آنچه در مقاله میخوانیم
Toggleاین مقاله توسط پزشک متخصص بازبینی و تایید شده است.
مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان بسیار مهم است؛ چراکه این مراقبتها نهتنها به پیشگیری از مشکلات دندانی کمک میکنند؛ بلکه در موفقیت درمان ارتودنسی و حفظ نتایج آن هم نقش دارند. بیتوجهی به این مراقبتها میتواند منجر به پوسیدگی دندانها، بیماریهای لثه و نیاز به درمانهای اضافی شود. در این مقاله به تشریح مراحل مختلف مراقبت از دندانهای ارتودنسیشده از زمان نصب براکتها تا پس از اتمام درمان پرداخته میشود.
قبل از شروع درمان ارتودنسی، باید مطمئن شوید که دهان و دندانها در شرایط مناسبی برای شروع درمان هستند. این شامل انجام تمامی درمانهای دندانپزشکی ضروری مانند جرمگیری، ترمیم دندانهای آسیبدیده، عصبکشی دندان یا کشیدن دندانهای غیرقابل نگهداری است. این اقدامات باید پیش از شروع ارتودنسی انجام شوند تا درمان بهدرستی پیش رود.
از لحظهای که براکتها روی دندانها قرار میگیرند، مراقبت از دهان وارد مرحلهای حساس و دقیق میشود. در این دوران، بیمار نقش اصلی را در حفظ بهداشت، کنترل درد و پیشگیری از آسیب به اجزای ارتودنسی ایفا میکند.
در روز اول پس از نصب براکتها، احساس فشار یا درد در دندانها کاملا طبیعی است. براکتها بهتازگی به دندانها متصل شدهاند و دندانها برای نخستینبار نیرویی را تجربه میکنند که آنها را به حرکت مجبور میکند. ممکن است این ناراحتی همراه با حساسیت لثه یا تحریک در نواحی داخلی لب و گونهها باشد.
در این مرحله، رژیم غذایی باید کاملا نرم و بدون نیاز به جویدن زیاد باشد. غذاهایی مانند پوره، سوپ صافشده، ماست، پودینگ و بستنی انتخابهای مناسبی هستند. مصرف غذاهای داغ توصیه نمیشود چون میتواند به کامپوزیتهایی که براکتها را نگهمیدارند آسیب برساند. همچنین باید از گاز زدن مستقیم غذاها خودداری شود تا از جداشدن ناگهانی براکتها جلوگیری شود.
سه روز نخست پس از ارتودنسی با دردهای خفیف تا متوسط همراه است. دندانها هنوز به نیروهای واردشده عادت نکردهاند و فشار واردشده باعث تحریک رشتههای عصبی اطراف ریشهها میشود. استفاده از مسکنهای ساده مانند استامینوفن میتواند به کاهش این ناراحتی کمک کند. اگر بیمار در این مدت احساس گرفتگی یا سفتی در فک داشت، نگران نباشد؛ این واکنشی طبیعی به شروع حرکت دندانهاست.
در صورت لزوم و با مشورت پزشک، جویدن آدامسهای بدون قند هم میتواند به کاهش فشار کمک کند؛ زیرا این کار باعث افزایش جریان خون در ناحیه فک و تسکین درد میشود.
در هفته اول، بیمار وارد مرحلهای میشود که باید با حضور دائمی براکتها در دهان خود کنار بیاید. لبها، گونهها و زبان ممکن است در تماس با براکتها دچار سایش یا زخمهای خفیف شوند. استفاده از موم ارتودنسی برای پوشاندن نقاط تیز براکتها میتواند این مشکل را تا حد زیادی کاهش دهد.
در همین هفته، عضلات دهان کمکم با وضعیت جدید هماهنگ میشوند و بیشتر بیماران پس از گذشت چند روز، ناراحتی اولیه را پشت سر میگذارند. مهم است که در این مدت صبر و آرامش داشته باشید و توصیههای متخصص ارتودنسی را بهطور کامل رعایت کنید.
براکتها اجزایی خارجی هستند که حضورشان در دهان برای عادتکردن به زمان نیاز دارد. عضلات صورت، لبها و گونهها بهتدریج با ساختار جدید کنار میآیند. در چند هفته اول، صحبتکردن، غذاخوردن یا حتی بستن لبها روی دندانها ممکن است کمی متفاوت بهنظر برسد؛ اما این تغییرات گذرا هستند و با گذشت زمان، حرکات دهان به حالت طبیعی بازمیگردد.
