اختلالات خواب کودکان - دکتر مهدی افشاری متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان

اختلالات خواب کودکان - دکتر مهدی افشاری متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان

دکتر مهدی افشاری
دکتر مهدی افشاری
تهران

اختلالات خواب کودکان

خواب، یکی از ارکان اصلی سلامت و رشد در دوران کودکی است. کودکان به مراتب بیشتر از بزرگسالان به خواب نیاز دارند، چرا که خواب کافی نقش حیاتی در رشد جسمی، تکامل مغزی، تثبیت یادگیری، تقویت سیستم ایمنی و تنظیم خلق‌وخو دارد.

اما متأسفانه، اختلالات خواب در کودکان شایع‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شود و می‌تواند چالش‌های بزرگی را برای هم کودکان و هم خانواده‌ها ایجاد کند. شناخت این اختلالات و آگاهی از راه‌های تشخیص و درمان آن‌ها، گام مهمی در جهت بهبود کیفیت زندگی کودکان است.

اهمیت خواب در کودکان

خواب با کیفیت و کاف برای کودکان ضروری است زیرا:

رشد جسمی: هورمون رشد عمدتاً در طول خواب عمیق ترشح می‌شود.

تکامل مغزی و یادگیری: خواب به تثبیت اطلاعات آموخته‌شده در طول روز کمک کرده و حافظه و توانایی‌های شناختی را تقویت می‌کند.

تنظیم خلق‌وخو و رفتار: کمبود خواب می‌تواند منجر به تحریک‌پذیری، بی‌قراری، مشکلات تمرکز و بیش‌فعالی شود.

تقویت سیستم ایمنی: خواب کافی به بدن در مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کند.

سلامت روان: خواب ناکافی با افزایش خطر ابتلا به افسردگی و اضطراب در کودکان و نوجوانان مرتبط است.

انواع شایع اختلالات خواب در کودکان

اختلالات خواب در کودکان طیف وسیعی دارد و می‌تواند اشکال مختلفی به خود بگیرد. برخی از شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از:

بی‌خوابی (Insomnia):

بی‌خوابی شروع‌خواب (Sleep-Onset Insomnia): دشواری در به خواب رفتن در ابتدای شب. این می‌تواند ناشی از عدم رعایت روتین خواب، اضطراب، یا محرک‌های محیطی باشد.

بی‌خوابی تداوم‌خواب (Sleep Maintenance Insomnia): بیدار شدن‌های مکرر در طول شب و دشواری در بازگشت به خواب.

بی‌خوابی رفتاری: این شایع‌ترین نوع بی‌خوابی در کودکان خردسال است که ناشی از عادات نامناسب خوابیدن (مثل وابستگی به حضور والدین یا شیشه شیر برای خواب) است.

آپنه خواب انسدادی (Obstructive Sleep Apnea – OSA):

در این اختلال، راه هوایی کودک در طول خواب به طور مکرر و جزئی یا کامل مسدود می‌شود که منجر به وقفه تنفسی (آپنه) ، خروپف بلند، مکث در تنفس و بیدار شدن‌های مکرر می‌شود.

شایع‌ترین علت آن بزرگی لوزه‌ها (لوزه سوم) و آدنوئید (لوزه حلقی) است.

عوارض آن شامل خستگی روزانه، مشکلات تمرکز، بیش‌فعالی و در موارد شدیدتر، مشکلات قلبی-عروقی است.

پارانسیومنی‌ها (Parasomnias):

رفتارهای غیرطبیعی یا ناخواسته که در طول خواب رخ می‌دهند. این اختلالات معمولاً بی‌خطر هستند و با افزایش سن بهبود می‌یابند، اما می‌توانند برای والدین نگران‌کننده باشند.

وحشت شبانه (Night Terrors): کودک ناگهان در طول خواب عمیق با فریاد و ترس شدید از خواب می‌پرد، اما کاملاً بیدار نیست، معمولاً والدین را نمی‌شناسد و صبح روز بعد چیزی به خاطر نمی‌آورد.

کابوس‌ها (Nightmares): رویاهای ترسناک که معمولاً در نیمه دوم شب و در مرحله خواب REM اتفاق می‌افتند. کودک پس از بیدار شدن کابوس را به یاد می‌آورد و ممکن است مضطرب باشد.

راه رفتن در خواب (Sleepwalking): کودک در طول خواب عمیق راه می‌رود، صحبت می‌کند یا کارهایی انجام می‌دهد که صبح به خاطر نمی‌آورد.

دندان قروچه (Bruxism): ساییدن دندان‌ها به یکدیگر در طول خواب.

شب ادراری (Nocturnal Enuresis): خیس کردن بستر در سنینی که انتظار می‌رود کودک کنترل ادرار را داشته باشد.

نارکولپسی (Narcolepsy):

یک اختلال عصبی مزمن که با خواب‌آلودگی مفرط در طول روز و حملات ناگهانی خواب (حملات خواب‌آلودگی غیرقابل کنترل) مشخص می‌شود.

