خرمالو و گوارش - دکتر پانته آ تاجیک

🍊 عوارض خرمالو و افرادی که نباید خرمالو مصرف کنند

مقدمه

خرمالو یکی از میوه‌های خوش‌رنگ و شیرین پاییز است که به دلیل طعم مطبوع و خاصیت آنتی‌اکسیدانی‌اش، محبوبیت زیادی دارد. این میوه سرشار از ویتامین A، ویتامین C، پتاسیم و فیبر است و می‌تواند در تقویت سیستم ایمنی و سلامت پوست مفید باشد.

اما مصرف خرمالو در همه افراد بی‌خطر نیست. تحقیقات جدید نشان می‌دهد که در برخی بیماران، مخصوصاً افراد با مشکلات گوارشی یا متابولیک، ممکن است باعث بروز عوارض جدی شود.

—

⚠️ عوارض علمی خرمالو بر اساس آخرین مطالعات پزشکی

۱. ایجاد توده گوارشی (فیتوبئوزار)

یکی از شناخته‌شده‌ترین عوارض خرمالو، به‌ویژه نوع نارس آن، تشکیل توده‌ای سفت از الیاف گیاهی به نام فیتوبئوزار در معده یا روده است.

به گزارش Journal of Gastroenterology & Hepatology (2021)، تانن‌های محلول خرمالوی نارس در محیط اسیدی معده، با پروتئین‌ها و فیبرها ترکیب می‌شوند و توده‌ای غیرقابل هضم می‌سازند.

این عارضه بیشتر در بیمارانی دیده می‌شود که حرکات معده کند (گاستروپارزی) دارند یا سابقه جراحی معده یا روده داشته‌اند. علائم آن شامل تهوع، استفراغ، احساس پری معده، درد شکمی و حتی انسداد کامل روده است.

—

۲. تحریک معده و تشدید زخم یا التهاب گوارش

خرمالوی نارس به‌دلیل میزان بالای تانن، خاصیت قابض دارد و می‌تواند مخاط معده را تحریک کند.

در افراد مبتلا به زخم معده، رفلاکس معده یا گاستریت فعال، مصرف خرمالو ممکن است موجب افزایش درد، سوزش سردل و نفخ شود.

—

۳. تشدید یبوست

فیبر نامحلول و تانن زیاد خرمالوی نارس می‌تواند باعث کندی حرکات روده شود.

افرادی که دچار یبوست مزمن هستند یا داروهایی مصرف می‌کنند که حرکات روده را کاهش می‌دهند (مثل داروهای ضدافسردگی یا آهن)، باید از مصرف زیاد خرمالو پرهیز کنند.

—

۴. افزایش قند خون در بیماران دیابتی

هر ۱۰۰ گرم خرمالو حدود ۱۸ تا ۲۰ گرم قند طبیعی دارد.

در بیماران مبتلا به دیابت یا مقاومت به انسولین، مصرف زیاد خرمالو می‌تواند باعث افزایش سریع قند خون بعد از غذا شود.

اگرچه خرمالو حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی مفید است، اما این خاصیت نمی‌تواند اثر افزایش قند آن را خنثی کند.

—

۵. واکنش آلرژیک

در برخی افراد حساس، خرمالو ممکن است موجب بروز کهیر، خارش دهان یا تورم لب‌ها و گلو شود.

افراد دارای حساسیت به لاتکس طبیعی ممکن است نسبت به خرمالو نیز واکنش متقاطع نشان دهند.

در صورت بروز علائم آلرژیک پس از خوردن خرمالو، باید فوراً مصرف آن قطع و با پزشک مشورت شود.

—

🚫 چه افرادی نباید خرمالو بخورند؟

افرادی که مشکلات گوارشی یا متابولیک خاصی دارند باید از مصرف خرمالو خودداری کنند یا با احتیاط بالا مصرف نمایند:

کسانی که کندی حرکات معده (گاستروپارزی) دارند، مانند بیماران دیابتی با درگیری عصبی معده.

افرادی که جراحی گوارشی مثل بای‌پس معده یا رزکسیون روده انجام داده‌اند.

بیماران مبتلا به زخم معده، رفلاکس یا گاستریت فعال.

افرادی که دچار یبوست مزمن یا انسداد روده‌ای هستند.

بیماران مبتلا به کولیت اولسروز یا کرون فعال که مخاط گوارش حساس دارند.

افراد دیابتی یا دارای قند خون بالا.

اشخاصی که سابقه آلرژی غذایی یا حساسیت به لاتکس دارند.

—

✅ توصیه‌های تغذیه‌ای برای مصرف ایمن خرمالو

خرمالوی کاملاً رسیده و نرم را انتخاب کنید. خرمالوی گس و نارس به‌دلیل تانن بالا، مضرتر است.

روزانه بیش از یک عدد خرمالوی متوسط مصرف نکنید.

خرمالو را همراه با مقدار کافی آب یا ماست مصرف کنید تا از تجمع فیبر در معده جلوگیری شود.

در صورت احساس نفخ، تهوع یا پری معده پس از مصرف، ادامه مصرف را متوقف کرده و با پزشک گوارش مشورت نمایید.

در بیماران دیابتی، خرمالو بهتر است بعد از غذا و همراه با پروتئین یا چربی سالم مصرف شود تا از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری گردد.

—

نتیجه‌گیری

خرمالو میوه‌ای مغذی و خوش‌طعم است، اما مصرف نادرست یا افراطی آن می‌تواند برای برخی افراد خطرناک باشد.

در بیماران مبتلا به مشکلات گوارشی مانند گاستروپارزی، زخم معده، IBS، یا کولیت فعال، همچنین افراد دیابتی و مبتلا به یبوست مزمن، مصرف خرمالو باید با احتیاط و زیر نظر پزشک انجام شود.

خرمالوی رسیده، در حد اعتدال، و همراه با مایعات کافی، انتخاب ایمن و سالمی برای عموم افراد است.

دکتر پانته آ تاجیک‌