نقد کتاب: چرا نظام پزشکی اغلب دچار اشتباه می‌شود

تاریخ انتشار: 19 اسفند 1403 بازدید: 200 بازدید برچسب ها کتاب Blind Spotsکتاب نقاط کور با ترجمه فارسی

در کتاب Blind Spots، متخصص پزشکی، مارتی مک‌کری (Marty Makary)، به شدت از علم نادرست و نظرات بی‌پایه در حوزه سلامت انتقاد می‌کند.

مانند بسیاری از جراحان، مارتی مک‌کری نیز تا سال‌ها آپاندیسیت را با جراحی و برداشتن آپاندیس درمان می‌کرد، عملی که سالانه نزدیک به ۳۰۰ هزار بار در ایالات متحده انجام می‌شود. اما حدود یک دهه پیش، او با مطالعه تحقیقی دریافت که آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند جایگزین مؤثری برای جراحی باشند.

برای خرید کتاب نقاط کور با ترجمه فارسی کلیک کنید

با وجود تحقیقات بعدی که این یافته را تأیید کردند، مک‌کری تخمین می‌زند که تنها حدود نیمی از جراحان این روش را پذیرفته‌اند. او در کتاب Blind Spots: When Medicine Gets It Wrong, and What It Means for Our Health می‌نویسد: «این یعنی اینکه امروز در آمریکا، این که آیا برای آپاندیسیت تحت عمل جراحی قرار بگیرید یا نه، به این بستگی دارد که هنگام مراجعه به اورژانس، کدام پزشک کشیک باشد.»

مک‌کری که جراح و پژوهشگر سلامت عمومی در دانشگاه جانز هاپکینز (Johns Hopkins University) است، در این کتاب از طریق بررسی نمونه‌های واقعی، نشان می‌دهد که چگونه و چرا پزشکان اغلب از علمی نادرست و نظرات بی‌پایه حمایت می‌کنند، حتی به قیمت آسیب رساندن به بیماران.

او در این میان ادعا می‌کند که نظام پزشکی، خود باعث ایجاد بحران اپیوئیدها و شیوع آلرژی به بادام‌زمینی شده است. هزاران زن به دلیل تفسیر اشتباه داده‌ها در مورد خطرات درمان جایگزین هورمونی، جان خود را از دست داده‌اند. دولت ایالات متحده نیز بدون شواهدی مبنی بر مضر بودن، به مدت ۱۴ سال، استفاده از پروتزهای سیلیکونی سینه را ممنوع کرد. همچنین، تجویز بیش‌ازحد آنتی‌بیوتیک‌ها توسط پزشکان احتمالاً باعث رنج و مشکلات بی‌شماری شده است. علاوه بر این، پزشکان هنوز به افراد دارای اضافه‌وزن توصیه می‌کنند که غذاهای کم‌چرب مصرف کنند، درحالی‌که رژیم‌های کم‌چرب با چاقی و دیابت مرتبط هستند.

مک‌کری می‌نویسد: «بخش زیادی از آنچه که به مردم درباره سلامت گفته می‌شود، در واقع تعصب پزشکی است – یعنی ایده یا رویه‌ای که صرفاً به این دلیل که کسی آن را درست دانسته و بدون پشتوانه علمی معتبر، مورد پذیرش قرار گرفته است.»

او در کتابش، این ادعاها را با استناد به صدها منبع علمی تأیید می‌کند، اما این به این معنا نیست که همه پزشکان و پژوهشگران با او هم‌عقیده‌اند. برای مثال، در یکی از پژوهش‌ها که ۱۳ مطالعه درباره مقایسه درمان آپاندیسیت با آنتی‌بیوتیک و جراحی را بررسی کرده بود، مشخص شد که تقریباً یک‌سوم بیمارانی که در ابتدا با آنتی‌بیوتیک درمان شده بودند، در نهایت طی یک سال تحت عمل جراحی قرار گرفتند. درحالی‌که دو‌سوم دیگر نیازی به جراحی نداشتند، محققان نتیجه‌گیری کردند که شواهد موجود درباره برتری آنتی‌بیوتیک‌ها «بسیار نامطمئن» است. بنابراین، جراحانی که تصمیم می‌گیرند فوراً عمل جراحی انجام دهند، لزوماً کار اشتباهی نمی‌کنند.

