تومور هیپوفیز چیست؟ گاهی تعدادی از سلول های هیپوفیز بیش از حد رشد می کنند و تومورهایی در داخل این غده ایجاد می شود که یک تومور هیپوفیز است... به جز درصد کمی، همه تومورهای هیپوفیز خوش خیم هستند... با توجه به فعالیت هورمونی که این غده مسئول آن است، در صورت وجود تومورهای مختلف در داخل این غده، می توان مواردی از قبیل اختلالات هورمونی را مشاهده کرد.
- ترشح شیر از سینه (گالاکتوره)
- اختلال در چرخه های قاعدگی که ممکن است به صورت عدم وجود قاعدگی (آمنوره) یا خونریزی بیش از حد در طول قاعدگی (منوراژی) باشد.
- ناباروری: به دلیل مخلوط شدن غلظت هورمون ها، ممکن است در روند تخمک گذاری اختلال ایجاد شود و این افراد دچار ناباروری شوند.
- کمبود تیروئید: این افراد ممکن است از عدم تحمل سرما، چاقی، خواب آلودگی بیش از حد، افسردگی، یبوست، خشکی پوست و غیره رنج ببرند.
پرکاری تیروئید: این افراد ممکن است از عدم تحمل گرما، کاهش وزن، کم خوابی، اسهال، تپش قلب، اضطراب، تعریق زیاد و غیره رنج ببرند.
- افزایش سایز بدن و افزایش سایز بدن: به دلیل افزایش ترشح هورمون رشد، این افراد ممکن است با افزایش سایز بدن (به خصوص در بازوها و پاها) مواجه شوند که به آن آکرومگالی می گویند.
- نارسایی آدرنال: این بیماران ممکن است از نارسایی غدد فوق کلیوی یا فوق کلیوی رنج ببرند که علائم آن شامل فشار خون پایین، تهوع، استفراغ، دل درد و ضعف است.
- بیش فعالی آدرنال: ممکن است این بیماران بیش فعالی غده فوق کلیوی داشته باشند و غلظت کورتیزول در بدن این افراد افزایش یابد که در این صورت دچار پوکی استخوان، فشار خون بالا، دیابت و ... می شوند.
همچنین به دلیل اثر فشاری تومور بر ساختارهای مجاور، بیمار ممکن است علائمی مانند سردرد یا اختلال بینایی داشته باشد.. به دلیل اثر فشاری تومور بر ساختاری به نام کیاسم بینایی، میدان دید این بیماران از طرفین باریک می شود.
### **تشخیص تومور هیپوفیز**
در صورت وجود علائم بالا و مشکوک بودن به تومور هیپوفیز، می توان از MRI مغز (MRI) برای تشخیص استفاده کرد.
درمان تومور هیپوفیز
با توجه به نوع تومور تشکیل شده، داروهای مختلفی برای از بین بردن این تومورها استفاده می شود. به عنوان مثال:
- برای درمان پرولاکتینوما که یک تومور نسبتاً شایع در زنان جوان است (با علائم نشت شیر از سینه ها و اختلالات قاعدگی). می توانید از داروهایی مانند کابرگولین یا بروموکریپتین استفاده کنید.
- برای درمان تومورهای ترشح کننده هورمون رشد، می توان از داروهایی مانند Octreotide استفاده کرد.
یک روش دیگر برای درمان این تومورها استفاده از پرتودرمانی (رادیوتراپی) است. اشعه ایکس می تواند این سلول ها را از بین ببرد و در نتیجه اندازه تومور را کاهش دهد.
جراحی برای برداشتن تومور هیپوفیز
اگر اندازه تومور خیلی بزرگ است یا به درمان های فوق الذکر به خوبی پاسخ نمی دهد، می توان از روش جراحی برای برداشتن تومور استفاده کرد. با برداشتن تومور، علائم بیمار ممکن است به طور کامل برطرف شود.
جراحی تومور هیپوفیز از طریق بینی
با توجه به ساختار غده هیپوفیز (که در پایه جمجمه قرار دارد)، می توان از روش های آندوسکوپی برای برداشتن تومور استفاده کرد.
روند جراحی تومور هیپوفیز بدین صورت است که لوله ای وارد بینی می شود و استخوان سقف بینی برای رسیدن به غده هیپوفیز و تومور مورد نظر شکافته می شود و به این ترتیب می توان آن را از بدن بیمار خارج کرد.. این روش جراحی را جراحی قاعده جمجمه می نامند که برای برداشتن ضایعات مختلف واقع در قاعده جمجمه مانند مننژیوم قاعده جمجمه، AVM، کیست های جنینی و ... استفاده می شود.
عوارض بعد از عمل تومور هیپوفیز
غده هیپوفیز در موقعیت حساسی قرار دارد و ساختارهای حیاتی مهمی از اطراف آن عبور میکنند که ممکن است در حین جراحی آسیب ببینند که عوارضی برای بیمار به همراه دارد.
