علت افتادن کامپوزیت دندان چیست و اگر کامپوزیت افتاد یا ریخت چکار کنیم؟

**افتادن کامپوزیت دندان** معمولاً به دلایل مشخصی اتفاق می‌افتد که اصلی‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: استفاده از چسب و مواد کامپوزیت بی‌کیفیت که چسبندگی را کاهش می‌دهد، عدم دقت دندانپزشک در آماده‌سازی و نصب **کامپوزیت دندان**، فشار بیش از حد مانند جویدن مواد سفت یا دندان‌قروچه، عفونت و التهاب لثه که باعث تورم و کاهش چسبندگی می‌شود، پوسیدگی دندان زیر کامپوزیت که پیوند را ضعیف می‌کند، و تشکیل جرم بین سطح دندان و کامپوزیت که باعث جداشدن آن می‌شود. همچنین ضربه‌ها و ناهنجاری‌های ساختاری دندان می‌توانند به افتادن کامپوزیت منجر شوند. این عوامل با هم باعث افتادن یا لق شدن کامپوزیت می‌شوند و با رعایت بهداشت، مراقبت از دندان و انتخاب دندانپزشک و مواد مناسب قابل‌پیشگیری هستند. **دلایل و علت‌های افتادن کامپوزیت** افتادن کامپوزیت به‌خودی‌خود اتفاق نمی‌افتد و در صورت رعایت‌نکردن موارد خاص یا مشکلات قابل‌توجهی کامپوزیت می‌ریزد. از مهم‌ترین این دلایل و علت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. ### **بی‌کیفیت بودن چسب و مواد کامپوزیت** درصورتی‌که دندانپزشک از چسب‌های بی‌کیفیت یا مواد کامپوزیتی نامرغوب استفاده کند، مواد به‌خوبی روی سطح مینای دندان چسبانده نمی‌شوند. به همین دلیل به‌صورت موقتی روکش می‌چسبد و در سریع‌ترین زمان و با کوچک‌ترین فشاری از روی سطح مینای دندان جدا می‌شود. معمولا به دلیل اینکه مواد کامپوزیت بی‌کیفیت است، طول عمر کامپوزیت کم شده و در اثر مواد مختلفی مثل سایش، حرارت و فشار از روی سطح دندان جدا می‌شود و می‌ریزد. ### **نداشتن دقت و دانش کافی دندانپزشک در نصب کامپوزیت** کامپوزیت یک روکش دندان است که با استفاده از چسب مخصوص روی دندان می‌چسبد و با نور مخصوص سفت می‌شود. درصورتی‌که دندانپزشک در انجام هر یک از مراحل انجام آن دقت کافی یا مهارت لازم را نداشته باشد، امکان افتادن کامپوزیت وجود دارد. حتماً باید قبل از چسباندن آن، سطح دندان زبر و اسیدشویی شود و بعد از سفت‌شدن هم باید پولیش کامپوزیت و صاف‌کردن آن یا پولیش کامپوزیت انجام شود. دندانپزشکی که مهارت نداشته باشد می‌تواند هر یک از مراحل را به‌درستی انجام ندهد و همین موضوع باعث کاهش طول عمر کامپوزیت می‌شود. ### **واردکردن فشار زیاد به کامپوزیت** درصورتی‌که به دندانی که کامپوزیت شده است فشار بیش از حد وارد شود می‌تواند باعث شکستگی، ترک‌خوردن و یا جداشدن مواد کامپوزیت از روی دندان شود. از این مواد می‌توان به جویدن مواد بسیار سفت (مانند آجیل، یخ، آب‌نبات سخت)، دندان‌ قروچه یا ضربه‌های ناشی از تصادف یا ورزش‌های رزمی مثل بوکس اشاره کرد. ### **عفونت لثه یا بیماری‌های لثه مثل پریودنتال** زمانی که لثه عفونت کند، دچار التهاب می‌شود و همین موضوع باعث جمع‌شدن بافت لثه در کنار و اطراف دندان کامپوزیت شده می‌شود. ابتدا این عارضه مواد کامپوزیتی را شل می‌کند و سپس باعث افتادن آن می‌شود. همچنین عفونت لثه باعث تجمع باکتری و جرم‌ها بین دندان و مواد