افتادگی رحم یکی از مشکلات شایع در زنان است که به ویژه در سنین بالاتر یا پس از زایمان‌های متعدد می‌تواند بر سلامت جسمی و روانی تأثیرگذار باشد. این وضعیت زمانی رخ می دهد که رحم از موقعیت طبیعی خود در داخل حفره شکمی پایین تر می رود و به سمت واژن حرکت می کند. در موارد شدید، این وضعیت ممکن است باعث خروج رحم از واژن شود. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان بیماری رحم پرداخت خواهد شد.

علل افتادگی رحم

رحم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ این وضعیت معمولاً ناشی از ضعف یا آسیب به رحم و بافت‌های حمایت‌کننده است که معمولاً به دلیل فشار زیاد یا تغییر ایجادکننده می‌شود. مهم ترین دلایل این مشکل عبارتند از:

1. ضعف کف لگن: نگهدارنده کف لگن است که مسئول نگهداری رحم در موقعیت طبیعی خود است، ممکن است به دلایل متعدد، افزایش وزن، یا پیری ضعیف شود. این امر برای نگهداری از رحم سالم هستند و هر گونه آسیبی به آن‌ها منجر می‌شود.

2. زایمان‌های متعدد: زنانی که زایمان طبیعی را تجربه کرده‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به رحم هستند. زايمان طبيعي فشار زيادي به ميزان لگني وارد مي‌کند و اين امکان وجود دارد که بعد از زايمان به وضعيت خود بازگردند.

3. افزایش سن: با افزایش سن و به ویژه یائسگی، هورمون‌های استروژن کاهش می‌یابد. این تغییرات می‌تواند باعث ضعیف شدن بافت‌ها و لگنی شود که در نهایت منجر به افتادگی رحم می‌شود.

4. افزایش فشار در داخل شکم: عواملی مانند افزایش وزن، سرفه‌های مزمن، ایبوست طولانی‌مدت، یا بلند کردن اجسام سنگین می‌توانند فشار زیادی به میزان کف لگن وارد کنند. این فشار می‌تواند باعث آسیب به بافت‌هایدارنده رحم شود.

5. تیک: برخی از زنان طبیعی دارای ژن ضعیفی هستند و این موضوع می‌تواند احتمال وقوع رحم را در آن‌ها افزایش دهد.

اطلاعات بیشتر در باب زایمان طبیعی یا سزارینرا در لینک فوق بخوانید.

عوارض افتادگی رحم

به گزارش mayoclinic

عوارض

پرولاپس رحم اغلب با افتادگی سایر اندام های لگنی اتفاق می افتد. این نوع پرولاپس نیز ممکن است رخ دهد:

پرولپس قدامی. افتادگی قدامی ناشی از بافت همبند ضعیف بین مثانه و سقف واژن است. می تواند باعث برآمدگی مثانه به داخل واژن شود. به این سیستوسل یا افتادگی مثانه می گویند.

پرولاپس واژن خلفی. بافت همبند ضعیف بین رکتوم و کف واژن می تواند باعث برآمدگی رکتوم به داخل واژن شود. این ممکن است باعث مشکل در حرکات روده شود. پرولاپس خلفی واژن را رکتوسل نیز می‌گویند.

عوارض

افتادگی رحم با افتادگی سایر اندامهای لگنی همراه است. این نوع افتادگی نیز می‌تواند رخ دهد:

افتادگی قدامی. افتادگی قدامی ناشی از بافت همبند ضعیف بین مثانه و سقف واژن است. این می‌تواند باعث بیرون زدگی مثانه به واژن شود. به این حالت سیستوسل یا افتادگی مثانه می‌گویند.

افتادگی خلفی واژن. بافت همبند ضعیف بین رکتوم و کف واژن می‌تواند باعث بیرون زدگی رکتوم به داخل واژن شود. این ممکن است باعث ایجاد مشکل در حرکات روده شود. افتادگی خلفی واژن نیز رکتوسل نامیده می‌شود.

علائم افتادگی رحم

علائم افتادگی رحم نمی‌تواند از خفیف تا شدید باشد و باید به درجه‌ی سقوط رحم برسد. در بسیاری از موارد، ممکن است در ابتدا علائم قابل توجهی احساس نشوند، اما با پیشرفت وضعیت، علائم واضح‌تری پددار می‌شود. علائم شایع افتادگی رحم عبارتند از:

1. احساس فشار یا سنگینی در ناحیه لگن: بسیاری از زنان گزارش می‌دهند که احساس سنگینی یا فشاری در ناحیه لگن یا واژن دارند که ممکن است با ایستادن یا راه رفتن بدتر شوند.