براکتها اجزای ظریفی هستند که باید تا پایان درمان سالم و ثابت بمانند. اگر یکی از آنها جدا شود، نهتنها زمان درمان طولانیتر میشود؛ بلکه ممکن است حرکت دندانها بهشکل ناهماهنگ اتفاق بیفتد و اصلاح مجدد موقعیت آنها لازم باشد. بههمین دلیل توصیه میشود از هرگونه فشاری که ممکن است به براکتها آسیب بزند، جلوگیری شود.
برخی از خوراکیها، بهویژه اگر سفت یا چسبناک باشند، میتوانند بهراحتی باعث جداشدن براکتها شوند. غذاهایی مانند:
همگی از جمله مواردی هستند که باید در طول دوره ارتودنسی از آنها پرهیز شود. اگر نیاز به خوردن چنین مواد غذایی دارید، آنها را به قطعات بسیار کوچک تقسیم کنید و با دندانهای عقب بجوید یا جایگزینهای نرمتر برایشان پیدا کنید.
رعایت مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان میتواند نقش زیادی در آرامترکردن درد ارتودنسی داشته باشد. برای کاهش درد ارتودنسی، مسکنهایی مانند استامینوفن در بیشتر مواقع کافی هستند. در مواردی که بیمار در ساعات ابتدایی احساس فشار یا سفتی بیش از حد دارد، میتوان از کمپرس سرد روی صورت هم استفاده کرد تا التهاب کاهش پیدا کند.
همچنین، بسیاری از متخصصان توصیه میکنند جویدن آدامس بدون قند به آرامسازی عضلات کمک میکند. این عمل باعث افزایش جریان خون در ناحیه فک شده و احساس درد را کمتر میکند، بهشرط آنکه آدامس نرم و بدون چسبندگی باشد و فشار بیش از حدی به براکتها وارد نکند.
در طول دوره درمان، رسیدگی به بهداشت دهان و دندان اهمیت بیشتری از همیشه پیدا میکند. از آنجا که سیمها و براکتها دسترسی به سطوح دندانی را محدود میکنند، رعایت دقیق مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان ضروریست تا از پوسیدگی و تشکیل جرم جلوگیری شود.
مسواک بیندندانی یکی از مهمترین ابزارهای بهداشتی در دوران ارتودنسی است. این مسواکهای باریک با طراحی خاص، بهراحتی از زیر سیم ارتودنسی عبور میکنند و امکان پاکسازی اطراف براکتها و فضاهای بین دندانها را فراهم میکنند؛ جایی که مسواک معمولی قادر به تمیزکردن آن نیست. از روز اول درمان، به بیماران توصیه میشود تهیه این مسواک را در اولویت قرار دهند و روزانه از آن استفاده کنند.
در دوران ارتودنسی، استفاده از نخ دندان معمولی بهدلیل وجود سیمها دشوار است. نخ دندان سوپرفلاس با طراحی ویژه، امکان تمیزکردن فضای بین دندانها و زیر سیم را فراهم میکند. استفاده روزانه از این نخ دندان باعث کاهش تجمع پلاک و باقیمانده غذا میشود و از ایجاد پوسیدگی در نواحی پنهان جلوگیری میکند.
دهانشویههای حاوی فلوراید میتوانند در کنار مسواک و نخ دندان، لایهای محافظ برای مینای دندان ایجاد کنند. این دهانشویهها باید طبق نظر پزشک یا داروساز، روزانه یا هفتگی استفاده شوند. استفاده منظم از آنها به کاهش خطر پوسیدگی و حفظ طراوت دهان در طول درمان کمک میکند.
برند خاصی برای خمیردندان ارتودنسی ضروری نیست؛ اما مهمترین نکته، وجود فلوراید در ترکیب آن است. خمیر دندانی که فلوراید کافی داشته باشد، از مینای دندان در برابر پوسیدگی محافظت میکند و در حفظ سلامت دهان نقش دارد. انتخاب خمیر دندان باید طبق توصیه متخصص ارتودنسی باشد؛ اما نیاز به محصول خاص یا گرانقیمت وجود ندارد.
