انواع آسیب‌های چشمی و راه‌های پیشگیری و درمان - دکتر محمد پریمن

آسیب‌های چشمی از شایع‌ترین مشکلاتی هستند که ممکن است در محیط‌های کاری، ورزشی یا حتی زندگی روزمره رخ دهند. بسیاری از این آسیب‌ها ناشی از بی‌احتیاطی، رعایت نکردن اصول ایمنی یا حوادث ناگهانی است. سیب‌های چشم شامل کبودی‌ها، سوراخ‌شدگی‌ها، سوختگی‌ها و خراشیدگی‌ها می‌شوند. این آسیب‌ها می‌توانند ناشی از حوادث ناگوار، تماس با مواد شیمیایی یا ورود اجسام خارجی به چشم باشند. ضربه به چشم می‌تواند نه‌تنها بر خود چشم، بلکه بر بافت‌های اطراف و حتی ساختار استخوانی آن نیز تأثیر بگذارد. در صورت بروز هرگونه آسیب چشمی، مراجعه فوری به پزشک متخصص ضروری است.

انواع آسیب‌های چشمی

۱. خونریزی چشمی

خونریزی چشمی معمولاً به‌دلیل پارگی رگ‌های خونی در لایه‌های سطحی چشم ایجاد می‌شود. این عارضه ممکن است در ناحیه بین قرنیه و عنبیه رخ دهد و با درد، قرمزی و تاری دید همراه باشد. در موارد خفیف، خونریزی تنها با دستگاه‌های مخصوص قابل تشخیص است، اما در موارد شدید، به‌راحتی با چشم غیرمسلح نیز دیده می‌شود.

علائم خونریزی چشمی:

• مشاهده خون در سطح چشم
• درد در ناحیه آسیب‌دیده
• قرمزی و التهاب چشم
• تاری دید یا مشاهده لکه‌های سیاه در میدان دید

۲. خراش قرنیه

مالش چشم در حضور اجسام خارجی (مانند ذرات شن) یا ضربه مستقیم می‌تواند باعث ایجاد خراش یا ساییدگی قرنیه شود. این آسیب بسیار جدی است، زیرا احتمال نفوذ باکتری‌ها و بروز عفونت را افزایش می‌دهد.

علائم خراش قرنیه:

• سوزش و درد چشم
• حساسیت به نور
• قرمزی و التهاب
• احساس وجود جسم خارجی در چشم

درمان خراش قرنیه:

• بستن چشم آسیب‌دیده برای جلوگیری از تحریک بیشتر
• استفاده از قطره و پمادهای چشمی برای تسکین و ترمیم
• مصرف آنتی‌بیوتیک جهت پیشگیری از عفونت
• استفاده از قطره‌های گشادکننده مردمک برای کاهش درد
• پانسمان چشم با لنزهای مخصوص در موارد شدید

نکات مهم در دوران بهبودی:

• از مالش چشم خودداری کنید.
• تا زمان بهبودی کامل از لنزهای تماسی استفاده نکنید.

۳. ضربه به چشم

ضربه‌های شدید (مثل برخورد توپ یا مشت) می‌تواند باعث تورم، کبودی و حتی آسیب به ساختارهای داخلی چشم مانند عدسی، شبکیه یا عصب بینایی شود. در موارد حاد، این آسیب‌ها ممکن است منجر به کاهش بینایی یا حتی نابینایی شوند.

اقدامات اولیه:

• کمپرس سرد (کیسه یخ) برای کاهش تورم و درد
• معاینه کامل توسط پزشک برای بررسی آسیب‌های احتمالی

بیشتر بخوانید: علل و علایم عیوب انکساری چشم و روش‌های درمان

۴. سوختگی شیمیایی چشم

تماس چشم با مواد شیمیایی مانند اسیدها، قلیاها یا گازهای محرک (مثل گاز اشک‌آور) می‌تواند باعث سوختگی شدید شود. در این موارد، شست‌وشوی فوری چشم با آب فراوان و مراجعه سریع به پزشک ضروری است.

۵. شکستگی کاسه چشم

ضربه‌های شدید به ناحیه صورت می‌تواند منجر به شکستگی استخوان‌های اطراف چشم (حدقه چشم) شود. این آسیب در کودکان شایع‌تر است و ممکن است با اختلال در حرکت چشم همراه باشد.

علائم شکستگی کاسه چشم:

• تاری دید یا دوبینی
• تورم و کبودی اطراف چشم
• خونریزی در سفیدی چشم
• بی‌حسی در ناحیه آسیب‌دیده
• مشکل در حرکت دادن چشم
• فرورفتگی یا بیرون‌زدگی کره چشم

درمان شکستگی کاسه چشم

• در موارد خفیف: استفاده از کمپرس سرد و استراحت
• در موارد شدید: جراحی برای ترمیم استخوان‌های شکسته

بیشتر بخوانید: همه چیز در مورد بلفاروپلاستی

چرا آسیب‌های چشم این‌قدر دردناک هستند؟

چشم دارای تعداد زیادی انتهای عصبی است که آن را به محرک‌ها بسیار حساس می‌کند. حتی آسیب‌های سطحی مثل خراش قرنیه می‌توانند درد شدیدی ایجاد کنند، زیرا این اعصاب در معرض آسیب قرار می‌گیرند.

تشخیص و درمان آسیب‌های چشم

متخصص با معاینه چشم، تست‌های بینایی و تصویربرداری (مثل سی‌تی‌اسکن یا ام‌آر‌آی) آسیب را بررسی می‌کند. درمان بستگی به نوع آسیب دارد و ممکن است شامل کمپرس سرد، قطره‌های چشمی، مسکن یا جراحی باشد.

پیشگیری از آسیب‌های چشم

• استفاده از عینک محافظ در ورزش، کار و فعالیت‌های پرخطر.
• رعایت دستورالعمل‌های ایمنی هنگام کار با مواد شیمیایی یا ابزارهای خطرناک.
• نظارت بر کودکان هنگام بازی با وسایل تیز یا پرتابی.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده علائم زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• درد شدید و مداوم
• خونریزی یا تغییرات بینایی
• وجود جسم خارجی در چشم
• تماس با مواد شیمیایی

توصیه‌های نهایی

آسیب‌های چشم می‌توانند برای هرکسی اتفاق بیفتند، بنابراین همیشه از عینک محافظ استفاده کنید. در صورت آسیب، چشم را نمالید و هرگز سعی نکنید اجسام تیز را خودتان خارج کنید. برخی آسیب‌ها می‌توانند باعث کاهش بینایی دائمی شوند، بنابراین درمان فوری ضروری است.

نتیجه‌گیری

آسیب‌های چشمی می‌توانند عواقب جدی داشته باشند، بنابراین رعایت اصول ایمنی در محیط‌های کاری و ورزشی ضروری است. در صورت بروز هرگونه آسیب، مراجعه سریع به پزشک از تشدید عوارض جلوگیری می‌کند.
.