«بخش زیادی از آنچه که به مردم درباره سلامت گفته می‌شود، در واقع تعصب پزشکی است.»

مک‌کری که یکی از منتقدان برجسته نظام پزشکی است، از سال ۱۹۹۸، زمانی که دانشجوی پزشکی بود، به انتقاد از سیستم سلامت آمریکا پرداخته است. در همان سال، مقاله‌ای از او در مجله معتبر Journal of the American Medical Association منتشر شد که از بیمارستان‌ها، مدارس پزشکی و شرکت‌های بیمه سلامت می‌خواست سرمایه‌گذاری خود در صنعت دخانیات را متوقف کنند.چند سال بعد، بدون توجه به انتقادات همکارانش، ماکاری (Makary) یک چک‌لیست برای بهبود ایمنی جراحی ایجاد کرد. پس از اثبات اینکه این چک‌لیست‌ها میزان خطاهای جراحی و مرگ‌ومیر را کاهش می‌دهند، امروزه در اکثر اتاق‌های عمل در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. کتاب او در سال ۲۰۱۲ با عنوان Unaccountable از بیمارستان‌ها خواست تا نرخ عفونت‌ها و خطاهای پزشکی خود را افشا کنند. چند سال بعد، مدیکر (Medicare) گزارش عمومی این اطلاعات و سایر شاخص‌های کیفیت مراقبت‌های پزشکی را الزامی کرد. کتاب او در سال ۲۰۱۹ با عنوان The Price We Pay به بررسی رویه‌های قیمت‌گذاری ناعادلانه بیمارستان‌ها پرداخت و خواستار انتشار نرخ نقدی برخی خدمات شد—درخواستی که اکنون به‌موجب قانون اجرا می‌شود.

ماکاری نمی‌تواند ادعا کند که به‌تنهایی عامل این تغییرات بزرگ بوده است، اما بدون شک یکی از تأثیرگذارترین صداها در این زمینه محسوب می‌شود. هر دو کتاب او—و همچنین Blind Spots—در فهرست پرفروش‌ترین‌های نیویورک تایمز قرار گرفته‌اند.

نخ تکرارشونده در نقدهای ماکاری این است که نظام سلامت آمریکا اشتباهات زیادی مرتکب می‌شود. Blind Spots بر شکست‌های «نهاد پزشکی» تمرکز دارد—اصطلاحی که ماکاری آن را به‌وضوح تعریف نمی‌کند اما بیش از ۴۰ بار در متن کتاب به آن اشاره کرده و تقریباً همیشه با لحنی انتقادی.

او مجلات پزشکی، سازمان‌های دولتی و انجمن‌های حرفه‌ای پزشکی را به‌دلیل اقداماتی که از دید او به مردم آسیب می‌رسانند، سرزنش می‌کند. ماکاری نهاد پزشکی را بدخواهانه توصیف نمی‌کند، بلکه آن را متهم می‌کند که اغلب روایتی را—مانند این باور که استرس باعث زخم معده می‌شود—بدون داشتن شواهد کافی می‌پذیرد، یافته‌های علمی متناقض با آن را نادیده می‌گیرد و افرادی را که چنین دیدگاه‌هایی را به چالش می‌کشند، طرد می‌کند.

مجلات پزشکی یکی از اصلی‌ترین منابعی هستند که پزشکان از طریق آن‌ها با دانش علمی جدید آشنا شده و بر اساس آن خدمات درمانی ارائه می‌دهند. اکثر این مجلات از فرآیند داوری همتا استفاده می‌کنند، به این معنا که یک مقاله تنها در صورتی منتشر می‌شود که هیئتی از متخصصان آن را دقیق و باکیفیت ارزیابی کنند.