یکی از پایههای کلیدی مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان، مراجعه منظم به متخصص ارتودنسی است. معمولا این مراجعات بهصورت ماهیانه انجام میشوند تا وضعیت حرکت دندانها بررسی شود، براکتهای جداشده اصلاح شوند و رعایت بهداشت دهان کنترل شود.
رژیم غذایی در طول درمان ارتودنسی، نهتنها باید مغذی و متعادل باشد؛ بلکه باید با هدف محافظت از براکتها و دندانها تنظیم شود. بخشی از مراقب های بعد از ارتودنسی دندان به پرهیز از غذاهایی مرتبط است که میتوانند به اجزای ارتودنسی آسیب برسانند یا تمیزکردن دندانها را دشوارتر کنند.
در هفتهها و ماههای اول پس از نصب براکتها، بهتر است غذاهایی انتخاب شود که نرم و کمنیاز به جویدن باشند. مواردی مثل سوپ، برنج نرم، پوره سیبزمینی، ماست، پاستا، نیمرو، تخممرغ آبپز، فرنی و غذاهای بخارپز انتخابهای خوبی هستند. در کنار این، باید سعی شود تغذیه حاوی ویتامینها و مواد معدنی کافی باشد تا سلامت لثه و بافتهای اطراف دندانها حفظ شود.
برخی مواد غذایی در دوران ارتودنسی باعث جداشدن براکتها، خمشدن سیمها یا گیرکردن بین اجزای ارتودنسی میشوند. این خوراکیهای ممنوع شامل موارد زیر هستند:
در این دوران، توصیه میشود مصرف این غذاها در برنامه غذایی روزانه قرار گیرد:
یکی از مهمترین اصول در مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان، رعایت کامل بهداشت دهان و دندان است. در صورتی که دندانها بهطور صحیح مسواک نشوند و از نخ دندان یا مسواک بیندندانی استفاده نشود، پلاک در اطراف براکتها تشکیل میشود و در مدت کوتاهی به پوسیدگی منجر خواهد شد. پوسیدگی دندانهای ارتودنسیشده نهتنها روند درمان را تحتتأثیر قرار میدهد؛ بلکه ممکن است نیاز به توقف درمان، برداشتن براکتها، ترمیم دندان و شروع مجدد مراحل ارتودنسی باشد.
علاوهبر آن، التهاب و خونریزی لثه، بوی بد دهان و تغییر رنگ مینای دندان (ایجاد لکههای سفید اطراف براکتها) از دیگر پیامدهای عدم رعایت بهداشت هستند. در برخی موارد حتی ممکن است تحلیل لثه و عقبنشینی آن رخ دهد که ترمیم آن زمانبر و پرهزینه خواهد بود.
پایان ارتودنسی به معنای پایان مراقبت نیست. پس از برداشتن براکتها، دندانها تمایل دارند به موقعیت قبلی خود برگردند. به همین دلیل، استفاده صحیح و منظم از ریتینر بخش جدانشدنی مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان محسوب میشود. ریتینرها معمولا در دو نوع ثابت و متحرک استفاده میشوند و نقش آنها تثبیت وضعیت جدید دندانهاست.
ریتینر ثابت به کمک کامپوزیت به پشت دندانهای جلویی چسبانده میشود و ممکن است برای سالها در دهان بماند. این بخش بهدلیل وجود سیم فلزی، محل مناسبی برای تجمع جرم و پلاک است. برای جلوگیری از پوسیدگی، بیمار باید بهطور منظم این ناحیه را با مسواکهای کوچک یا بیندندانی تمیز کند. نخ دندان سوپرفلاس هم کمک میکند فضای بین دندانها و زیر سیم بهخوبی پاکسازی شود. استفاده از خمیر دندان فلورایددار و مراجعه منظم برای جرمگیری هم توصیه میشود.
در مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان، رعایت بهداشت ناحیهای که سیم ریتینر ثابت به پشت دندانها چسبانده شده، اهمیت زیادی دارد. این سیمها مانع عبور مستقیم نخ دندان معمولی میشوند، بنابراین تنها راهکار مناسب، استفاده از نخ دندان سوپرفلاس است.
