شکستگی لگن یکی از آسیبهای شایع بهویژه در سالمندان است و اغلب به دلیل ضعیف شدن استخوانها و ابتلا به پوکی استخوان رخ میدهد.
در این شرایط حتی یک زمین خوردن ساده میتواند منجر به شکستگی شود.
پس از دوران یائسگی در زنان، به دلیل کاهش تراکم استخوان، احتمال چنین آسیبهایی بیشتر میشود.
در برخی افراد با استخوانهای بسیار ضعیف، حتی بدون وارد شدن ضربه مشخص نیز ممکن است شکستگی اتفاق بیفتد.
در سالمندان، عواملی مانند افت فشار خون، مشکلات بینایی، کند شدن واکنشها و ضعف عضلانی، احتمال زمین خوردن و آسیب لگن را افزایش میدهد.
در مقابل، در افراد جوانتر، شکستگی لگن معمولاً نتیجه حوادث شدید مانند تصادفات رانندگی، سقوط از ارتفاع یا ضربههای مستقیم پرقدرت است.
**ساختار لگن**
در جایی که بدن به ابتدای اندام تحتانی متصل می شود لگن قرار دارد.
در واقع لگن پایین ترین قسمت تنه می باشد.
استخوان لگن به صورت یک ساختمان حلقوی است که در بالا به ستون فقرات فرد متصل شده است.
همچنین لگن در پایین به استخوان های ران متصل شده است.
وظیفه و کار اصلی لگن انتقال نیروی وزن از تنه به هر دو اندام های تحتانی است.
در زمان نشستن روی زمین نیز نیروی وزن مستقیما از طریق لگن به زمین وارد می شود.
شکستگی لگن چیست؟
شکستگی لگن می تواند به دنبال اتفاقاتی هم مانند سقوط از ارتفاع، تصادف، حوادث ورزشی و حوادث حین کار ایجاد شود.
با این حال غالب شکستگی های لگن بدنبال ضرباتی نه چندان شدید ایجاد می شوند.
شکستگی لگن در سنین بالا معمولا بدنبال زمین خوردن ایجاد می شود.
در افراد مسن به علت پوکی و در نتیجه ضعیف شدن استخوان، لگن میتواند به راحتی و با وارد شدن ضربه خفیفی شکسته شود.
این شکستگی ها در سنین بالا از علل مهم بروز معلولیت ها هستند و میزان مرگ و میر آنها بالا است.
به طور کلی لگن از مهم ترین اعضای بدن انسان می باشد و اهمیت بسیار زیادی در ساختار آدمی دارد.
یعنی از طریق لگن مادرشان به دنیا وارد می شوند و به علت شکستگی لگن از دنیا می روند.
مطالعه بیشتر پای ضربدری و دلایل ایجاد آن
در جوان ها لگن به سادگی دچار شکستگی نمی شود.
شکستگی لگن در جوان ها معمولا بدنبال ضربات شدیدتر مانند تصادف اتومبیل و یا سقوط از ارتفاع ایجاد میشود.
شکستگی های لگن را میتوان به سه دسته کلی تقسیم کرد. شکستگی حلقه لگن، شکستگی استابولوم و شکستگی اطراف مفصل ران.
البته شکستگی سر استخوان ران جزو هیچکدام از سه دسته فوق نمی باشد ولی می توان آن را جزئی از شکستگی های لگن به حساب آورد.
دلایل شکستگی لگن درسنین مختلف
دلایل شکستگی لگن در سنین مختلف ممکن است متفاوت باشد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت:
###
شکستگی استخوان لگن در افراد مسن
سن یکی از اصلیترین فاکتورهای افزایش خطر شکستن لگن است.
شکستگی لگن در افراد بالای ۶۵ سال شایعتر است.
با افزایش سن، استخوانها ضعیف و شکنندهتر میشوند.
افراد مسن بیشتر با مشکلات حرکتی و تعادل مواجهاند که میتواند منجر به زمین خوردن و شکستگی لگن شود.
مشکلاتی مانند بیماری پارکینسون، سکته مغزی و نوروپاتی محیطی خطر افتادن را افزایش میدهد.
###
شکستگی لگن کودکان
کودکان استخوانهای بسیار قوی دارند و بهندرت دچار شکستگی لگن میشوند.
با اینحال، آسیبهای بسیار شدید مانند تصادفات، سقوط از ارتفاع یا برخوردهای شدید در ورزش میتواند باعث شکستن لگن در کودکان شود.
###
شکستگی لگن جوانان
در افراد جوان، شکستگی لگن معمولاً در اثر تصادفات رانندگی، زمین خوردنهای شدید یا سایر ضربههای شدید رخ میدهد.
شکستگی لگن در تصادف رایجترین علت در این گروه سنی است.
###
شکستگی لگن در بزرگسالان
در بزرگسالان نیز شکستگی لگن میتواند به دلیل حوادث مختلف یا مشکلات سلامتی ایجاد شود.
تصادفات رانندگی، زمین خوردن یا حتی ضعف عمومی بدن از دلایل اصلی هستند.