برخی از عوارض جراحی تومور هیپوفیز عبارتند از:
- خونریزی داخل مغزی: به دلیل عبور شریان کاروتید داخلی و شاخه های آن در نزدیکی غده هیپوفیز، ممکن است آسیب دیده و خونریزی داخل مغزی رخ دهد. - اختلالات بینایی: اعصاب بینایی، کیاسمای بینایی و سایر ساختارهای مربوط به جراحی ممکن است باعث آسیب دیدگی در اطراف غده هیپوفیز شده و باعث اختلال در بینایی شود. شخص.
- آسیب به اعصاب جمجمه ای: تعدادی از اعصاب جمجمه ای از نزدیک غده هیپوفیز عبور می کنند و ممکن است آسیب ببینند.
- نشت مایع مغزی نخاعی (CSF): به دلیل آسیب به مننژها (غشاهای پوشاننده مغز) ممکن است مایع مغزی نخاعی نشت کرده و از طریق بینی از بدن فرد خارج شود. در چنین مواردی بیمار به خصوص در حالت ایستاده دچار سردرد می شود.
- عفونت: اگر عمل جراحی به صورت استریل انجام نشود و مراقبت های بعد از آن به درستی انجام نشود، فرد دچار عفونت می شود (به شکل مننژیت و آنسفالیت). هیپوفیز... آن ممکن است سطح یک یا همه هورمون های تولید شده کاهش یابد.. اگر سطح هورمون ها کاهش یابد، پزشک با کمک دارو این هورمون ها را برای بیمار جایگزین می کند. به عنوان مثال: اگر سطح کورتیزول کاهش یابد، پزشک برای بیمار پردنیزولون و در صورت کم کاری تیروئید، لووتیروکسین تجویز می کند.
لازم به ذکر است که اگر جراحی به صورت استریل و ایمن و توسط جراح ماهر انجام شود، احتمال بروز این عوارض بسیار کمتر خواهد بود.
مراقبت های بعد از جراحی تومور هیپوفیز
جراحی تومور هیپوفیز به یک سری اقدامات احتیاطی نیاز دارد که در زیر توضیح داده خواهد شد:
- در صورت وجود درد، می توانید از یک سری مسکن استفاده کنید که پزشک نحوه استفاده از آنها را به شما آموزش می دهد.
- در صورت بی خوابی، می توانید از یک سری داروهای خواب آور استفاده کنید. هنگام استفاده از این داروها، باید از فعالیت هایی که نیاز به تمرکز بالا دارند (مانند رانندگی) اجتناب کنید.
- هنگام خواب بهتر است سر خود را کمی بالاتر از سطح زمین قرار دهید... برای این کار می توانید دو بالش زیر سر خود قرار دهید... این کار را تا دو هفته بعد از جراحی ادامه دهید... با این کار تورم ناشی از جراحی تا حد زیادی فروکش می کند.
- در صورت تب و سفتی گردن و اگر سردردتان با داروهای مسکن بهبود نیافت، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید و او را از وضعیت خود مطلع کنید.
- باید تقریباً 12 هفته از فعالیت هایی که منجر به فشار روی سر و صورت می شود خودداری کنید. مثلاً با دهان بسته عطسه نکنید. این منجر به خونریزی بینی می شود.
- معمولاً 3-4 هفته پس از جراحی احساس ضعف و خستگی می کنید که طبیعی است.. بهتر است هر روز چند دقیقه پیاده روی کنید و تحرک داشته باشید. اما اگر احساس خستگی می کنید یا سردرد دارید، استراحت کنید.
- به دلیل وجود التهاب و احتقان در بینی، ممکن است حدود 3 تا 4 هفته تنفس کمی دشوار و چالش برانگیز باشد. اما اگر ترشحات چرکی از بینی خارج شد به پزشک خود اطلاع دهید.
- خونریزی از بینی (در حد لکه بینی) برای حدود چند هفته طبیعی است.. حداکثر خونریزی در 3 روز اول بعد از عمل است... در این زمان باید از تخلیه ترشحات بینی با فشار خودداری کنید. زیرا منجر به خونریزی مجدد می شود... ترشحات بی رنگ و رقیق (مشابه آب) غیر طبیعی است و می تواند نشان دهنده نشت مایع مغزی نخاعی باشد. در این صورت حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
- معمولاً برای جلوگیری از عفونت (مننژیت و آنسفالیت)، پزشک برخی از آنتی بیوتیک ها را برای شما تجویز می کند. استفاده از این آنتی بیوتیک ها می تواند تا حد زیادی از ابتلا به عفونت جلوگیری کند... تعویض منظم و استریل بانداژ نیز نقش بسزایی در پیشگیری از عفونت دارد.
دوره نقاهت پس از جراحی تومور هیپوفیز
دوره نقاهت پس از جراحی تومور هیپوفیز به دلایل زیادی بستگی دارد و می تواند بسیار متغیر باشد... معمولاً پس از چهار هفته، سردرد شما برطرف می شود و می توانید به راحتی از طریق بینی نفس بکشید. با این حال، ممکن است برای مدتی پس از آن احساس ضعف و خستگی کنید.
هزینه جراحی تومور هیپوفیز
بسته به ابعاد تومور، جراحی انتخابی و دفترچه بیمه ای که استفاده می کنید، هزینه جراحی می تواند متفاوت باشد... اگر با جراح مورد نظر خود صحبت کنید، می توانید از هزینه عمل خود مطلع شوید.