ممکن است با کاتاپلکسی (از دست دادن ناگهانی تون عضلانی در پاسخ به احساسات قوی) نیز همراه باشد.

سندرم پای بی‌قرار (Restless Legs Syndrome – RLS):

احساس ناخوشایند و غیرقابل توصیف در پاها (گاه در دست‌ها) که با تمایل شدید به حرکت دادن آن‌ها همراه است، به خصوص در زمان استراحت یا هنگام به خواب رفتن.

این احساسات با حرکت بهبود می‌یابند اما می‌توانند خواب را مختل کنند.

اختلالات ریتم شبانه‌روزی (Circadian Rhythm Disorders):

زمانی اتفاق می‌افتند که ساعت بیولوژیکی بدن کودک با الگوی طبیعی خواب-بیداری او هماهنگ نیست. این می‌تواند به دلیل پروازهای طولانی (Jet Lag)، کار شیفتی والدین یا استفاده زیاد از وسایل الکترونیکی در شب باشد.

علل اختلالات خواب در کودکان

دلایل اختلالات خواب می‌تواند بسیار متنوع باشد:

  • عوامل رفتاری و محیطی
  • عوامل پزشکی
  • عوامل روانشناختی
  • عوامل ژنتیکی

تشخیص اختلالات خواب کودکان

تشخیص دقیق اختلالات خواب نیازمند ارزیابی توسط متخصصین خواب، متخصص مغز و اعصاب کودکان یا روانپزشک کودک و نوجوان است. فرآیند تشخیص معمولاً شامل:

  • تاریخچه کامل خواب
  • دفترچه یادداشت خواب
  • معاینه بالینی
  • مطالعه خواب
  • درمان اختلالات خواب کودکان

درمان بسته به نوع و علت اختلال خواب متفاوت است:

  • مداخلات رفتاری و بهداشت خواب
  • درمان‌های پزشکی
  • مدیریت بیماری‌های زمینه‌ای
  • روان‌درمانی و مشاوره

جمع بندی

اختلالات خواب در کودکان نه تنها می‌تواند به خستگی و تحریک‌پذیری منجر شود، بلکه بر توانایی‌های تحصیلی، روابط اجتماعی و سلامت کلی آن‌ها نیز تأثیر منفی می‌گذارد.

والدین باید به علائم اختلالات خواب در فرزندان خود توجه کنند و در صورت مشاهده مشکلات پایدار، با یک متخصص مشورت کنند. با تشخیص به موقع و درمان مناسب، می‌توان به کودکان کمک کرد تا از خوابی آرام و با کیفیت بهره‌مند شوند و پتانسیل کامل خود را برای رشد و تکامل شکوفا سازند.

برچسب هااختلال خواب در کودکان بدخوابی در کودکان درمان بی خوابی کودکان و نوزادان راههای درمان بی خوابی کودکان علت بی خوابی در کودکان drafshariجولای 10, 20250 1,546 خواندن این مطلب 3 دقیقه زمان میبرد فیس بوک توییتر لینکدین ‫تامبلر ‫پین‌ترست ‫رددیت ‫VKontakte اشتراک گذاری از طریق ایمیل چاپ

drafshari

نوشته های مشابه

کودک بیش فعال و مراقبت از آن

نوامبر 14, 2021

تفاوت پزشک اطفال با پزشک عمومی چیست؟

آوریل 14, 2025

چگونه از پوست کودکتان در برابر آفتاب‌ محافظت کنید

ژوئن 23, 2022

نکات مهم درباره استفاده از شیشه شیر

جولای 11, 2023

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

همچنین ببینید بستن

مقالات دیگر از دکتر مهدی افشاری

متخصص اطفال غرب تهران: بهترین دکتر کودکان و نوزادان - دکتر مهدی افشاری متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان

متخصص اطفال غرب تهران: بهترین دکتر کودکان و نوزادان - دکتر مهدی افشاری متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان

متخصص اطفال غرب تهران: راهنمای انتخاب بهترین دکتر کودکان، نوزادان و نوجوانان فهرست مطالب مقدمه: چرا متخصص اطفال غرب تهران یک تصمیم حیاتی است؟ اهمیت نزدیک متخصص به محل زندگی شما نقش د...

ختنه تخصصی در تهران | 02166602506 - دکتر مهدی افشاری متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان

ختنه تخصصی در تهران | 02166602506 - دکتر مهدی افشاری متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان

مقدمه‌ای بر ختنه تخصصی و مزایای آن تصمیم‌گیری برای انجام ختنه نوزادان در تهران یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین انتخاب‌ها برای والدین است. ختنه، به عنوان یک پروسه پزشکی رایج، صرفاً یک عمل مذه...

نوبت دهی دکتر کودکان تهران | 02166602506 - دکتر مهدی افشاری متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان

نوبت دهی دکتر کودکان تهران | 02166602506 - دکتر مهدی افشاری متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان

نوبت دهی دکتر کودکان تهران: راهنمای جامع رزرو فوری و آنلاین بهترین متخصصان اطفال اهمیت نوبت دهی دکتر کودکان در تهران و چالش‌ها یافتن و رزرو نوبت برای یک دکتر کودکان خوب در یکی از اصلی‌تری...