عواملی مانند کمبود ویتامین D، مصرف زیاد الکل، تغذیه نامناسب و کمتحرکی میتوانند استخوانها را تضعیف کرده و خطر شکستگی لگن را افزایش دهند.
انواع مختلف شکستگی لگن
شکستگی لگن بسته به محل آسیب و شدت ضربه، در بخشهای مختلف استخوان لگن و ران رخ میدهد.
این آسیبها میتوانند شامل ترکهای مویی تا شکستگیهای کامل و جابهجاشده باشند.
در ادامه رایجترین انواع شکستگیهای لگن با توضیح هرکدام آورده شده است:
###
شکستگی گردن فمور (گردن استخوان ران)
شایعترین نوع شکستگی لگن است که در بخش گردن استخوان ران، درست زیر سر فمور اتفاق میافتد.
این نوع شکستگی بیشتر در سالمندان دیده میشود و در موارد شدید ممکن است سر استخوان ران نیز درگیر شود.
###
شکستگی بین تروکانتریک (Intertrochanteric)
این شکستگی کمی پایینتر از گردن ران و در ناحیه تروکانترها رخ میدهد.
معمولاً نسبت به شکستگی گردن ران بهتر به درمان پاسخ میدهد و احتمال جوش خوردن آن بیشتر است.
###
شکستگی پشت لگن
در این نوع آسیب، قسمت پشتی لگن دچار شکستگی میشود و اغلب با کمردرد شدید همراه است. در موارد شدید، ممکن است مهرههای کمری هم درگیر شوند.
###
شکستگی استخوان عانه (شرمگاهی)
این شکستگی در ناحیه جلویی لگن اتفاق میافتد و معمولاً ناشی از ضربههای شدید مانند سقوط یا تصادف است.
درد در کشاله ران و ناتوانی در ایستادن از علائم رایج آن است.
###
شکستگی غضروفی لگن
گاهی بهجای خود استخوان، غضروفها یا مفاصل لگن دچار آسیب میشوند.
این نوع شکستگی کمتر شایع است ولی ممکن است درد طولانیمدت و محدودیت حرکتی ایجاد کند.
###
شکستگی استرسی لگن
نوعی ترک مویی در استخوان که اغلب در افراد فعال یا ورزشکاران دیده میشود.
تشخیص این نوع شکستگی دشوار است و معمولاً بر اثر استفاده بیش از حد از مفصل رخ میدهد.
###
شکستگی استابولوم
در این نوع شکستگی، حفرهای که سر استخوان ران در آن قرار دارد (استابولوم) آسیب میبیند.
معمولاً با دررفتگی مفصل ران همراه است و نیاز به درمان فوری دارد.
###
شکستگی ایلیوم (استخوان خاصره)
این شکستگی در قسمت بالایی لگن اتفاق میافتد و بسته به میزان آسیب میتواند پایدار یا ناپایدار باشد.
ضربات شدید و تصادفات از دلایل اصلی آن هستند.
###
شکستگی گوی لگن (سر فمورال)
در این نوع، خود سر استخوان ران دچار شکستگی میشود.
در موارد شدید ممکن است لازم باشد سر استخوان با پروتز یا مفصل مصنوعی جایگزین شود.
###
شکستگی اینترتروکانتریک
این شکستگی بین گردن استخوان ران و بخش بلند استخوان ران ایجاد میشود.
درمان آن معمولاً با جراحی و فیکساسیون انجام میشود و در سالمندان بسیار رایج است.
این تقسیمبندی کمک میکند نوع آسیب دقیقتر مشخص شده و بهترین روش درمان انتخاب شود.
علائم شکستگی لگن
در حالت کلی شکستگی لگن در اثر وارد شدن یک ضربه می باشد و احتمال آن را افزایش می دهد.
از جمله علائم شکستگی لگن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حساس شدن به لمس خارجی، کبودی، تورم و کریپتوس استخوان شرمگاهی، استخوان خاصره، رانها و استخوان خارجی
- هماچوری
- خونریزی در مقعد
- خط شکستگی در معاینات رکتال
- هماتوم بالای رباط مغبنی، ران پروگزیمال یا کف لگن
- خونریزی در خلف صفاق و به وجود آمدن مشکل کبودی کمر
- به وجود آمدن ناهنجاریها و اختلالات عروقی و عصبی در یک یا هر دو پا
- ناتوانی در ابداکشن ران و درد در هنگام حرکت دادن ران که باعث شکستگی استابولیوم و بروز مشکل می شود.
- علائم آسیب دیدگی پیشابراه شامل برجستگی پروستات در معاینات رکتال، هماتوم اسکروتوم یا خونریزی در مئاتوس پیشابراه که در مردان مشاهده می شود.
- خونریزی واژینال و خط شکستگی در معاینه واژینال با دو دست که در زنان مشاهده می شود.
تشخیص شکستگی لگن
شکستگی لگن معمولاً با حساسیت به لمس استخوان ها، اختلال در راه رفتن یا انجام حرکات دیگر و هر گونه اختلالات عملکردی عصب ها در قسمت پایین بدن مشخص می شود.
