لنزهای داخلی چشمی فیکیک چیست و برای چه افرادی مناسب است

لنزهای داخل چشمی فیکیک روش درمانی دیگری برای مشکلات نزدیک بینی وخیم می‌باشد که میتواند جایگزینی برای جراحی‌های لیزیک و پی.آر.کی باشد. نتایج نشان داده است که در برخی موارد این لنزها دید بهتری را در مقایسه با روش‌های لیزری خواهند داشت.
لنزهای داخل چشمی فیکیک شفاف بوده و قابل کاشت می‌باشند. این نوع لنزها از طریق جراحی بین عدسی و عنبیه چشم قرار می‌گیرد یا اینکه بدون برداشتن عدسی چشم بیمار، پشت عنبیه جایگذاری می‌شود. در حقیقت، لنزهای داخل چشمی فیکیک پرتوهای نور را به دقت روی شبکیه چشم متمرکز می‌کند و دیگری نیازی به استفاده از عینک نمی‌باشد.
این لنزها عملکردی مشابه لنزهای تماسی دارند. تنها تفاوت موجود مربوط به محل قرارگیری آنها می‌باشد؛ بدین صورت که لنزهای فیکیک از داخل چشم مشکلات نزدیک بینی را مرتفع می‌کند. این در حالی است که لنزهای تماسی روی سطح چشم قرار می‌گیرد.
از این لنزها بهتر است در شرایطی استفاده شود که فرد بیمار نزدیک بینی بالایی داشته و جراحی لیزیک برای وی مناسب نمی‌باشد.

زمان عمل: حدود ۱۵ دقیقه برای هر چشم
نتایج: دید ۴۰/۲۰ یا بهتر بدون استفاده از عینک یا لنز تماسی
زمان بهبودی: چند روز تا چند هفته
هزینه: ۴۰۰۰ دلار برای هر چشم

جالب توجه است که لنزهای داخل چشمی فیکیک درمانی دائمی برای نزدیک بینی می‌باشد؛ مگر آنکه به دلایلی لنز خارج شود.

لنزهای داخل چشمی فیکیک در مقایسه با لنزهای تماسی مزایایی دارد که عبارت است از:

• فرد لنز را در داخل چشم حس نمی‌کند.
• این لنزها فاقد مشکلات نگهداری می‌باشند.

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) دو نوع لنز داخل چشمی فیکیک را تایید کرده است که براساس نظر جراح معالج انتخاب شده و به بیمار توصیه می‌شود.

1. ویژِن ICL: این نوع توسط شرکت استار سرجیکال تجاری شده است. محل قرارگیری آن بین عنبیه و عدسی چشم می‌باشد. برای اصلاح نزدیک بینی ۳- تا ۲۰- دیوپتر به کار می‌رود. این لنز به دلیل کاشت داخل چشمی تنها توسط میکروسکوپ قابل دیدن می‌باشند. جنس آن از کوپلیمر زیست سازگار کلاژن می‌باشد. از آنجایی که این لنز نرم بوده و قابلیت انعطاف پذیری بالایی دارد، حین جراحی قابل تا خوردن می‌باشد. لذا، جراحت بسیار کمی به جای می‌گذارد.
2. وریسِس: محل قرارگیری آن جلوی عنبیه چشم می‌باشد. برای اصلاح نزدیک بینی ۵- تا ۲۰- دیوپتر به کار میرود. جنس آن از پلاستیک انعطاف ناپذیر و سخت پلی متیل متا اکریلات (PMMA) می‌باشد. نام تجاری دیگر آن آرتیزان بوده که در اروپا متداول می‌باشد. معمولا این لنز نیز پس از قرارگیری در چشم دیده نمی‌شود؛ البته ممکن است در جلوی آینه با فاصله بسیار نزدیک دیده شود.

ویژن ICL

دو لنز داخل چشمی ویژن ICL و وریسس هر دو تاییدیه FDA داشته و تحت مطالعات گسترده‌ای برای کاربرد آنها برای درمان دوربینی نیز می‌باشند. مدل توریک لنز ویژن در حال مطالعه برای درمان آستیگماتیسم و نزدیک بینی می‌باشد.
لنز آلکون نیز در حال دریافت تاییدیه FDA بوده که از جنس اکریلیک نرم می‌باشد. محل قرارگیری آن جلوی عنبیه می‌باشد. مطالعات بالینی بسیاری در کانادا، امریکا و اروپا روی این لنز انجام شده است. البته استفاده از آن از سال ۲۰۰۸ در اروپا شروع شده است و طی چند سال اخیر هیچ گونه نارضایتی گزارش نشده است. نتایج نشان داده است که این لنز قادر است عیوب انکساری چشم را از ۱۰- دیوپتر تا ۲۵/۰- دیوپتر بهبود بخشد.