جدول واکسیناسیون کودکان | دکتر افشاری (02166602506) راهنمای کامل و عوارض - دکتر مهدی افشاری متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان

جدول واکسیناسیون کودکان | دکتر افشاری (02166602506) راهنمای کامل و عوارض - دکتر مهدی افشاری متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان

جدول واکسیناسیون کودکان ۱۴۰۴: راهنمای جامع والدین، مزایا و نکات کلیدی مقدمه‌ای بر جدول واکسیناسیون کودکان ۱۴۰۴ و مهم ایمن‌سازی فعال جدول واکسیناسیون کودکان ۱۴۰۴ سندی رسمی و حیاتی است که ت...

علائم رفلاکس در نوزادان | تشخیص پنهان و درمان در غرب تهران 02166602506 - دکتر مهدی افشاری متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان

علائم رفلاکس در نوزادان | تشخیص پنهان و درمان در غرب تهران 02166602506 - دکتر مهدی افشاری متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان

علائم رفلاکس در نوزادان: راهنمای تشخیص، درمان و مشاوره تخصصی غرب تهران علائم رفلاکس در نوزادان: پیدا و تشخیص زودهنگام مشاهده علائم رفلاکس در نوزادان یکی از شایع‌ترین نگرانی‌های والدین است...

درمان تب بالا در کودکان | راهنمای فوری، تشنج و تب 39+ (غرب تهران) - دکتر مهدی افشاری متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان

درمان تب بالا در کودکان | راهنمای فوری، تشنج و تب 39+ (غرب تهران) - دکتر مهدی افشاری متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان

درمان تب بالا در کودکان: راهنمای فوری و تخصصی برای والدین در غرب تهران تب بالا در کودکان: راهنمای والدین و تشخیص سریع تب یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در کودکان است و می‌تواند نشان‌دهنده فعا...

واکسن آنفولانزا در تهران | تزریق واکسن آنفولانزا در مطب دکتر مهدی افشاری | 02166602506 - دکتر مهدی افشاری متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان

واکسن آنفولانزا در تهران | تزریق واکسن آنفولانزا در مطب دکتر مهدی افشاری | 02166602506 - دکتر مهدی افشاری متخصص نوزادان، کودکان و نوجوانان

💉 واکسن آنفولانزا در تهران | تزریق واکسن آنفولانزا در مطب دکتر مهدی افشاری 🩺 مقدمه با شروع فصل پاییز و زمستان، بسیاری از ما با نگرانی از سرماخوردگی و آنفولانزا روبه‌رو می‌شویم. هر سال میلیون‌ها...

چگونه در فصل پاییز بیماری های کودکان را درمان و از آن پیشگیری کنیم؟

چگونه در فصل پاییز بیماری های کودکان را درمان و از آن پیشگیری کنیم؟

پاییز فصلی زیبا با رنگ های گرم و هوای مطبوع است اما برای کودکان می تواند زمان ابتلا به بیماری های مختلف باشد... تغییرات دما، شروع فصل مدرسه و نور کمتر خورشید باعث حساس شدن سیستم ایمنی کودکان شده و خطر...

تقویت سیستم ایمنی کودکان در پاییز برای جلوگیری از بیماری

تقویت سیستم ایمنی کودکان در پاییز برای جلوگیری از بیماری

پاییز فصل تغییرات آب و هوایی است و با سردتر شدن هوا کودکان بیشتر در معرض سرماخوردگی و بیماری های تنفسی قرار می گیرند. در این روزها تقویت سیستم ایمنی کودکان اهمیت ویژه ای پیدا می کند تا بتوانند در براب...

بهترین شربت خارجی برای تقویت سیستم ایمنی کودکان در فصل پاییز

بهترین شربت خارجی برای تقویت سیستم ایمنی کودکان در فصل پاییز

در فصل پاییز تقویت سیستم ایمنی کودکان برای مقاومت بیشتر در برابر بیماری های فصلی اهمیت ویژه ای دارد... استفاده از شربت های ایمنی خارجی می تواند به این امر کمک کند... در ادامه چند نمونه از این شربت ها...

علائم کمبود کلسیم در کودکان

علائم کمبود کلسیم در کودکان

کلسیم یکی از عناصر حیاتی برای رشد و سلامت کودکان محسوب می شود و نقش اصلی آن در تقویت استخوان ها و دندان ها می باشد. کمبود کلسیم در کودکان می تواند روند رشد را کند کرده و مشکلاتی مانند ضعف استخوان ها،...

بهترین مکمل برای کمبود کلسیم در کودکان

بهترین مکمل برای کمبود کلسیم در کودکان

کلسیم یکی از عناصر حیاتی برای رشد و سلامت کودکان محسوب می شود و نقش اصلی آن در تقویت استخوان ها و دندان ها می باشد. کمبود کلسیم در کودکان می تواند باعث کند شدن روند رشد و ایجاد مشکلاتی مانند ضعیف شدن...