بریج دندان زمانی استفاده می‌شود که یکی از دندان ها از بین رفته و فضای خالی ایجاد شده، چرا که هم در زیبایی لبخند اثر می‌گذارد و هم در جویدن و سلامت سایر دندان‌ها مشکل ایجاد می‌کند، بسیاری از افراد بعد از دست‌دادن دندان، بین روش های مختلف ترمیمی مردد می‌مانند و نمی‌دانند آیا بریج جای خالی دندان را به‌ طور طبیعی و بادوام پر می‌کند یا خیر؟ بریج دندان دقیقا چگونه کار می‌کند و چه زمانی بهترین انتخاب است؟

بریج دندان چیست؟

بریج دندان یک روش ترمیمی ثابت است که برای پر کردن جای خالی یک یا چند دندان از دست رفته به کار می‌رود و در این روش، دندان های کناری به‌ عنوان پایه آماده می‌شوند و یک یا چند دندان مصنوعی روی آن‌ها قرار می‌گیرد تا فضای خالی پر شود، بریج ظاهر طبیعی دارد، جویدن را بهبود می‌دهد و از جا به جایی سایر دندان‌ها جلوگیری می‌کند و این ترمیم در دهان ثابت است و مانند دندان طبیعی عمل می‌کند.

انواع بریج دندان

بریج ها انواع مختلفی دارند که بر اساس شرایط دهان، سلامت دندان های کناری و بودجه انتخاب می‌شوند:

بریج سنتی

در این روش دندان‌ های سالم دو طرف فضای خالی تراش داده می‌شوند تا روکش روی آن‌ها قرار گیرد و دندان مصنوعی میانی را نگه دارد، مقاومت بالا، ظاهر طبیعی و دوام مناسب از ویژگی های آن است و برای افرادی مناسب است که دندان های کناری سالم و ریشه‌ های قوی دارند و نقطه ضعف اصلی نیاز به تراش دندان‌ هاست؛ یعنی حتی دندان‌های سالم باید کوچک شوند تا بریج ثابت بماند، با ین‌حال یکی از قدیمی‌ ترین و مطمئن‌ ترین روش‌ های جایگزینی دندان محسوب می‌شود.

بریج کانتی‌لیور

هنگامی استفاده می‌شود که فقط یک دندان در کنار ناحیه بی‌دندانی وجود دارد و در این حالت، پونتیک تنها به یک دندان پایه متصل می‌شود، این مدل نیاز به تراش کمتر دارد اما فشار زیادی بر دندان پایه وارد می‌کند، بنابراین برای نواحی که جویدن فشار زیادی ایجاد می‌کند، مثل دندان‌ های خلفی، توصیه نمی‌شود و بیشتر در دندان‌های جلو کاربرد دارد، مزیت اصلی آن، حفظ بیشتر ساختار دندان‌هاست؛ اما احتمال لق‌ شدن یا شکستگی در صورت فشار زیاد کمی بالاتر است.

بریج چسبنده یا مریلند

در این روش، دندان مصنوعی با دو باله فلزی یا سرامیکی به پشت دندان‌ های کناری چسبانده می‌شود و برخلاف بریج سنتی، نیازی به تراش زیاد دندان‌ها ندارد و به همین دلیل کم‌ تهاجمی‌ تر است، بااین‌حال، قدرت چسبندگی آن محدود است و در نواحی پر فشار ممکن است جدا شود و برای دندان‌ های جلو که نیروی کمتری تحمل می‌کنند مناسب است، ظاهر طبیعی، هزینه کمتر و حفظ ساختار دندان‌ها از مزایای آن به شمار می‌رود.

بریج متحرک

بریج های متحرک نوعی پروتز جایگزین دندان هستند که برخلاف بریج‌ های ثابت، به‌ صورت شبانه‌ روزی در دهان نمی‌مانند و بیمار آن‌ها را برای شست‌ و شو یا استراحت خارج می‌کند، این بریج‌ها از آکریل یا ترکیبی از فلز و آکریل ساخته می‌شوند و توسط گیره‌هایی روی دندان‌ های مجاور ثابت می‌شوند، هزینه کمتر، نیاز نداشتن به تراش زیاد دندان‌ها و قابلیت تعمیر آسان از مزایای آن است، اما از نظر استحکام، زیبایی و راحتی نسبت به بریج‌ های ثابت ضعیف‌تر بوده و در ابتدا احساس لق بودن یا سختی در صحبت‌کردن ایجاد می‌کنند.

مراحل انجام بریج دندان

بریج دندان در چند جلسه و به‌ صورت دقیق و مرحله‌به‌مرحله انجام می‌شود تا کاملا با دهان هماهنگ شود:

معاینه

در این مرحله بهترین دندانپزشک در تهران ابتدا وضعیت دهان، لثه و دندان های پایه را بررسی می‌کند، عکس برداری دیجیتال یا رادیوگرافی برای ارزیابی ریشه‌ها و استخوان انجام می‌شود و هدف، شناسایی مشکلات احتمالی و تصمیم‌گیری درباره نوع بریج و تعداد دندان‌ های مصنوعی مورد نیاز است، این مرحله پایه موفقیت درمان است و کیفیت آن بر تناسب، استحکام و دوام بریج تأثیر مستقیم دارد.