2. درد در رابطه جنسی: افتادگی رحم ممکن است باعث شود که رحم به طور غیر طبیعی در داخل لگن قرار بگیرد و این موضوع می‌تواند باعث درد و ناراحتی در رابطه جنسی شود.

3. مشکلات عفونت: یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ناشی از رحم، بیماری‌های عفونی است. این مشکلات می‌تواند شامل تکرر عفونت،بی‌اختیاری بیمارییا احساس عدم کامل مثانه باشد.

4. خروج رحم از واژن: در موارد شدیدتر، ممکن است رحم از واژن بیرون بیاید که این وضعیت به طور واضح قابل مشاهده است و نیاز به درمان فوری دارد.

5. یبوست: برخی از زنان مبتلا به بیماری ممکن است مشکلی در دفع مدفوع داشته باشند و دچار مشکل شوند.

تشخیص افتادگی رحم

تشخیص افتادگی رحم معمولاً از طریق معاینه فیزیکی توسط پزشک انجام می‌شود. پزشک ممکن است از زن بخواهد که در حین معاینه لگن، کف لگن را منقبض کند تا قدرت آن‌ها را ارزیابی کند. همچنین، اگر پزشک به موارد شدیدتر شک کند، ممکن است از آزمایش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی یا MRI استفاده شود تا وضعیت رحم را به طور دقیق بررسی کند. دکتر بیتا سجادی پور متخصص زنان در غرب تهران راهنمای شما

روش‌های درمان افتادگی رحم

درمان افتادگی رحم بسته به بیماری و وضعیت بیمار متفاوت است. در برخی موارد، درمان‌های غیرجراحی می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند، در حالی که در موارد شدیدتر، نیاز به جراحی وجود دارد. روشهای درمانی رایج عبارتند از:

1. تمرینات کگل: این تمرینات برای تقویت کف لگن کمک می‌کند و می‌تواند در درمان افتادگی رحم باشد. تمرینات کگل شامل منقبض کردن و سپس رها کردن کف لگن است که باعث تقویت این می‌شود.

2. استفاده از دستگاه‌های پشتیبانی: در برخی موارد، از مواردی مانند «پشتیبان واژن» استفاده می‌شود، می‌توان از دستگاه‌هایی پشتیبانی کرد که از رحم کمک کرده و علائم را کاهش دهند. این دستگاه‌ها به طور موقت رحم را در موقعیت صحیح خود نگه می‌دارند.

3. جراحی: در مواردی که علائم شدید باشد و درمان‌های غیرجراحی نتایج مطلوبی نداشته باشند، ممکن است یک گزینه درمانی مناسب باشد. در این روش، جراح به تقویت لگن و بازگرداندن رحم به موقعیت طبیعی آن می‌پردازد.

4. هورمون درمانی: در زنانی که به دلیل یائسگی دچار رحم می‌شوند، از داروهایی استفاده می‌کنند که می‌توانند به تقویت و بافت‌های لگنی کمک کنند.

5. تغییرات در سبک زندگی: در کنار درمان‌های، تغییرات در سبک زندگی مانند وزن سالم، پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین، و درمان یبوست می‌تواند به کاهش فشار بر روی رحم کمک کند و علائم را تسکین دهد.

پیشگیری از افتادگی رحم

پیشگیری از افتادگی رحم معمولاً از طریق حمایت از کف لگن و مدیریت فشار داخل شکم می‌گیرد. زنانی که قصد دارند در آینده باردار شوند یا در دوران بارداری باشند، باید مراقب وضعیت سلامتی خود باشند و از تمرینات کگل برای تقویت آن‌ها استفاده کنند. همچنین، پرهیز از افزایش وزن در دوران بارداری و جلوگیری از بلند کردن اجسام سنگین می‌تواند در این مشکل وجود داشته باشد. دکتر بیتا سجادی پورمتخصص زنان در غرب تهران راهنمای شما در این باب می باشد.

نتیجه‌گیری

افتادگی رحم یک شایع است که می‌تواند بر سلامت جسمی و روانی زنان تأثیر بگذارد. این مشکل معمولاً به دلیل ضعف لگنی، زایش‌های متعدد، افزایش سن، یا فشار زیاد ایجاد می‌شود. علائم آن احساس فشار در ناحیه لگن، ناراحتی، درد در هنگام رابطه جنسی و موارد شدیدتر، خروج رحم از واژن است. درمان های مختلف از جمله تمرینات کگل، استفاده از دستگاه های پشتیبانی و جراحی برای درمان این مشکل وجود دارد. از افتادگی رحم با حمایت کف لگن و مراقبت‌های دوران بارداری امکان پذیر است.

اطلاعات تماس دکتر سجادی پور