کم خونی در کودکان - دکتر علی اصغر کاظمی نژاد

کم خونی ممکن است به عنوان کاهش غلظت گلبول قرمز (RBC) یا غلظت هموگلوبین خون (HGB) تعریف شود. علل کم خونی در کودکان بسته به سن در زمان ارائه ، جنس ، نژاد و قومیت متفاوت است.
سن بیمار – سن بیمار باید در نظر گرفته شود زیرا مقادیر طبیعی هماتوکریت (HCT) و هموگلوبین (HGB) با افزایش سن بسیار متفاوت است و علل مختلف کم خونی در سنین مختلف وجود دارد.شایع ترین علت کم خونی در شیرخواران “کم خونی فیزیولوژیکی” است که تقریباً در شش تا نه هفتگی رخ می دهد. در کم خونی پاتولوژیک سطح HGB پایین تر از آنچه معمولاً با کم خونی فیزیولوژیکی مشاهده می شود. (یعنی کمتر از ۹ گرم در دسی لیتر)

علل شایع کم خونی پاتولوژیک در نوزادان شامل از دست دادن خون ، بیماری همولیتیک ایمنی (یعنی ناسازگاری Rh یا ABO) ، عفونت مادرزادی ، کم خونی همولیتیک مادرزادی (به عنوان مثال ، اسفروسیتوز ارثی ، کمبود گلوکز ۶ فسفات دهیدروژناز [G6PD] . هیپر بیلی روبینمی در دوره نوزادی نشان دهنده علت همولیتیک است. میکروسیتوز هنگام تولد نشان دهنده از دست دادن مزمن خون داخل رحمی یا تالاسمی است. در مقایسه با نوزادان ترم ، نوزادان نارس با HCT و HGB پایین تر متولد می شوند ، طول عمر گلبول های قرمز (RBC) کوتاه تری دارند و به دلیل نارسایی عملکرد کبد ، تولید اریتروپویتین مختل می شود . از این رو ، کاهش تولید گلبول قرمز زودتر از تولد رخ می دهد و شدیدتر از کم خونی است که در نوزادان ترم دیده می شود. به این بیماری “کم خونی نارس” گفته می شود.
شیرخواران سه تا شش ماهه – کم خونی تشخیص داده شده در سه تا شش ماهگی نشان دهنده هموگلوبینوپاتی است. کمبود آهن تغذیه ای یک علت دیگر کم خونی در کودکان می باشد. کودکان نوپا و نوجوانان – در کودکان نوپا ، کودکان بزرگتر و نوجوانان ، علل اکتسابی کم خونی ، به ویژه کم خونی فقر آهن ، بیشتر است. غربالگری کم خونی ناشی از فقر آهن در همه کودکان ۹ تا ۱۲ ماهگی توصیه می شود و باید در کودکان با عوامل خطر اضافی مورد توجه قرار گیرد.

علائم کم خونی در کودک
بیشتر علائم کم خونی به دلیل کمبود اکسیژن در سلول ها است. بسیاری از علائم با کم خونی خفیف ظاهر نمی شوند.
اینها شایع ترین علائم هستند:
افزایش ضربان قلب
تنگی نفس و یا مشکل در نفس کشیدن
کمبود انرژی
سرگیجه به ویژه هنگام ایستادن
سردرد
تحریک پذیری
چرخه قاعدگی نامنظم
عدم یا تأخیر در قاعدگی
زخم یا متورم شدن زبان
زردی پوست و یا زردی چشم ها
بزرگ شدن طحال یا کبد
رشد یا توسعه آهسته یا تاخیری
بهبود ضعیف زخم و بافت

حتماً هرگونه علامتی را به پزشک متخصص کودکان گزارش دهید.

کم خونی در کودک چگونه درمان می شود؟
درمان بستگی به علائم ، سن و سلامت عمومی فرزند شما دارد. همچنین بستگی به شدت بیماری دارد. برخی از انواع نیازی به درمان ندارند. برخی از انواع ممکن است به دارو ، تزریق خون ، جراحی یا پیوند سلول های بنیادی نیاز داشته باشند. تغییر رژیم غذایی کودک ممکن است نیاز باشد و همچنین قطع دارویی که باعث کم خونی شده نیز در نظر گرفته می شود.

همیشه برای تشخیص به متخصص کودکان مراجعه نمایید.