آلرژی دستگاه تنفسی فوقانی

آلرژی دستگاه تنفسی فوقانی

آلرژی می تواند به اشکال متفاوتی دیده شود. در واقع آلرژی می تواند مرتبط با ریه ها (آسم)، سیستم تنفسی فوقانی (بینی و سینوس ها) یا فرم های دیگر که به صورت آلرژی پوستی و گوارشی باشد .

یک سوال بسیار شایع که مطرح می شود این است که آیا آلرژی یک پدید فصلی است و یا اینکه می تواند در تمام طول سال وجود داشته باشد؟ آلرژی تنفسی هم به صورت فصلی دیده می شود و هم دربعضی از افراد در تمام طول سال وجود دارد ولی همین افراد ممکن است در برخی از فصل ها به خصوص در ابتدای بهار و پاییز آلرژی شان تشدید شود .

آلرژی یک علم وسیع است که به صورت یک فوق تخصص سه ساله بعد از دوران تخصص تدریس می شود. اما نکاتی مهمی که برای خیلی از افراد موجب سوال شده است را در این مقاله قصد داریم مطرح کنیم .

آیا آلرژی ارثی است ؟

در خیلی از مواقع ما متخصصین گوش و حلق و بینی آلرژی را به صورت ژنتیکی و ارثی در یک خانواده یا در نسل های یک خانواده می بینیم .

علائم آلرژی خیلی شبیه به بیماری سرماخوردگی یا سینوزیت است . بنابراین هم توسط خود بیمار و هم پزشکانی که ممکن است اطلاعاتی کافی نداشته باشند به عنوان سرماخوردگی یا سینوزیت تشخیص داده شود و یا درمان شود .

علائم کلی و شایع بیماری آلرژی

• گرفتگی بینی
• آبریزش بینی
• ترشحات پشت حلق (معمولا به صورت بی رنگ است و در برخی از افراد این ترشحات در صبح ها به صورت زرد رنگ و به مرور به سمت بعداظهر بی رنگ می شود)
• خارش گلو، بینی، چشم و حتی خارش گوش هم ممکن است باشد
• عطسه های متوالی (به خصوص عطسه های صبحگاهی)
• سرفه و سر درد
• گرفتگی صدا

همان طور که ملاحظه کردید متوجه می شوید که علائم بیماری آلرژی بسیار شبیه به علائم سرماخوردگی و یا سینوزیت است . بنابراین زمانی که این علائم را دارید باید به یک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایید و توسط یک پزشک به خوبی بررسی شود و تشخیص صحیح داده شود.

بسیاری از افراد که به پزشک مراجعه می کنند ابراز می نمایند که به صورت مکرر دچار سرماخوردگی می شوند و زمانی که این افراد مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرند، متوجه می شویم که این افراد آلرژی دارند و آلرژی آن ها کنترل شده نیست، یا افرادی که به نظر می آید که سینوزیت مزمن دارند و سینوزیت آن ها مقاوم به درمان است و زمانی که مورد بررسی قرار می گیرند، متوجه می شویم که آنها سینوزیت ندارند و تنها آلرژی دارند و این ابتلا به آلرژی است که به اشتباه تشخیص سینوزیت را برای آن ها به همراه داشته است .

آیا آلرژی درمان قطعی دارد ؟

در بعضی از افراد ممکن است آلرژی به صورت خود به خود در گذشت زمان محدود شود و یا اینکه برطرف شود. در بعضی مواقع آن عاملی که فرد نسبت به آن حساس است و موجب تحریک آن فرد می شود با جا به جا شدن و تغییر محیط یا با تغییرات فصلی ممکن است با آن برخوردی نداشته باشد و باعث تحریک و ایجاد آلرژی در فرد نشود .گاهی حساسیت فرد به عامل حساسیت زا در گذر زمان از بین می رود.

