شیارپوش دندان (فیشور سیلانت) چیست؟ + بررسی مزایا و معایب استفاده از آن

حفظ سلامت دندان‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است؛ به‌ویژه در کودکان و نوجوانان که در معرض پوسیدگی دندان قرار دارند. یکی از روش‌های موثر جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان، استفاده از شیار پوش دندان است. این ماده محافظتی که به شکل یک لایه نازک روی سطح دندان‌های آسیاب قرار می‌گیرد، از نفوذ باکتری‌ها و مواد غذایی به درون شیارهای عمیق دندان جلوگیری می‌کند. در نتیجه، احتمال پوسیدگی به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد؛ اما شیار پوش دندان دقیقاً چیست و چگونه به حفظ سلامت دندان‌ها کمک می‌کند؟ در این مقاله از وبسایت دکتر نجمه تحویلدانژاد، **متخصص ارتودنسی در مشهد،** به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت. شیار پوش دندان چیست و چگونه عمل می‌کند؟ شیار پوش دندان، که با نام فیشور سیلانت (Fissure Sealant) نیز شناخته می‌شود، نوعی ماده پلاستیکی یا رزینی است که برای پر کردن شیارها و فرورفتگی‌های سطح جونده دندان‌های آسیاب استفاده می‌شود. این شیارها به دلیل عمق زیاد، مکان مناسبی برای تجمع پلاک‌های باکتریایی و ذرات غذایی هستند که با مسواک زدن معمولی به‌خوبی تمیز نمی‌شوند. زمانی که شیار پوش روی این نواحی قرار می‌گیرد، یک سد محافظتی تشکیل می‌دهد و از تماس مواد قندی و اسیدی با سطح دندان جلوگیری می‌کند. به این ترتیب، خطر پوسیدگی کاهش می‌یابد و سلامت دندان‌ها حفظ می‌شود. **بیشتر بخوانید» دیپ بایت دندان چیست؟ + بررسی عوامل و روش های درمان آن** مزایای استفاده از شیار پوش دندان شیار پوش دندان از روش‌های پیشگیری از پوسیدگی به‌شمار می‌آید و دارای مزایای متعددی است که آن را به یک راهکار ایده‌آل برای کودکان و نوجوانان تبدیل کرده است. یکی از مهم‌ترین مزایای این روش، کاهش خطر پوسیدگی دندان‌های آسیاب خواهد بود. این دندان‌ها به دلیل داشتن شیارهای عمیق، بیشتر در معرض تجمع مواد غذایی و باکتری‌ها قرار دارند. شیار پوش با پوشاندن این سطوح، از ایجاد پوسیدگی جلوگیری می‌کند. **بیشتر بخوانید» منظور از عکس CBCT دندان چیست؟ | بررسی مزایا و کاربردهای آن** ماندگاری و طول عمر بالا نیز یکی دیگر از مزایای این روش محسوب می‌شود. اگرچه ممکن است در طول زمان نیاز به ترمیم داشته باشد، اما در صورت مراقبت صحیح، می‌تواند سال‌ها بدون تغییر باقی بماند. از دیگر فواید شیار پوش می‌توان به عدم نیاز به تراشیدن دندان اشاره کرد. برخلاف برخی روش‌های درمانی که نیاز به حذف بخشی از مینای دندان دارند، این روش کاملا غیرتهاجمی است و بدون آسیب به ساختار طبیعی دندان انجام می‌شود. مراحل انجام شیار پوش دندان برای انجام این روش، دندانپزشک ابتدا سطح دندان را کاملا تمیز می‌کند و هرگونه پلاک و جرم را از روی آن برمی‌دارد. سپس، دندان را با استفاده از یک ماده مخصوص آماده‌سازی می‌کند تا سطح آن جهت چسبیدن شیار پوش آماده شود. در مرحله بعد، ماده شیار پوش روی شیارهای دندان قرار داده شده و با کمک نور خاصی سخت می‌شود. در نهایت، دندانپزشک اطمینان حاصل خواهد کرد که شیار پوش به‌خوبی روی دندان نشسته است و عملکرد طبیعی جویدن را مختل نمی‌کند. **بیشتر بخوانید» به منظور کسب اطلاع از اینکه دلایل نیاز به رادیولوژی دهان و دندان چیست؟ روی لینک داده شده کلیک کنید.** چه افرادی کاندیدای مناسبی برای شیار پوش دندان هستند؟ این روش معمولاً برای کودکان و نوجوانانی که دندان‌های دائمی تازه روییده دارند، توصیه می‌شود. بهترین زمان برای انجام آن، بلافاصله پس از رویش **دندان‌ آسیاب** دائمی است؛ زیرا این دندان‌ها بیشترین احتمال پوسیدگی را دارند. بزرگسالانی که دندان‌هایشان دارای شیارهای عمیق است و هنوز دچار پوسیدگی نشده‌اند، نیز می‌توانند از این روش بهره ببرند. البته، در افرادی که سابقه پوسیدگی گسترده دارند یا بهداشت دهان و دندان را رعایت نمی‌کنند، تاثیرگذاری شیار پوش کاهش می‌یابد. چه کسانی نباید فیشور سیلانت انجام دهند؟ - دندان‌هایی که قبلاً دچار پوسیدگی شده‌اند - کودکانی که همکاری لازم را در مطب ندارند - افراد با آلرژی شدید به رزین‌های دندانی (بسیار نادر) در این موارد، دندانپزشک راه‌حل‌های جایگزین پیشنهاد می‌دهد. ماندگاری و مراقبت از شیار پوش دندان ماندگاری شیار پوش به عوامل متعددی از جمله کیفیت مواد استفاده‌شده، مهارت دندانپزشک و میزان رعایت بهداشت دهان و دندان، بستگی دارد. در شرایط عادی، این پوشش می‌تواند چندین سال روی دندان باقی بماند؛ اما امکان دارد به مرور زمان دچار ساییدگی یا جدا شدن شود. **بیشتر بخوانید» دندان اضافه چیست و چگونه درمان می‌شود؟ + بررسی علل ایجاد آن** جهت افزایش طول عمر آن، توصیه می‌شود که: - مسواک زدن منظم و استفاده از نخ دندان ادامه یابد. - از جویدن مواد غذایی سفت مانند یخ یا آجیل‌های سخت خودداری شود. - به‌صورت دوره‌ای برای بررسی وضعیت شیارپوش، به دندانپزشک مراجعه شود. تفاوت فیشور سیلانت با فلورایدتراپی در واقع، این دو روش تکمیل‌کننده‌ی هم هستند و می‌توانند همزمان انجام شوند. آیا شیار پوش دندان عوارض دارد؟ شیار پوش دندان روشی ایمن و بدون خطر است؛ اما در برخی موارد ممکن است دندانپزشک تشخیص دهد که برای یک فرد مناسب نیست. به‌عنوان مثال، در صورتی که دندان قبلاً دچار پوسیدگی شده باشد، قرار دادن شیار پوش روی آن باعث پوشاندن پوسیدگی و تشدید آن می‌شود. همچنین، برخی افراد احتمال دارد به مواد استفاده‌شده در شیار پوش حساسیت داشته باشند، هرچند این مورد بسیار نادر است. ### هزینه شیار پوش دندان در ایران هزینه این روش بسته به نوع مواد استفاده‌شده، دستمزد دندانپزشک و محل انجام درمان متغیر است. معمولا این هزینه برای هر دندان به‌صورت جداگانه محاسبه می‌شود. با توجه به مزایای این روش در پیشگیری از پوسیدگی‌های پرهزینه، می‌توان آن را سرمایه‌گذاری مناسبی جهت حفظ سلامت دندان‌ها در نظر گرفت. #### جمع‌بندی شیار پوش دندان به‌عنوان یک روش پیشگیرانه موثر، از پوسیدگی دندان‌های آسیاب جلوگیری و به حفظ سلامت دهان و دندان کمک شایانی می‌کند. این روش به‌خصوص برای کودکان و نوجوانان توصیه می‌شود؛ زیرا از همان ابتدای رویش دندان‌های دائمی، آن‌ها را در برابر آسیب‌های ناشی از باکتری‌ها و مواد غذایی محافظت می‌کند. با رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک، می‌توان از ماندگاری طولانی‌مدت این پوشش بهره برد و خطر پوسیدگی را به حداقل رساند.