به طور کلی با عکس گرفتن به وسیله اشعه ایکس معمولاً میزان شکستگی مشخص می شود.
در موارد پیچیده تر برای گرفتن عکسهای بهتر و شفاف تر ممکن است سی تی اسکن انجام شود.
همچنین ممکن است متناسب با شدت شکستگی از روشهای تصویربرداری دیگر نیز استفاده شود.
درمان شکستگی لگن
درمان شکستگی لگن به سن بیمار، وضعیت عمومی سلامت و نوع شکستگی بستگی دارد.
در بسیاری از موارد، جراحی ظرف یک تا دو روز پس از آسیب انجام میشود، اما برخی بیماران به دلیل شرایط خاص جسمی یا سن بالا قادر به انجام جراحی نیستند.
بنابراین پزشک بر اساس شرایط فرد، مناسبترین روش درمان را انتخاب میکند.
###
درمان شکستگی لگن بدون جراحی
در برخی موارد، مخصوصاً در کودکان یا افرادی که شکستگی خفیف دارند، از روشهای غیرجراحی استفاده میشود.
دارودرمانی و فیزیوتراپی برای کاهش درد و کمک به بهبود عملکرد مفصل به کار میروند.
گاهی از گچ یا وسایل حمایتی برای بیحرکت نگه داشتن لگن استفاده میشود تا استخوان فرصت جوش خوردن و قرارگیری در موقعیت طبیعی را پیدا کند.
###
درمان با لیزر یا امواج اولتراسونیک
در شکستگیهای ترکخورده یا استرسی که نیاز به جراحی ندارند، ممکن است از تکنیکهای تحریک الکتریکی یا اولتراسونیک برای ترمیم سریعتر استخوانها استفاده شود.
این روشها با تحریک سلولهای استخوانساز، روند جوشخوردن را تسریع میکنند.
###
جراحی شکستگی لگن
بیشتر شکستگیهای لگن، بهخصوص در سالمندان یا در شکستگیهای جابهجاشده، نیاز به جراحی دارند.
در حین جراحی از پیچ، پلاک یا میخ برای ثابت نگه داشتن استخوان استفاده میشود.
در مواردی که مفصل ران آسیب شدید دیده باشد، جراحی تعویض کامل یا جزئی مفصل (هیپ) انجام میشود.
پس از جراحی، ممکن است بیمار نیاز به بستری در مرکز توانبخشی برای ادامه درمان و حرکت تدریجی داشته باشد.
###
استفاده از پروتز در شکستگی لگن
در مواردی که مفصل بهشدت تخریب شده باشد، از پروتز برای جایگزینی بخش آسیبدیده لگن استفاده میشود.
این کار به بیمار کمک میکند تا دوباره توان حرکت و استقلال در راهرفتن را بهدست آورد.
###
فیزیوتراپی و بازتوانی
فیزیوتراپی یکی از مراحل اصلی بهبود شکستگی لگن است.
با کمک تمرینات تخصصی، دامنه حرکتی، انعطافپذیری و قدرت عضلات تقویت میشود.
اگر تعویض مفصل لگن انجام شده باشد، تمرینات ویژه برای جلوگیری از خشکی مفصل و تقویت عضلات ضروری است.
###
داروهای مورد استفاده در شکستگی لگن
مسکنها برای کاهش درد و کنترل التهاب تجویز میشوند.
در صورت انجام جراحی، احتمال دارد آنتیبیوتیک برای جلوگیری از عفونت داده شود.
داروهایی مانند ناپروکسن و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی به کاهش التهاب و درد کمک میکنند.
عوارض شکستگی لگن
شکستگی لگن میتواند تأثیر جدی بر کیفیت زندگی داشته باشد.
در بسیاری از موارد، این آسیب استقلال فرد را کاهش میدهد و حتی میتواند طول عمر را تحت تأثیر قرار دهد.
حدود نیمی از افرادی که دچار شکستگی لگن میشوند، دیگر قادر به بازگشت کامل به یک زندگی مستقل نخواهند بود.
وقتی شکستگی لگن باعث محدودیت طولانیمدت در حرکت میشود، احتمال بروز عوارض مختلف افزایش مییابد.
این عوارض میتواند شامل موارد زیر باشد:
- لخته شدن خون در پاها یا حرکت آن به سمت ریهها
- ایجاد زخم بستر به دلیل بیحرکتی طولانی
- ابتلا به ذاتالریه بهخصوص در افراد مسن و کمتحرک
- کاهش شدید توده عضلانی که خطر زمینخوردن و آسیب مجدد را افزایش میدهد
- در موارد شدید، حتی افزایش احتمال مرگ نیز وجود دارد
———————————————————–
راه های ارتباطی با دکتر مجید قربان زاده
پیج اینستاگرام دکتر مجید قربان زاده
کانال آپارات دکتر مجید قربان زاده
کانال نماشا دکتر مجید قربان زاده
———————————————————–