برای کنترل آلرژی بسیاری از ترکیبات آنتی هیستامینی و یا ترکیبات دیگر به صورت داروهای استنشاقی داخل بینی، داروهای خوراکی و تزریقی تجویز می شوند. در واقع این ها داروهایی هستند که با آن ها می توان آلرژی را کنترل نمود. طبیعتا اگر مصرف این داروها قطع شود، ممکن است علائم آلرژی مجددا بروز کند. افرادی که آلرژی فصلی دارند در فصلی که آلرژی آن ها شدت پیدا می کند باید تحت درمان دارویی قرار بگیرند و افرادی که در تمام طول سال آلرژی دارند باید در تمام طول سال مورد درمان قرار گیرند و دارو مصرف کنند .

البته بسیاری از داروهای که برای آلرژی تجویز می شوند، داروهایی هستند که عوارض جدی ندارند و مصرف طولانی مدت آن ها مشکلی ایجاد نمی کند ولی توصیه می شود حتما تجویز و استفاده از این داروها زیر نظر پزشک باشد زیرا مصرف درازمدت بعضی از این ها ممکن است با عوارضی توام باشد .

در موارد خاصی ایمونوتراپی توصیه می شود، ایمونوتراپی استفاده از واکسن برای حساسیت زدایی است. این روش معمولا بین سه تا پنج سال و گاهی بیش از پنج سال زمان می برد و نیاز است که فرد هفته ای یا یک هفته درمیان واکسن بزند و نسبت به آن موادی که به آن ها حساس هست، حساسیت زدایی شود.

این روش بسیار زمان بر و پرهزینه است و در موارد خاصی توصیه می شود. در مواردی که فرد حساسیت بسیارشدید دارد و به درمان های عادی جواب نمی دهد و آلرژی منجر به عوارض جدی شده است .

آیا اگر آلرژی کنترل نشود، می تواند مشکلات دیگری را ایجاد نماید ؟

افرادی که آلرژی شدید دارند، اگر آلرژی شان کنترل نشود، می تواند زمینه ایجاد سینوزیت مزمن برای آن ها شود و همین طور می تواند باعث پولیپ (بصورت گوشت اضافه) در مخاط بینی و مخاط سینوس ها شود. پولیپها، فضای بینی و سینوس ها را پر کرده و تنفس آن ها به شدت دچار مشکل می کند. همین طور بویایی آنها هم به همین دلیل کاهش پیدا کرده و یا اینکه از بین می رود .

سومین موردی که ممکن است با آن روبرو شویم، آسیب گوش میانی است. افرادی که آلرژی شدید دارند به علت اختلال عملکرد شیپور استاش ممکن است گوش میانی آن ها آب بیاورد (به آن اتیت سروز گفته می شود) که اگر درمان نشود کم شنوایی و ممکن است به دنبال آن عفونت های مزمن گوش میانی هم ایجاد شود که طبیعتا باید درمان خودش صورت بگیرد.

نکانی درباره آلرژی

آلرژی یا حساسیت واکنشی است که سیستم ایمنی بدن نسبت به بعضی از محرک ها (آلرژن ها) نشان می دهد. آلرژی به اشکال مختلف از جمله: پوستی، گوارشی، تنفسی (فوقانی و تحتانی) دیده می شود. آلرژی تنفسی تحتانی همان آسم است. رینیت آلرژیک، حساسیت سیستم تنفسی فوقانی است که بیشتر به متخصصین گوش و حلق و بینی مراجعه می کنند.

رینیت آلرژیک معمولا با تظاهرات زیر خود را آشکار می سازد:

• عطسه که معمولا صبح ها شدید تر است.
• آبریزش بینی که معمولا بی رنگ است و از هر دو سوراخ بینی خارج می شود.
• خارش که می تواند چشم، بینی، گوش، حلق و پوست صورت را در بر گیرد.
• گرفتگی بینی
• سرفه
• اشک ریزش
• ترشح پشت حلق که معمولا بی رنگ است
• سردرد

همانطور که ملاحظه نمودید، علایم رینیت آلرژیک بسیار شبیه به سرماخوردگی است. پزشک می تواند در افتراق این دو به شما کمک کند. رینیت آلرژیک می تواند فصلی یا دائمی باشد. در بعضی افراد علایم در تمام طول سال وجود دارد، اما در فصل یا فصلهای خاصی تشدید می یابد. زمینه ارثی در ایجاد آلرژی نقش دارد و معمولا در افراد یک خانواده بیشتر دیده می شود.