کامپوزیت شده و باعث می‌شود که کامپوزیت بریزد. ### **پوسیدگی شدید دندان زیر کامپوزیت** اگر دندانی که کامپوزیت شده است دچار پوسیدگی دندان یا عفونت دندان شود، می‌تواند باعث ازبین‌رفتن پیوند و چسب بین دندان و مواد کامپوزیت شود. همین موضوع باعث ریختن کامپوزیت شده و آن را از روی سطح دندان جدا می‌کند. درصورتی‌که پوسیدگی به ریشه دندان رسیده باشد، حتماً باید عصب کشی دندان برای درمان آن انجام شود و در صورت خراب شدن کامپوزیت ترمیم یا تعویض آن انجام گیرد. ### **تشکیل جرم روی سطح دندان کامپوزیت شده** اگر بین سطح مینای دندان و مواد کامپوزیتی خلأ وجود داشته باشد، امکان تشکیل جرم و باکتری را فراهم می‌کند. همین جرم‌ها و باکتری‌ها می‌توانند باعث قدرت چسبندگی چسب کامپوزیت شده و در نهایت باعث ریختن یا افتادن مواد کامپوزیتی شوند. همچنین این جرم‌ها و باکتری‌ها در طولانی‌مدت می‌توانند باعث پوسیدگی دندان زیر کامپوزیت نیز بشوند. **برای جلوگیری از افتادن کامپوزیت دندان چه کارهایی انجام دهیم؟** برای اینکه از ریختن کامپوزیت دندان جلوگیری کنید باید نکات مهمی را رعایت کنید که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. ### **تحقیق درباره برند و مواد کامپوزیت‌های با کیفیت** هرچه مواد کامپوزیت کیفیت بالاتری داشته باشند و بر اساس استانداردهای دندانپزشکی ساخته شده باشند، طول عمر و ماندگاری آن‌ها بیشتر می‌شود. معمولا کامپوزیتی بهترین است که مقاومت بالایی در برابر سایش، ضربه یا جویدن را داشته باشد و همچنین کمترین میزان تغییر رنگ را داشته و ظاهر آن شباهت بیشتری به دندان های طبیعی داشته باشد. انتخاب بهترین برند کامپوزیت بسیار اهمیت بالایی دارد و حتماً باید قبل از انجام کامپوزیت درباره انواع برند و رنگ کامپوزیت تحقیق زیادی انجام داد. ### **انتخاب دندانپزشک با مهارت بالا و نمونه کار موفق** انتخاب دندانپزشکی که بتواند به‌صورت اصولی کامپوزیت را انجام دهد و دقت و دانش کافی در تک‌تک مراحل آن داشته باشد، از اهمیت بالایی برخوردار است. اولین چیزی که باید در نظر داشته باشید این است نتیجه بیمارانی که به دندانپزشک برای انجام کامپوزیت مراجعه کرده‌اند چقدر موفق بوده است. یک دندانپزشک خوب قابلیت انتخاب بهترین برند کامپوزیت، بهترین رنگ کامپوزیت و بررسی کامل شرایط بیمار را انجام دهد. همچنین محیط مطب یا مرکز دندانپزشکی باید از تجهیزات به‌روز استفاده کرده و حتماً استانداردهای بهداشتی را رعایت کند. ### **رعایت بهداشت دهان و دندان** حتی عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند باعث آسیب‌دیدن دندان طبیعی شود، کامپوزیت که فقط یک روکش دندان است که با چسب چسبانده شده است. به همین دلیل حتماً باید به‌صورت مرتب و روزانه مسواک بزنید، نخ دندان بکشید و از دهان‌شویه مخصوص و خمیردندان و مسواک مخصوص استفاده کنید. همچنین نباید اجسام بسیار سفت را با دندان کامپوزیت شده بجوید یا گره‌ها و بسته‌بندی‌ها را با آن باز کنید و بهتر است از خوردن نوشیدنی‌های رنگی و اسیدی مثل نوشابه‌ها و آب‌میوه‌های صنعتی یا قهوه‌ها به تعداد دفعات زیاد پرهیز