لنزهای داخل چشمی فیکیک در مقایسه با جراحی لیزیک

لیزیک با استفاده از تابش لیزر تحت کنترل کامپیوتر به درمان عیوب انکساری چشم شامل نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم می‌پردازد. با وجود این، استفاده از جراحی لیزیک در تمامی بیماران ممکن نمی‌باشد. موارد منع استفاده از لیزیک عبارت است از: نزدیک بینی بسیار بالا (معمولا بیشتر از ۸- دیوپتر)؛ قرنیه نازک؛ شکل نامنظم قرنیه؛ قوز قرنیه؛ خشکی چشم مزمن.
افرادی که دارای مشکلات متوسط تا وخیم نزدیک بینی بوده بهتر است از لنزهای داخل چشمی فیکیک استفاده نمایند.
مطالعه‌های در سال ۲۰۱۰ نشان داد که هر دو روش درمانی قادرند نزدیک بینی (از ۶- دیوپتر تا ۲۰- دیوپتر) را بهبود دهند و دید ۲۰/۲۰ را برای بیماران فراهم کنند. بهبود بینایی در هر دو روش پایدار بود و هیچ گونه عود مجددی مشاهده نشد. هر چند، بیمارانی که تحت عمل لنزهای داخل چشمی فیکیک قرار گرفتند، کنتراست در دید بیشتری داشتند.
هزینه جراحی لیزیک از لنزهای داخل چشمی فیکیک بسیار کمتر می‌باشد. انتخاب هر یک از این روش‌ها تنها بسته به نظر پزشک معالج بوده که پس از معاینه چشم و ارزیابی سایر موارد انجام می‌گیرد.

ملاحظات

آیا شما قادر به استفاده از لنزهای داخل چشمی فیکیک می‌باشید؟
برای اینکه مطمئن شوید که شرایط پزشکی استفاده از این نوع لنزها را احراز کرده‌اید، سوالات زیر را در نظر بگیرید:

1. آیا میزان نزدیک بینی شما کمتر از ۲۰- دیوپتر می‌باشد؟
2. آیا چشم شما قادر به جای دادن این لنز می‌باشد؟ در این مورد می‌بایست عمق اتاق قدامی چشم و سلامت اپی تلیوم قرنیه در معاینه مشخص شود.
3. آیا سن شما بین ۲۱ تا ۴۰ سال می‌باشد؟ این نوع لنزها برای درمان دید تار که به دلیل پیرچشمی بوده مناسب نمی‌باشد. معمولا این مشکل در اوایل دهه ۴۰ سالگی به وجود می‌آید. لنزهای داخل چشمی مونوویژن برای این بیماری توصیه می‌شود.
4. آیا با وجود استفاده از عینک یا لنزهای تماسی مشکلات بینایی شما تشدید شده است؟ برای تمامی جراحی‌ها فرد بیمار می‌بایست به مدت یک سال شماره چشم ثابتی داشته باشد.
5. آیا امکان سایر بیماری‌های چشمی مانند آب مروارید، آب سیاه و یا عفونت چشم نیز در شما وجود دارد؟
6. آیا امکان سایر بیماری‌های خودایمنی یا دژنراتیو مانند سندرم شوگرن، آرتریت روماتوئید، دیابت نوع ۱، HIV و ایدز نیز در شما وجود دارد؟
7. آیا بیمه شما در قبال هزینه‌های درمانی از مرحله معاینه قبل از عمل تا پیگیری‌های بعد از آن متعهد می‌باشد؟

ملاحظات مورد نیاز درباره لنزهای داخل چشمی فیکیک

قبل از عمل

• افرادی که از لنز استفاده می‌کنند، می‌بایست قبل از معاینه چشم برای مدتی لنز را کنار گذاشته؛ زیرا لنز روی شکل طبیعی قرنیه اثر می‌گذارد.
• یک یا دو هفته قبل از این عمل، پزشک معالج با استفاده از لیزر ایریدوتومی منفذ کوچکی در عنبیه ایجاد کرده تا عبور مایع زلالیه به زاویه چشم آسانتر شود. این روش لیزری از افزایش فشار داخل چشم بعد از جاگذاری لنز جلوگیری می‌کند.
• انجام لیزر ایریدوتومی بسیار سریع می‌باشد و تنها چند دقیقه به طول می‌انجامد. لذا، می‌توان آن را در همان روز جراحی برای کاشت لنزهای داخل چشمی فیکیک انجام داد.