درمان آلرژی شامل سه مرحله است:

• اجتناب از عوامل محرک (آلرژن)
• درمان علامتی
• واکسیناسیون و حساسیت زدایی

هر چند برخی از مواد بیش تر می توانند حساسیت زا باشند اما همیشه نمی توان از عوامل حساسیت زا اجتناب کرد و این عوامل در افراد مختلف می توانند متفاوت باشند. گرده گل و گیاه از عوامل شناخته شده شایع برای ایجاد رینیت آلرژیک می باشد. افرادی که آلرژی فصلی دارند اغلب به گرده گل و گیاه حساس هستند و بیشتر در بهار و پاییز مشکلشان شدت می یابد.

اغلب افراد به درمان علامتی پاسخ خوبی می دهند. این درمانها اغلب شامل استفاده از ترکیبات آنتی هیستامین و کورتیکواسترویید می باشد. داروهای دیگری نیز هستند که از ترکیبات یاد شده نبوده و در درمان علامتی کاربرد دارند. درمان علامتی به این معنا است که زمانی که فرد دچار تشدید علایم می گردد از این داروها اگر استفاده نماید، علایمش فروکش می کند اما با قطع دارو علایم فرد ممکن است عود نماید.

واکسیناسیون یا حساسیت زدایی در موارد شدید که به درمانهای علامتی پاسخ نمی دهد و آلرژی در تمام طول سال فرد را رنج مِدهد توصیه می شود. این روش درمانی بین سه تا پنج سال طول می کشد و موفقیت 70 تا 80 درصد دارد و در کلینیک های تخصصی آلرژی انجام می شود.

پرسش های رایج آلرژی

1. آیا افرادی که رینیت آلرژیک دارند استعداد بیشتری برای ابتلا به آسم دارند؟

بله، این افراد نسبت به کسانی که زمینه آلرژی ندارند به ابتلا به آسم مستعدترند

1. درصورت عدم درمان رینیت آلرژیک چه مشکلاتی ممکن است برای فرد ایجاد گردد؟

التهاب مداوم یا مکرر بینی و سینوسها درصورت عدم درمان می تواند منجر به سینوزیت مزمن و ایجاد پولیپ در بینی شود که در اینصورت درمان جراحی نیز ممکن است ضرورت یابد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سینوزیت و پولیپ بینی اینجا را کلیک کنید.

1. آیا درمان رینیت آلرژیک احتمال ابتلا به آسم را در این بیماری کاهش می دهد؟

خیر

کلام آخر

یک فرد آلرژیک ممکن است تمام علائم را در یک زمان نداشته باشد و تنها چند تا از آن ها را داشته باشد. بنابراین لازم است که اگر این علائم را دارید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایید، تا تشخیص صحیح برای شما گذاشته شود و تحت درمان قرار بگیرید. این علائم عبارتند از:

• گرفتگی بینی
• آبریزش بینی
• ترشحات پشت حلق (معمولا به صورت بی رنگ است و در برخی از افراد این ترشحات در صبح ها به صورت زرد رنگ و به مرور به سمت بعداظهر بی رنگ میشود)
• خارش گلو، بینی، چشم و حتی خارش گوش هم ممکن است باشد
• عطسه های متوالی (به خصوص عطسه های صبحگاهی)
• سرفه و سر درد
• گرفتگی صدا

به این علائم باید به عنوان علائم آلرژی توجه نمود، هر چند این علائم ممکن است در سینوزیت و سرماخوردگی مشترک باشد. بنابراین افتراق بین سینوزیت، سرماخوردگی و آلرژی باید توسط پزشک داده شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر به جراح گوش در تهران مراجعه نمایید .