ماکاری بیش از ۲۵۰ مقاله داوری‌شده در مجلات پزشکی منتشر کرده است، اما چندان طرفدار این حوزه نیست. از نظر او، هیئت‌های تحریریه که نقش دروازه‌بان انتشار مقالات را ایفا می‌کنند، «عمدتاً از دوستانی با طرز فکر مشابه تشکیل شده‌اند.»

او مجلات پزشکی، سازمان‌های دولتی و انجمن‌های پزشکی را به‌دلیل اقداماتی که از دیدگاه او به مردم آسیب می‌رسانند، شدیداً مورد انتقاد قرار می‌دهد.

«من بارها از دیدن مطالعاتی که آن‌قدر دارای نقص هستند که نتایجشان فاقد اعتبار است، شوکه شده‌ام، بااین‌حال در مجلات معتبر پزشکی منتشر شده‌اند و به‌عنوان شواهد علمی ارائه می‌شوند، درحالی‌که در واقع تنها یک روایت متعصبانه را تأیید می‌کنند.»

نتایج نامعتبر؟ انتشار داده‌های متناقض و جعلی در مجلات پزشکی امری رایج است و تنها در سال ۲۰۲۳ بیش از ۱۰,۰۰۰ مقاله از این مجلات پس گرفته شده‌اند. اوایل امسال، مؤسسه سرطان دانا-فاربر (Dana-Farber Cancer Institute) هفت مقاله منتشرشده را به‌دلیل اشتباهات یا ادعاهای مربوط به دستکاری تصاویر پس گرفت و ۳۱ مقاله دیگر را اصلاح کرد.

مؤسسه ملی سلامت (National Institutes of Health)، که بزرگ‌ترین نهاد عمومی تأمین بودجه تحقیقات زیست‌پزشکی در جهان محسوب می‌شود، نیز از نگاه انتقادی ماکاری در امان نمانده است. او به‌ویژه این مؤسسه را به‌دلیل تصمیم سال ۲۰۰۲ برای متوقف کردن یک کارآزمایی بالینی درباره اثرات طولانی‌مدت هورمون‌درمانی جایگزین (HRT) به‌شدت مورد انتقاد قرار می‌دهد، زیرا این تصمیم بر اساس داده‌های نادرستی گرفته شد که افزایش خطر سرطان پستان را نشان می‌دادند. ماکاری با دفاعی قاطع از مزایای این روش درمانی، به تخمینی اشاره می‌کند که نشان می‌دهد حدود ۱۴۰,۰۰۰ زن طی دو دهه گذشته به‌دلیل پرهیز از هورمون‌درمانی جایگزین، زودتر از موعد جان خود را از دست داده‌اند. او می‌نویسد: «پیامی که القا شد این بود که HRT باعث سرطان پستان می‌شود. و این پیام هنوز هم از سوی اکثر پزشکان باور شده است.»انجمن‌های پزشکی که راهنمایی‌هایی را برای پزشکان و عموم مردم ارائه می‌دهند نیز مورد انتقاد مک‌کری (Makary) قرار گرفته‌اند. برای مثال، انجمن قلب آمریکا (American Heart Association) به مدت شش دهه رژیم کم‌چربی را ترویج کرد، درحالی‌که شواهدی مبنی بر اینکه چربی باعث بیماری قلبی می‌شود وجود نداشت. توصیه بی‌اساس آکادمی اطفال آمریکا (American Academy of Pediatrics) مبنی بر اینکه کودکان زیر سه سال نباید بادام‌زمینی مصرف کنند، منجر به افزایش موارد آلرژی به بادام‌زمینی در آمریکا شد، درحالی‌که مصرف زودهنگام بادام‌زمینی در واقع خطر ابتلا به این آلرژی را کاهش می‌دهد. انجمن پزشکی آمریکا (American Medical Association) نیز از آنچه مک‌کری آن را سانسور اطلاعات سلامت توسط دولت می‌داند، حمایت می‌کند.