کنید. ### **اجتناب از گاززدن خوراکی‌های سخت** جویدن خوراکی‌های سخت مانند یخ، آجیل‌های سفت، ته‌دیگ یا سایر مواد این‌چنینی احتمال شکستن، ترک‌خوردن یا لب پر شدن کامپوزیت را تا درصد زیادی افزایش می‌دهد. حتی بهترین کامپوزیت دندان نیز مقاومتی به‌اندازه دندان های طبیعی ندارد و می‌تواند در صورت واردشدن فشار بیش از حد آسیب ببیند. پس بهتر است مراقبت آن‌ها باشید و از جویدن اجسام سخت که باعث افتادن و ازبین‌رفتن کامپوزیت می‌شوند، اکیداً خودداری کنید. **در صورت افتادن کامپوزیت چه کاری انجام دهیم؟** اگر کامپوزیت دندان افتاد یا ریخت به‌هیچ‌عنوان هول نشوید و عجله نکنید. در این شرایط بهتر است سریعاً به دندانپزشکی که پیش او کامپوزیت انجام داده‌اید مراجعه کنید و در این حین موارد و نکات زیر را رعایت کنید. - کامپوزیت را از دندان خارج کرده و در یک ظرف تمیز بگذارید. - حتماً دهان و دندان خود را با آب‌نمک ولرم برای جلوگیری از عفونت شستشو دهید. - به‌هیچ‌عنوان برای چسباندن کامپوزیت در خانه هیچ تلاشی نکنید، چون تخصص آن را ندارید. - در صورت داشتن درد می‌توانید از مسکن‌های معمولی مثل استامینوفن استفاده کنید. - در صورت التهاب یا تورم از کمپرس سرد روی صورت، طرفی که تورم دارد استفاده کنید. - در صورت مصرف داروی آسپرین، تا قبل از مراجعه به دندانپزشک، مصرف آن را قطع کنید. هزینه ترمیم کامپوزیت دندان افتاده چقدر است؟ **سؤالات متداول** ### **در صورت افتادن کامپوزیت، امکان ترمیم آن وجود دارد؟** بله در صورت افتادن کامپوزیت دندان، امکان ترمیم آن وجود دارد. معمولاً دندانپزشک ابتدا با تهیه عکس رادیوگرافی وضعیت دندان را بررسی می‌کند، سپس دندان و محل افتادگی کامپوزیت را تمیز و آماده می‌کند و رزین کامپوزیت را به‌صورت لایه‌ای روی دندان فرم می‌دهد. اگر امکان استفاده از همان کامپوزیت قبلی و رنگ یکسان وجود داشته باشد، ترمیم انجام شده از نظر ظاهری بدون تفاوت خواهد بود. در مواردی که قسمت زیادی از کامپوزیت آسیب‌دیده یا دندان زیر آن مشکل دارد، ترمیم به‌صورت جایگزینی کامپوزیت یا استفاده از روکش انجام می‌شود. ### **آیا برند کامپوزیت در افتادن آن تأثیرگذار است؟** برند و کیفیت کامپوزیت نقش بسیار مهمی در دوام و استحکام آن دارد. کامپوزیت‌های با برندهای معتبر مانند IPS، کاریزما، سارمکو و توکویاما معمولاً از مواد باکیفیتی ساخته شده‌اند که مقاومت بیشتری در برابر فشار و سایش دارند و احتمال افتادن آن‌ها به‌مراتب کمتر است. در مقابل، کامپوزیت‌های بی‌کیفیت یا ارزان‌تر ممکن است استحکام کمتری داشته باشند و سریع‌تر دچار خرابی یا جداشدن شوند. ### **آیا جرم دندانی باعث افتادن کامپوزیت می‌شود؟** تجمع جرم دندان و پلاک می‌تواند عامل مهمی در افتادن کامپوزیت باشد. جرم‌ها باعث تضعیف چسبندگی کامپوزیت به سطح دندان می‌شوند و همچنین ایجاد التهاب و عفونت لثه می‌تواند به تورم و فشار روی کامپوزیت منجر شود که در نهایت احتمال جداشدن آن افزایش می‌یابد؛ بنابراین، رعایت بهداشت، پاک‌سازی منظم دندان‌ها و **جرم‌ گیری دندان** به‌موقع، نقش کلیدی در جلوگیری از افتادن کامپوزیت دارد.