخ منفی است! بیایید دقیقتر بررسی کنیم.
—
علل علمی سوزش سردل (UpToDate 2025)
1. ریفلاکس معده به مری (GERD) – شایعترین علت، به دلیل شل شدن غیرطبیعی اسفنکتر تحتانی مری.
2. فتق هیاتال – جابهجایی بخشی از معده به داخل قفسه سینه.
3. گاستریت یا التهاب معده – معمولاً ناشی از H. pylori یا مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی.
4. زخم معده یا دوازدهه – بهویژه در بیماران با عفونت هلیکوباکتر یا مصرف طولانیمدت NSAIDs.
5. بارداری و چاقی – افزایش فشار داخل شکمی.
6. مصرف برخی داروها – مانند کافئین، نیکوتین، الکل، کلسیمبلوکرها و نیتراتها.
—
عوامل محرک سوزش سردل
پرخوری یا خوردن وعدههای پرچرب و سنگین
مصرف غذاهای تند، اسیدی یا سرخکرده
نوشیدنیهای گازدار، قهوه، چای پررنگ
دراز کشیدن یا خم شدن بلافاصله پس از غذا
پوشیدن لباسهای خیلی تنگ
—
راهکارهای خانگی و اصلاح سبک زندگی
طبق آخرین توصیههای American College of Gastroenterology:
1. خوردن وعدههای کوچکتر و سبکتر
2. پرهیز از خوردن غذا ۲–۳ ساعت قبل از خواب
3. بالا بردن سر تخت ۱۵–۲۰ سانتیمتر
4. کاهش وزن در صورت اضافه وزن
5. ترک سیگار و پرهیز از الکل
6. کاهش مصرف قهوه، چای پررنگ، نوشابه و شکلات
—
درمان دارویی اولیه
آنتیاسیدها برای تسکین سریع علائم
H2 بلاکرها (مثل فاموتیدین) برای کاهش ترشح اسید
مهارکنندههای پمپ پروتون (PPI) مانند امپرازول یا پانتوپرازول – بهترین اثر در مصرف صبح ناشتا، دوره درمان ۴–۸ هفته
⚠️ توجه: مصرف طولانیمدت دارو بدون نظر پزشک میتواند عوارضی مانند کمبود ویتامین B12 و منیزیم ایجاد کند.
—
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
سوزش معده مکرر بیش از دو بار در هفته
مشکل بلع یا گیر کردن غذا
کاهش وزن بیدلیل
استفراغ خونی یا مدفوع سیاه
درد قفسه سینه که با فعالیت بدنی تشدید میشود
—
جمعبندی
سوزش سردل اگرچه معمولاً مشکل سادهای به نظر میرسد، اما در صورت تداوم میتواند نشانه بیماریهای جدیتری باشد. با اصلاح سبک زندگی، رژیم غذایی مناسب و در صورت لزوم درمان دارویی، میتوان این مشکل را کنترل کرد و از آسیب به مری پیشگیری نمود.
💬 برای مشاوره و درمان تخصصی مشکلات گوارش و کبد:
📍 تهران، خیابان مطهری، خیابان قائممقام فراهانی جنوبی، خیابان ۲۴، پلاک ۱، ساختمان پزشکان ایرانما، طبقه سوم، واحد ۱۲
🌐 www.drpanteatajik.com
#دکتر_پانته_آ_تاجیک
#گوارش
#کبد