انحراف فک و راه

انحراف فک و راه‌های درمان آن بسیار مهم هستند و باید با ورزش‌ها و درمان‌های مختلفی که برای آن موجود هستند، به پیشگیری آن بپردازید. انحراف فک که به عنوان انحراف مفصل فک نیز آن را می‌شناسیم، به وضعیتی می‌گویند که در آن مفصل فک در مکان نادرست قرار گرفته است و از هم‌راستایی با فک دیگر خارج می‌شود. این ناهنجاری تاثیرات قابل‌توجهی روی توازن دندان‌ها دارد و می‌تواند منجر به برخورد نامتعادل آن‌ها شود. نتیجه این وضعیت مشکلات متعددی را از جمله درد در مفاصل فک، سردرد و گردن درد، خستگی مداوم و پیوسته، همچنین ایجاد صداهای غیرمعمول در مفاصل فک به وجود می‌آورد. ما در ادامه این مقاله از وبسایت دکتر نجمه تحویلدارنژاد، **جراح ارتودنسی در مشهد**، روش های انحراف فک را مورد بررسی قرار خواهیم داد. تا انتها با ما همراه باشید. انحراف فک چگونه رخ می‌ دهد؟ جهت درک عملکرد صحیح فک، باید به هماهنگی میان بافت‌های مختلف تشکیل‌دهنده آن توجه کنیم. این بافت‌ها شامل تاندون‌ها، استخوان‌ها و ماهیچه‌ها هستند. هرگونه ناهماهنگی یا آسیب در یکی از این اجزا، منجر به اختلال در موقعیت طبیعی فک و تغییر در زاویه اصولی آن می‌شود. این وضعیت نه تنها بر عملکرد فک تأثیر منفی می‌گذارد، بلکه مشکلات جدی‌تری به همراه دارد؛ بنابراین بررسی دقیق سلامت این بافت‌ها و تاثیرات آن روی فک، امری ضروری به نظر می‌رسد. **بیشتر بخوانید» در صورت تمایل به بررسی دلایل کوچک بودن فک پایین + روش های درمان آن، روی لینک داده شده کلیک کنید.** تشخیص دقیق علت انحراف فک تأثیر بسزایی در موفقیت درمان‌های مرتبط، از جمله ارتودنسی، خواهد داشت؛ مهم‌ترین و شایع‌ترین دلایل کج بودن فک به شرح زیر هستند: - آسیب‌های تروماتیک به ناحیه فک - مشکلات ارثی و مادرزادی - کراس بایت خلفی که منجر به رشد غیرطبیعی فک پایین می‌شود - تغییرات عملکردی فک که درمان نشده‌اند - ناهنجاری‌های مفصل گیجگاهی فکی (**TMJ**) باید توجه داشته باشید که درک این عوامل، کلیدی جهت برنامه‌ریزی درمان فک کج نیز خواهد بود. نحوه تشخیص کجی فک (انحراف فک) کجی فک یا انحراف فک یکی از ناهنجاری‌های شایع فک و صورت است که می‌تواند هم از نظر زیبایی و هم از نظر عملکردی (مثل جویدن، حرف زدن و تنفس) مشکلاتی ایجاد کند. تشخیص زودهنگام این مشکل، نقش مهمی در جلوگیری از بروز عوارض جدی‌تر دارد. در ادامه با روش‌های مختلف تشخیص کجی فک آشنا می‌شویم. ### معاینه بالینی توسط متخصص فک و صورت اولین قدم در تشخیص کجی فک، معاینه دقیق توسط متخصص فک و صورت یا ارتودنتیست است. پزشک با بررسی تقارن صورت، موقعیت فک بالا و پایین، نحوه بسته شدن دندان‌ها (بایت)، و وضعیت کلی فک هنگام حرکت، به نشانه‌های اولیه انحراف پی می‌برد. نشانه‌هایی مثل لبخند نامتقارن، جابه‌جایی چانه به یک طرف، سختی در باز یا بسته کردن دهان، یا صدا دادن فک حین حرکت از جمله علائم مهمی هستند که پزشک بررسی می‌کند. ### عکس‌برداری‌های تخصصی (رادیوگرافی) برای ارزیابی دقیق‌تر، استفاده از