تراش و آماده‌ سازی دندان‌ های پایه

دندان‌ های کناری فضای خالی باید تراش داده شوند تا بتوانند به‌ عنوان پایه بریج عمل کنند، تراشیدن دندان‌ها فضای کافی برای قرارگیری روکش دندان و پونتیک ایجاد می‌کند و باعث تثبیت بریج می‌شود، دندانپزشک تلاش می‌کند کمترین تراش ممکن را انجام دهد تا دندان‌ها سالم بمانند، اما تراش کافی برای استحکام بریج ضروری است، این مرحله نقش مهمی در دوام و کارایی بریج دارد.

قالب گیری

پس از آماده سازی دندان های پایه، از دهان قالب گرفته می‌شود تا شکل دقیق دندان ها و فضای خالی ثبت شود، قالب به لابراتوار دندانسازی ارسال می‌شود تا بریج اصلی دقیقا متناسب با دهان ساخته شود، این مرحله نقش مهمی در تطابق، راحتی و زیبایی بریج دارد و قالب گیری با مواد سنتی یا دیجیتال انجام می‌شود و دقت آن تأثیر مستقیم بر نتیجه نهایی دارد.

نصب بریج موقت

در مدت ساخت بریج اصلی، یک بریج موقت روی دندان‌ها قرار می‌گیرد تا از دندان‌ های تراشیده شده محافظت کند و فضای خالی را پر کند، این بریج موقت همچنین به بیمار امکان جویدن و حفظ زیبایی لبخند را می‌دهد و از مواد سبک ساخته می‌شود و به‌صورت موقت چسبانده می‌شود تا زمان آماده شدن بریج دائمی سپری شود.

نصب بریج اصلی

بریج اصلی پس از آماده شدن روی دندان‌ ها قرار می‌گیرد و تنظیمات لازم برای راحتی و تطابق با اکلوژن انجام می‌شود، وقتی تناسب کامل تأیید شد، با چسب مخصوص به‌ صورت دائمی تثبیت می‌شود و در این مرحله دندانپزشک نکات مراقبتی، نحوه مسواک زدن و استفاده از نخ دندان بین دندان‌ها را آموزش می‌دهد.

چه کسانی کاندیدای مناسب بریج دندان هستند؟

کاندیدای مناسب بریج دندان افرادی هستند که یک یا چند دندان خود را از دست داده‌اند و به دنبال روشی ثابت و نسبتا سریع برای جایگزینی آن هستند و بهترین افراد برای این درمان کسانی‌اند که دندان‌ های کناریِ فضای خالی سالم و دارای ریشه‌ های قوی دارند، زیرا بریج روی آن‌ها تکیه می‌کند و همچنین افرادی که نمی‌خواهند جراحی ایمپلنت انجام دهند یا به‌ دنبال گزینه‌ای مقرون‌ به‌ صرفه‌تر هستند، انتخاب خوبی محسوب می‌شوند، سلامت لثه‌ها، بهداشت دهان مناسب و عدم وجود بیماری فعال لثه نیز از شرایط مهم برای واجد شرایط بودن است.

مراقبت‌ های لازم پس از بریج دندان

پس از نصب بریج دندان، رعایت مراقبت های دقیق برای حفظ دوام، زیبایی و سلامت لثه‌ها بسیار مهم است:

• مسواک زدن منظم حداقل دو بار در روز و استفاده روزانه از نخ دندان یا مسواک بین‌ دندانی برای پاک‌ سازی نواحی زیر پونتیک ضروری است، باقی‌ماندن پلاک و ذرات غذا باعث التهاب لثه و پوسیدگی دندان‌ های پایه می‌شود.
• تا چند روز پس از نصب، از جویدن غذاهای سخت یا چسبنده مانند آجیل، ته دیگ یا آدامس خودداری کنید تا بریج و چسب آن آسیب نبیند.
• چکاپ‌ های منظم به دندان‌پزشک کمک می‌کند مشکلاتی مانند لق شدن، شکستگی یا التهاب لثه سریع شناسایی و درمان شوند.
• عادات مثل باز کردن در با دندان یا جویدن مداد به بریج آسیب وارد می‌ند و طول عمر آن را کاهش می‌دهد.
• مصرف کافی آب، سبزیجات و مواد غذایی نرم به سلامت لثه و جلوگیری از ایجاد پلاک کمک می‌کند و فشار غیرضروری به بریج وارد نمی‌کند.

معایب بریج دندان

معایب بریج دندان شامل موارد زیر است:

• برای نصب بریج، دندان‌ های اطراف باید تراش داده شوند که سالم بودن آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

• بریج‌ها معمولا ۵ تا ۱۵ سال دوام دارند و بعد از این مدت نیاز به تعویض پیدا می‌کنند.

• فضای زیر بریج محل تجمع پلاک و باکتری می‌شود و نیاز به مراقبت دقیق با نخ دندان و مسواک دارد.

• اگر بهداشت دهان رعایت نشود، دندان‌ های پایه بریج دچار پوسیدگی می‌شوند.

• بسته به جنس و تعداد دندان‌ها، بریج هزینه بالایی دارد.

سوالات متداول بریج دندان

در نهایت…

بریج دندان روشی مؤثر برای پر کردن جای خالی دندان و بازگرداندن زیبایی و عملکرد دهان است، این روش سریع و بدون جراحی، به ویژه برای افرادی با دندان‌ های مجاور سالم، مناسب است، با این حال، نیاز به تراش دندان‌ های پایه، مراقبت دقیق و امکان پوسیدگی یا کاهش طول عمر وجود دارد و رعایت بهداشت دهان و مراجعه منظم به دندانپزشک به دوام و موفقیت بریج کمک می‌کند.