انتقاد مک‌کری از نظام پزشکی یادآور انتقاد وینای پرساد (Vinay Prasad)، متخصص انکولوژی، از درمان سرطان در کتاب «بدخیم: چگونه سیاست‌های اشتباه و شواهد نامعتبر به بیماران سرطانی آسیب می‌رسانند» (Malignant: How Bad Policy and Bad Evidence Harm People with Cancer) است که در سال ۲۰۲۰ منتشر شد. شباهت بین سبک تهاجمی این دو نویسنده تصادفی نیست؛ مک‌کری در بخش تقدیر و تشکر از پرساد به‌عنوان «استاد بزرگ» یاد می‌کند.

سبک نوشتاری مک‌کری باعث می‌شود که خوانندگان عمومی به‌راحتی بتوانند مطالب او را دنبال کنند. او ابتدا یک «نقطه کور» را شناسایی می‌کند، سپس برای جمع‌آوری اطلاعات درباره پیشینه آن به نقاط مختلف سفر می‌کند و در نهایت با بررسی مطالعات تحقیقاتی، داده‌های موردنظر را گردآوری می‌کند. البته، حاشیه‌روی‌ها و توضیحات اضافی او – مانند شرح مفصل و ناخوشایند علائم اسکوروی در یک ملوان، دفاع جان آدامز (John Adams) از سربازان بریتانیایی در دادگاه، یا مشکلاتی که بیماران VIP ایجاد می‌کنند – ممکن است در ابتدا برای خوانندگان غیرمنتظره باشد. بااین‌حال، اشتیاق او نسبت به موضوعاتش، که در سراسر کتاب با عباراتی مانند «شگفت‌انگیز» و «حیرت‌آور» همراه است، مسری است.

مک‌کری به برآوردی اشاره می‌کند که نشان می‌دهد حدود ۱۴۰ هزار زن طی دو دهه به دلیل عدم استفاده از هورمون‌درمانی جایگزین (Hormone Replacement Therapy) به‌طور زودهنگام جان خود را از دست داده‌اند.

بااین‌حال، به نظر می‌رسد که پزشکان، به‌ویژه آن‌هایی که او آن‌ها را بخشی از نظام پزشکی می‌داند، مخاطبان اصلی او هستند؛ زیرا کتاب او مملو از درخواست‌های اقدام است. ازجمله اینکه او خواهان عذرخواهی نهادهای دولتی و انجمن‌های پزشکی بابت ارائه توصیه‌های نادرست است. او همچنین خواستار تأمین بودجه برای مطالعات تکراری به‌منظور تأیید نتایج تحقیقات است. علاوه بر این، او می‌خواهد که نظام آموزش پزشکی در آمریکا از ترویج «تفکر گروهی منسوخ» دست بردارد.

مهم‌ترین درخواست او، ایجاد فضایی برای بحث‌های مدنی است که در آن بتوان اجماع علمی را به چالش کشید، بدون آنکه منتقدان طرد یا بی‌اعتبار شوند. البته، نظرات تند و انتقادهای کلی او از نظام پزشکی ممکن است برخی از افرادی را که قصد دارد بر آن‌ها تأثیر بگذارد، از خود دور کند. اما سابقه او در ایجاد تغییرات را نمی‌توان نادیده گرفت.

پس شاید خوانندگان بتوانند امیدوار باشند که دیدگاه او تحقق یابد: «بحث‌های آزاد و بررسی ارزش داده‌ها به‌جای تعصبات، جامعه‌ای قوی‌تر، گفت‌وگویی متمدنانه‌تر و سرعت بالاتر در کشف‌های پزشکی را به همراه خواهد داشت.»

ادامه مطلب

نوشته قبلی

اگر امسال فقط قرار است یک کتاب بخوانید… این کتاب را انتخاب کنید!

نوشته بعدی

نقد کتاب: ریشه‌های عصبی رفتارهای «گناه‌آلود»

دی ال لند 0 0 رای ها امتیازدهی به مقاله اشتراک در وارد شدن 0 نظرات قدیمی‌ترین تازه‌ترین بیشترین رأی بازخورد (Feedback) های اینلاین مشاهده همه دیدگاه ها