تصویربرداری‌های تخصصی مانند رادیوگرافی پانورامیک (OPG) یا رادیوگرافی سفالومتریک الزامی است. این تصاویر به پزشک کمک می‌کنند تا ساختار استخوانی فک و جمجمه را به‌طور کامل ارزیابی کند و میزان انحراف را اندازه‌گیری نماید. در موارد خاص، سی‌تی‌اسکن سه‌بعدی (CBCT) نیز برای بررسی دقیق‌تر جزئیات استخوانی و مفاصل فکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ### بررسی عملکرد مفصل فکی (TMJ) در برخی از بیماران، انحراف فک می‌تواند با اختلال در مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) همراه باشد. پزشک عملکرد این مفصل را از نظر درد، صدا، محدودیت حرکت و التهاب بررسی می‌کند. اگر TMJ درگیر باشد، ممکن است نیاز به درمان‌های تخصصی‌تر وجود داشته باشد. ### بررسی تقارن صورت با ابزار دیجیتال برخی کلینیک‌ها از تکنولوژی‌های دیجیتال مانند اسکن سه‌بعدی صورت استفاده می‌کنند تا تقارن صورت بیمار به‌صورت دقیق‌تری بررسی شود. این روش می‌تواند انحراف‌های ظریف فک را که ممکن است در نگاه اول مشخص نباشند، آشکار کند. انواع درمان‌ها برای انحراف فک درمان انحراف فک از دو طریق جراحی و غیرجراحی انجام می‌شود. در روش‌های غیرجراحی، استفاده از وسایل ارتودنسی و ثابت، به بهبود وضعیت فک کمک می‌کند. همچنین، دارو درمانی به عنوان یک گزینه مؤثر در تسکین دردهای ناشی از این ناهنجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ اما لازم به ذکر است در مواردی که انحراف فک شدید باشد، دارو درمانی به تنهایی نمی‌تواند کاری انجام دهد و بیمار باید به جراحی روی آورد. درمان انحراف فک با حرکات ورزشی چگونه انجام می‌شود؟ جهت تقویت عضلات فک در شرایط انحراف، انجام برخی از ورزش‌ها و تمرینات موثر هستند. این تمرینات نه تنها به بهبود قوت عضلات فک کمک می‌کنند، بلکه در کاهش علائم ناشی از این ناهنجاری نیز نقش مهمی دارند. چند ورزش و تمرین مناسب برای تقویت عضلات فک موجود هستند که پیروی از آن‌ها می‌تواند کجی فک را بهبود بخشد. ### تمرینات اسکلتی یکی از تمرینات مؤثر جهت تقویت عضلات فک، باز و بسته کردن دهان به صورت آرام و مداوم است. در این تمرین، باید دهان خود را به طور کامل باز کنید و سپس آن را به آرامی ببندید. تکرار این حرکت باعث تقویت عضلات فک می‌شود. برای شروع، این تمرین را 10 تا 15 بار انجام و پس از چند هفته، به تدریج تعداد تکرارها را افزایش دهید. **بیشتر بخوانید» ارتودنسی کاموفلاژ یا جبرانی چیست؟** ### تمرینات مقاومتی برای تقویت عضلات فک، می‌شود از ابزارهای خاصی مانند توپ مخصوص یا لوازم ورزشی دیگر بهره برد. به عنوان مثال، با قرار دادن توپ در دهان و اعمال فشاری آرام به سمت آن، عضلات فک را به چالش بکشید و آن‌ها را تقویت کنید؛ سپس، با رها کردن توپ، می‌توانید به آرامی به حالت اولیه برگردید. ### ماساژ مفاصل یکی از روش‌های مؤثر جهت تقویت و آرامش عضلات فک، ماساژ ملایم این ناحیه با استفاده از انگشتان است. با انجام این کار تنش‌های عضلانی بهبود پیدا می‌کنند و شما احساس راحتی بیشتری را تجربه خواهید کرد. درمان انحراف فک با جراحی چگونه انجام می‌شود؟ زمانی که روش‌های غیر جراحی برای درمان انحراف فک موثر واقع نمی‌شوند، تغییر موقعیت آن ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد. نوع جراحی مورد استفاده نیز بستگی به علت اصلی انحراف دارد و پزشک یکی از روش‌های زیر را برای اصلاح این ناهنجاری انتخاب می‌کند. ### آرتروسنتز این روش شامل وارد کردن سوزن‌های کوچک به داخل مفصل است و برای جمع‌آوری مایع سینوویال، به منظور تشخیص و درمان بیماری‌هایی مانند آرتریت و نقرس کاربرد دارد. ### کندیلوتومی اصلاح‌شده این روش به طور غیرمستقیم TMJ را از طریق جراحی روی فک پایین مورد بررسی قرار می‌دهد و ممکن است در درمان درد و قفل شدن مفید باشد. **بیشتر بخوانید» به منظور آشنایی با راه های درمان قفل شدن فک، روی لینک داده شده کلیک کنید.** ### استئوتومی فک بالا این جراحی جهت اصلاح بایت باز یا کراس بایت در فک بالا انجام می‌شود. در این روش، فک بالا و دندان‌ها به سمت جلو حرکت می‌کنند تا با دندان‌ها و استخوان فک پایین به تراز درستی برسند. ### استئوتومی فک پایین این جراحی، به اصلاح مشکلاتی مانند ناهماهنگی و بیرون‌زدگی فک پایین می‌پردازد. جراح با ایجاد بریدگی‌هایی در پشت دهان، فک پایین را به جلو یا عقب می‌برد. ### جراحی کانتورینگ فک و چانه این روش شامل برش استخوان چانه در جلوی زاویه فک است. ### شکل‌دهی ژن این جراحی پلاستیک استخوان، جهت اصلاح وضعیت چانه کوچک یا نامرتب صورت می‌گیرد. **بیشتر بخوانید» درمان کوچک بودن فک پایین با ارتودنسی** ### جراحی مفصل باز اگر درد فک با درمان‌های محافظه‌کارانه تسکین نیابد و به نظر برسد ناشی از مشکل ساختاری در مفصل است، پزشک جراحی مفصل باز (آرتروتومی) را برای ترمیم یا جایگزینی مفصل پیشنهاد می‌کند. این نوع جراحی خطرات بیشتری نسبت به سایر روش‌ها دارد و باید به صورت دقیق مورد ارزیابی قرار بگیرد. ### تزریقات در برخی موارد، تزریق کورتیکواستروئید به مفصل امکان دارد مؤثر باشد. همچنین، تزریق سم بوتولینوم نوع A (بوتاکس) به عضلات فک، به تسکین دردهای مرتبط با اختلالات TMJ نیز کمک می‌کند. ### آرتروسکوپی TMJ در موارد خاص، جراحی آرتروسکوپی به اندازه جراحی مفصل باز جهت درمان اختلالات TMJ مؤثر واقع می‌شوند. در این روش، یک لوله نازک (کانولا) را به فضای مفصل وارد می‌کنند و ابزارهای جراحی کوچکی را برای انجام عمل آن به کار می‌برند. به طور کلی این روش خطرات و عوارض کمتری دارد، اما با محدودیت‌های زیادی صورت می‌گیرد. #### سخن آخر انحراف یا کجی فک زمانی به وقوع می‌پیوندد که فک بالا نتواند به درستی با فک پایین هماهنگ شود. این ناهنجاری ناشی از عوامل متعددی مانند ناهماهنگی دندان‌ها، اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)، ضربه و نقایص مادرزادی هستند. درمان‌های مرتبط با این ناهنجاری‌ها نیز به چند روش صورت می‌گیرد. این درمان‌ها به بهبود کیفیت زندگی و سلامت عمومی افراد کمک می‌کنند.