عمل دیسک کمر باز زمانی تجویز میشود که روشهای غیرجراحی مانند دارو، فیزیوتراپی یا تزریق نتوانند درد شدید و فشار روی ریشههای عصبی را برطرف کنند. این جراحی برای خارج کردن بخشی از دیسک آسیبدیده و کاهش فشار بر نخاع و اعصاب انجام میشود و معمولاً در مواردی مثل فتق دیسک کمر پیشرفته، تنگی کانال نخاعی یا ضعف حرکتی شدید توصیه میگردد.
مزیت اصلی عمل باز دیسک کمر، تسکین سریع درد و بازگشت توان حرکتی بیمار است. با این حال، این روش میتواند معایبی مانند طولانی بودن دوره نقاهت، احتمال عفونت یا عود مجدد دیسک کمر داشته باشد. به همین دلیل انتخاب این نوع جراحی باید با نظر پزشک متخصص جراحی ستون فقرات و پس از بررسی دقیق شرایط بیمار انجام گیرد.
عمل جراحی دیسک کمر باز چیست؟
وقتی دیسک بین مهرهای دچار بیرونزدگی یا پارگی میشود، فشار شدیدی به اعصاب ستون فقرات وارد میکند و باعث درد، بیحسی یا حتی ضعف عضلانی میگردد. در چنین شرایطی، درمانهای غیرجراحی مثل دارو، فیزیوتراپی یا تزریق معمولاً برای بهبود کافی نیستند. در این وضعیت، پزشک ممکن است عمل دیسک کمر باز را به عنوان یک روش استاندارد و قطعی توصیه کند.Diskectomy: What It Is, Purpose, Procedure & Recovery
در این عمل، جراح با ایجاد برشی در ناحیه کمر، به طور مستقیم به دیسک آسیبدیده دسترسی پیدا کرده و قسمت بیرونزده یا پارهشده آن را خارج میکند تا فشار از روی ریشههای عصبی برداشته شود. این نوع **عمل دیسک کمر** به دلیل دسترسی وسیع جراح و امکان اصلاح مشکلات پیچیده ستون فقرات، همچنان جایگاه مهمی در درمان بیماران دارد.
در چه شرایطی جراحی دیسک کمر باز توصیه میشود؟
پزشکان تنها زمانی به سراغ این جراحی میروند که سایر روشهای درمانی نتیجهبخش نبوده باشند. بیمارانی که درد مداوم، بیحسی گسترده یا ضعف حرکتی دارند، اغلب گزینه مناسبی برای این درمان محسوب میشوند. علاوه بر این، در شرایطی که بیرونزدگی دیسک باعث فشردگی شدید نخاع شود و خطر بروز عوارض عصبی دائمی وجود داشته باشد،
جراحی باز انتخاب اصلی است. حتی در برخی موارد، اگر بیمار دچار بیاختیاری در کنترل ادرار یا مدفوع شود، انجام سریع عمل ضرورت پیدا میکند. در چنین مواردی، جراحی دیسک کمر باز میتواند به کاهش درد و بازگشت توان حرکتی بیمار کمک شایانی کند.
تفاوتهای کلیدی: عمل دیسک کمر باز در مقابل روشهای کم تهاجمی
بین روش باز و روشهای کمتهاجمی ستون فقرات تفاوتهای قابلتوجهی وجود دارد. در عمل بسته دیسک کمر برشهای کوچکتری ایجاد میشود، عضلات کمتر آسیب میبینند و دوران نقاهت کوتاهتر است. اما این روشها برای همه بیماران مناسب نیستند و در شرایطی که آسیب گسترده یا پیچیده باشد، جراح مجبور است به سراغ روش باز برود. در عمل باز، دید جراح کاملتر است و میتواند ساختارهای مختلف ستون فقرات را بهتر ارزیابی و اصلاح کند.
مراحل انجام جراحی دیسک کمر باز
معمولا عمل دیسک کمر باز تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. ابتدا بیمار در وضعیت خوابیده به شکم روی تخت جراحی قرار میگیرد. سپس جراح برشی در ناحیه پایین کمر ایجاد میکند تا به ستون فقرات دسترسی یابد. پس از کنار زدن عضلات، بخش کوچکی از استخوان مهره برداشته میشود تا راه رسیدن به دیسک باز شود.
در مرحله بعد، قسمت بیرونزده یا پارهشده دیسک که به اعصاب فشار وارد میکند، با دقت جدا و خارج میگردد. در برخی موارد اگر لازم باشد، قطعات اضافی دیسک نیز تخلیه میشود تا خطر عود مجدد کاهش یابد. پس از اتمام کار، محل جراحی بخیه شده و بیمار به بخش مراقبتهای بعد از عمل منتقل میشود. کل روند جراحی بسته به شرایط بیمار بین یک تا سه ساعت طول میکشد.