برای استفاده صحیح، ابتدا قسمت سختِ ابتدایی نخ سوپرفلاس را از زیر سیم عبور دهید تا بتوانید بخش اسفنجی (پشمی) نخ را میان دو دندان حرکت دهید. سپس، نخ را بهآرامی به کنارههای هر دندان بکشید تا پلاکها جدا شوند. مرحله آخر استفاده از بخش نخی معمولی برای کشیدن نخ به سمت بالا و بیرون است. این کار باید برای هر فاصله بین دندانها تکرار شود.
ریتینرهای ثابت، بهخصوص در ناحیه پشت دندانها، جایی هستند که جرم خیلی زود تشکیل میشود. برای پیشگیری از التهاب لثه، تحلیل بافتها و بوی بد دهان، جرمگیری تخصصی باید حداقل سالی یکبار انجام شود. در کلینیکهایی مانند مرکز ارتودنسی شرق تهران این خدمات پس از ارتودنسی بهصورت پیوسته و با یادآوریهای منظم ارائه میشود.
بیمارانی که از ریتینر یا پلاک متحرک استفاده میکنند، باید آن را بهصورت روزانه تمیز کنند. این پلاکها مستقیما با بزاق، باکتریها و غذا در تماس هستند و اگر بهدرستی تمیز نشوند، خودشان به منبع آلودگی تبدیل میشوند.
برای تمیزکردن پلاکهای متحرک، هرگز نباید از خمیردندان استفاده شود؛ زیرا خمیردندان باعث خراشیدگی سطح پلاک میشود و محیطی مناسب برای تجمع باکتریها بهوجود میآورد. بهتر است از یک مسواک جداگانه، همراه با آب ولرم و مقدار کمی مایع ظرفشویی استفاده شود. همچنین میتوان از محلول آب و سرکه برای ضدعفونی ملایم استفاده کرد.
در روش اینویزیلاین یا ارتودنسی شفاف، پلاکهای متحرکی بهصورت دورهای روی دندانها قرار میگیرند تا بهتدریج آنها را جابهجا کنند. اگرچه این روش از نظر ظاهری و راحتی برای بسیاری از بیماران مطلوب است، اما موفقیت آن کاملا وابسته به رعایت دقیق مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان است.
اولین نکته، استفاده منظم و پیوسته از پلاکهاست. بیماران باید روزانه بین ۲۰ تا ۲۲ ساعت از اینویزیلاین استفاده کنند و تنها در زمان غذاخوردن یا نوشیدن مایعات رنگی آن را بردارند. هر بار خارجکردن پلاک باید با شستوشو همراه باشد. تمیزکردن این پلاکها هم بسیار مهم است. برخلاف تصور رایج، استفاده از خمیردندان برای شستوشوی اینویزیلاین توصیه نمیشود. بهتر است آنها را با آب ولرم و مایع ظرفشویی یا محلولهای ضدعفونیکننده مخصوص بشویید.
پلاکهای متحرک تنها به دوران بعد از ارتودنسی محدود نمیشوند؛ در برخی درمانهای فکی و رشد دندان هم برای کودکان یا نوجوانان استفاده میشوند. در این موارد هم توجه به مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان، بهویژه در بیماران کمسن، اهمیت دوچندان دارد.
پلاکهای متحرک باید هر روز با مسواک نرم و مایع ظرفشویی تمیز شوند. پس از هر وعده غذایی، خارجکردن پلاک و شستوشوی دهان و دندانها الزامیست. همچنین، هنگام عدم استفاده، پلاک باید در جعبه مخصوص نگهداری شود و از قراردادن آن در محیط گرم یا نزدیک به منبع حرارت خودداری شود، چرا که ممکن است تغییر شکل دهد. مهمتر از همه، استفاده از پلاک باید طبق دستور متخصص ارتودنسی باشد؛ هرگونه کاهش زمان استفاده، میتواند تاثیر درمان را کاهش دهد.
در این نوع ارتودنسی، مسواکزدن باید با دقت بیشتری انجام شود، چون براکتها بهراحتی در دسترس نیستند. استفاده از مسواک برقی یا مسواکهایی با سری کوچک کمک میکند تا نواحی پشتی بهخوبی تمیز شوند. همچنین استفاده منظم از نخ دندان سوپرفلاس و دهانشویه برای کاهش خطر پوسیدگی و التهاب لثه ضروری است.