حین عمل

• برای بیحسی از قطرات چشمی مخصوص یا برخی داروهای خوراکی استفاده می‌شود. برای باز نگه داشتن پلک‌ها، اسپکولوم به کار می‌رود. برای قرارگیری لنز در محل مناسب برشی کوچک و نازک روی قرنیه ایجاد می‌شود. طول این برش برای لنزهای ورسیس mm ۶ و ویژن ICL mm ۲/۳ میباشد.
• لنز ورسیس داخل اتاق قدامی چشم در پشت قرنیه قرار می‌گیرد؛ به گونه‌ای که به جلوی عدسی چشم متصل باشد. برای بستن زخم‌ها از نخ‌های بخیه غیرقابل جذب استفاده می‌شود. در انتها نیز پانسمان روی چشم قرار می‌گیرد.
• لنز ویژن ICL داخل اتاق خلفی چشم در پشت عدسی و مردمک چشم قرار میگیرد؛ به گونه‌ای که به جلوی قرنیه چشم متصل باشد. پس از قرارگیری در محل، برای بستن زخم‌ها نیازی به بخیه نمی‌باشد. در انتها نیز پانسمان روی چشم قرار می‌گیرد.
• این عمل جراحی حدود ۳۰-۱۰ دقیقه طول می‌کشد و به صورت سرپایی انجام می‌شود. از فرد خواسته می‌شود که برای مدت کوتاهی استراحت کند تا بعد از آن قادر به بازگشت به منزل باشید (البته بایستی فردی شما را به آنجا ببرد). پزشک معالج معمولا داروهای آنتی بیوتیک و ضد التهاب تجویز می‌کند تا ناراحتی‌های احتمالی را کاهش داده و روند بهبود را تسریع کند.

بعد از عمل

• بسیاری از بیماران بهبود در میزان دید را کاملا حس می‌کنند. اما ممکن است در ابتدا بعد از عمل، دید کمی تار و مبهم باشد و افراد حساسیت بالایی به نور نشان بدهند. زمان دو تا چهار هفته برای رسیدن به دید واضح و پایدار نیاز می‌باشد.
• در صورت استفاده از لنز ویژن ICL، این زمان به حداقل یک تا هفت روز کاهش می‌یابد که در مقایسه با لنز ورسیس روند بهبودی بسیار سریعتر می‌باشد.
• معمولا بعد از این جراحی، بیمار کمی احساس ناراحتی به شکل خارش در چشم می‌کند، مثل اینکه شی خارجی در چشم می‌باشد.
• براساس تجویز پزشک، می‌توان با استفاده از دارو این علایم را به حداقل رساند.
• حضور فرد در روز بعد از جراحی و نیز سایر جلسات پیگیری لازم می‌باشد.
• از مالیدن یا فشردن چشم به شدت خودداری کنید.
• تا زمان بهبودی کامل از انجام فعالیت‌های شدید مانند بلند کردن اشیاء سنگین اجتناب کنید.
• یک تا سه هفته بعد از جراحی، بیشتر افراد قادر خواهند بود که رانندگی نمایند یا به کار بازگردند.

خطرات و عوارض جانبی

استفاده از لنزهای داخل چشمی فیکیک نیز مانند تمامی روشهای جراحی، خطرات مشخصی را به همراه خواهد داشت. هر چند این موارد کم میباشد. عوارض کوتاه مدت و بلند مدت این جراحی عبارت است از:

• جداشدگی شبکیه؛ این شرایط بسیار وخیم بوده و تهدیدی جدی برای بینایی بیمار محسوب می‌شود.
• از دست رفتن سلولهای مربوط به لایه‌ی نازک داخل قرنیه (اپی تلیوم)؛ این شرایط سبب ادم قرنیه و تاری پیشرونده در دید می‌شود. از این رو، پزشک در هر با مراجعه تعداد سلول‌های اندوتلیال را اندازهگیری خواهد کرد.
• التهاب یا عفونت چشم
• انحراف دید مانند وجود هاله و تابش خیره کننده به ویژه هنگام رانندگی، و دید تار
• آب مروارید؛ عدم توجه به آن سبب نابینایی کامل می‌شود.
• انحراف مردمک که احتمال وجود تابش خیره کننده و دید تار را افزایش می‌دهد.

نتایج درمانی استفاده از لنزهای داخل چشمی فیکیک

سازمان FDA در مطالعه‌ی سه ساله، که روی استفاده از لنزهای ورسیس بود، نشان داد حدود ۸۴ درصد از بیماران به دید ۴۰/۲۰ یا بیشتر رسیدهاند. این دید در بیشتر ایالت‌های آمریکا برای رانندگی بدون عینک مناسب می‌باشد. در این میان، ۳۱ درصد نیز به دید ۲۰/۲۰ رسیده بودند.