مزایا و معایب عمل دیسک کمر باز
هر روش جراحی علاوه بر فواید، محدودیتهایی نیز دارد. مزیت اصلی این نوع جراحی، دسترسی کامل جراح به دیسک آسیبدیده است که امکان اصلاح دقیق مشکل را فراهم میسازد. در بسیاری از بیماران، بعد از انجام این عمل کاهش چشمگیر درد، بهبود قدرت عضلانی و افزایش توانایی حرکت مشاهده میشود.
همچنین احتمال بازگشت علائم نسبت به روشهای کمتر تهاجمی پایینتر است، زیرا بخش آسیبدیده بهطور کامل برداشته میشود. با این حال، نباید از معایب این روش غافل شد. برش بزرگتر و دستکاری بیشتر عضلات منجر به درد بعد از عمل، خونریزی و دوران نقاهت طولانیتر میشود. برخی بیماران ممکن است به دلیل همین عوامل در بازگشت به کار یا فعالیتهای روزمره زمان بیشتری نیاز داشته باشند.
آمادگیهای قبل از عمل و مراقبتهای حیاتی پس از جراحی دیسک کمر باز
پیش از جراحی دیسک کمر باز ، بیمار باید یک سری اقدامات آمادهسازی را طی کند تا ریسک عمل به حداقل برسد. این اقدامات شامل انجام آزمایش خون، بررسی قلب و ریه، قطع یا تغییر برخی داروها مانند داروهای ضدانعقاد خون و ترک سیگار است. همچنین پزشک ممکن است توصیه کند بیمار چند ساعت پیش از عمل ناشتا باشد.
بعد از پایان جراحی نیز مراقبتهای پس از عمل اهمیت زیادی دارند. بیمار معمولاً یک یا دو روز در بیمارستان میماند تا وضعیت عمومی او پایش شود. کنترل درد با داروهای تجویز شده، مراقبت از محل بخیه و جلوگیری از عفونت از اصلیترین اقدامات اولیه محسوب میشوند. در روزهای بعد، فیزیوتراپی و انجام تمرینات ملایم به بازگشت تدریجی توان حرکتی کمک میکند.
دوران نقاهت و بازگشت به فعالیتهای روزمره پس از جراحی باز دیسک کمر
مدت زمان نقاهت پس از این عمل بسته به شرایط عمومی بیمار و میزان آسیب متفاوت است. به طور معمول، بیماران باید چند هفته برای بازگشت به فعالیتهای روزانه خود صبر کنند. در روزهای ابتدایی، استراحت نسبی توصیه میشود، اما ماندن طولانیمدت در تخت خواب میتواند روند بهبودی را کند نماید. فیزیوتراپی و تمرینات تحت نظر متخصص کمک میکنند عضلات کمر و شکم تقویت شوند و ستون فقرات ثبات بیشتری پیدا کند.
بسیاری از بیماران پس از چهار تا شش هفته قادر خواهند بود فعالیتهای سبک مانند پیادهروی یا کارهای اداری را از سر بگیرند. در مجموع، صبر و پیگیری تمرینات توانبخشی، کلید بازگشت سریعتر و مطمئنتر به زندگی عادی پس از جراحی دیسک کمر باز محسوب میشود.
عوارض احتمالی و راهکارهای پیشگیری و مدیریت آنها در عمل دیسک کمر باز
همانند هر روش جراحی دیگر، انجام این عمل نیز میتواند با عوارضی همراه باشد. از جمله شایعترین مشکلات میتوان به عفونت محل جراحی، خونریزی، ایجاد لخته در رگهای پا، یا آسیب به ریشههای عصبی اشاره کرد. در برخی بیماران احتمال عود مجدد بیرونزدگی دیسک نیز وجود دارد، بهویژه اگر اصول مراقبتی پس از عمل رعایت نشود.
در این میان، انتخاب جراح باتجربه نقشی تعیینکننده دارد. دکتر یزدان پناهی با تخصص و تجربه بالا در حوزه ستون فقرات، با بهکارگیری تکنیکهای پیشرفته و مراقبتهای دقیق پس از عمل، توانستهاند در کاهش عوارض و دستیابی به نتایج موفق بیماران نقش بسزایی ایفا کنند. در نتیجه، مراجعه به جراح ماهر و رعایت کامل توصیههای پزشکی، کلید پیشگیری و مدیریت عوارض احتمالی عمل دیسک کمر باز محسوب میشود.