جمعبندی
درمان ارتودنسی تنها به نصب براکتها یا استفاده از پلاک محدود نمیشود؛ بخش بزرگی از موفقیت آن به مراقبتهای دقیق و روزانه بیمار وابسته است. از روز اول تا پس از برداشتن براکتها، رعایت مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان نقش کلیدی در سلامت دهان، دوام نتایج درمان و جلوگیری از بروز مشکلاتی مانند پوسیدگی، التهاب لثه یا بازگشت موقعیت دندانها دارد. اگر بهدنبال شروع درمانی اصولی هستید، دریافت مشاوره از بهترین کلینیک ارتودنسی شرق تهران میتواند تصمیم شما را مطمئنتر کند.
بله؛ استفاده از نخ دندان بهویژه در نواحی دارای ریتینر ثابت یا دندانهای نزدیک به هم ضروری است. نخ دندان سوپرفلاس بهترین گزینه برای دوران پس از ارتودنسی است.
مدت استفاده بستهبه شرایط دندانی هر فرد متفاوت است؛ اما معمولا چند سال اولیه بعد از ارتودنسی، استفاده از ریتینر دائمی یا شبانه توصیه میشود.
خود براکتها عامل پوسیدگی نیستند؛ اما اگر بهداشت دهان رعایت نشود، اطراف براکتها محلی مناسب برای تجمع پلاک و پوسیدگی خواهد شد.
مسواک ارتودنسی با طراحی V شکل یا مسواک بیندندانی برای تمیزکردن اطراف براکتها بهترین انتخاب است. استفاده از مسواک برقی هم میتواند کمککننده باشد.
بله؛ بهویژه در نواحی دارای ریتینر ثابت. تشکیل جرم در این نواحی سریعتر اتفاق میافتد و جرمگیری منظم برای پیشگیری از بیماریهای لثه ضروری است.
باید در سریعترین زمان ممکن به متخصص ارتودنسی مراجعه کرد تا براکت یا سیم اصلاح شود.
آخرین به روزرسانی در ۲۶ تیر ۱۴۰۴ توسط تیم نویسندگان ستاره شرق
۵/۵ - (۱ امتیاز)تیم کلینیک دندانپزشکی ستاره شرق با شعار هوشمندانه انتخاب کنید و بی پروا بخندید با بکار گیری کادر اداری و درمانی متعهد،متخصص،دقیق و آموزش دیده با حضور بهترین دندان پزشکان ماهر و با تجربه آماده خدمات رسانی با بهترین کیفیت به شما عزیزان میباشد.
© تمام مطالب وبسایت برای ستاره شرق محفوظ است.
اطلاعات تماس
تهران، خیابان مدنی شمالی، سه راه لشکر، نبش خیابان حیدری، ساختمان الوند، پلاک ۱۰۸۶/۲، طبقه سوم
۰۲۱-۹۱۰۹۳۵۶۰
Linkedin Instagramتیم کلینیک دندانپزشکی ستاره شرق با شعار هوشمندانه انتخاب کنید و بی پروا بخندید با بکار گیری کادر اداری و درمانی متعهد،متخصص،دقیق و آموزش دیده با حضور بهترین دندان پزشکان ماهر و با تجربه آماده خدمات رسانی با بهترین کیفیت به شما عزیزان میباشد.
© تمام مطالب وبسایت برای ستاره شرق محفوظ است.
اطلاعات تماس
تهران، خیابان مدنی شمالی، سه راه لشکر، نبش خیابان حیدری، ساختمان الوند، پلاک ۱۰۸۶/۲، طبقه سوم
۰۲۱-۹۱۰۹۳۵۶۰
Linkedin Instagram
خدمات سئو (SEO) بهینهسازی موتورهای جستجو به شما کمک میکند تا وبسایتتان در نتایج جستجوی گوگل و دیگر موتورهای جستجو رتبه بالاتری کسب کند.
دیجیتال برندینگ به معنای ایجاد یک برند قوی و متمایز در فضای دیجیتال برای شرکت یا محصولی خاص است. این فرآیند شامل استفاده از روشها و استراتژیهای دیجیتال برای ساخت و تقویت برند میشود.
طراحی سایت برای شرکتها و بیزینسها میتواند به شما کمک کند تا حضور آنلاین قویتری داشته باشید و مشتریان بیشتری جذب کنید. برای اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید .